Γράφει ο Απόστολος Βρανάς
M.Ed. Καθηγητής/Μεταφραστής Αγγλικής
Φυλλομετρώντας το περιοδικό μας τις προάλλες, το μάτι μου ‘έτρεξε’ στον τίτλο του άρθρου για την παγοκρηπίδα που διασπάται από ρήγμα στην Ανταρκτική και, πριν προλάβω να το διαβάσω, δύο θέσεις παραδίπλα διάβασα ότι η Επιτροπή Επιστήμης της Βουλής των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ αμφισβητεί την κλιματική αλλαγή. Αν αντί για την εν λόγω επιτροπή (ο Θεός να την κάνει ‘επιστημονική’ ...) ήταν ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, θα βρισκόμασταν κατά μαγικό τρόπο στις πρώτες σκηνές του έργου ‘Η Επόμενη Μέρα’. Για όσους δεν το θυμόμαστε: ένα τεράστιο κομμάτι παγοκρηπίδας σπάει στην Ανταρκτική, οι πάγοι λιώνουν ραγδαία στη Γροιλανδία, οι επιστήμονες έστω και καθυστερημένα προειδοποιούν την αμερικανική κυβέρνηση η οποία δια του αντιπροέδρου της (ο ηθοποιός μοιάζει λιγάκι στον τότε αντιπρόεδρο Dick Cheney) κωφεύει, διακόπτεται το Ρεύμα του Κόλπου (Gulf Stream), πλημμυρίζει και παγώνει η Νέα Υόρκη (Χόλλυγουντ γαρ ...), οι ΗΠΑ παραγράφουν το χρέος όλων των χωρών της Λατινικής Αμερικής και οι Αμερικανοί μεταναστεύουν μαζικά στο Μεξικό (όπως φαίνεται στη φωτογραφία που μας συνοδεύει σήμερα).
Μήπως πρέπει να ‘προσευχόμαστε’ ως Έλληνες για μία τέτοια κατακλυσμικού επιπέδου κλιματική αλλαγή; Φαντάζεστε να έλεγε η Γερμανία ‘Θα σας παραγράψουμε όλα σας τα χρέη αρκεί να φιλοξενήσετε μερικά εκατομμύρια Σκανδιναβούς και Γερμανούς στη χώρα σας.’;
Στο επίπεδο της φαντασίας και του χαριτολογήματος, ακούγεται πολύ ωραίο! Όπως πολύ ωραίο ακουγόταν και το να αποπλήρωνε ο Σώρρας με τα 600 δις το εθνικό μας χρέος – όμως, όπως όλοι μας ξέρουμε, το χρέος υφίσταται ακόμα και ο Σώρρας δεν έχει αποπληρώσει ούτε ευρωλεπτό. Φαντάζομαι επίσης ότι όλοι μας πλεόν αντιλαμβανόμαστε ότι ΔΕΝ έχει 600 δις!
Θα ήθελα να εστιάσουμε σήμερα στο τι πραγματικά θα γινόταν σε μία τέτοια απευκταία περίπτωση.
Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, η θεωρία ότι μπορεί πολύ γλυκό νερό από παγετώνες που λιώνουν να διακόψει το Ρεύμα του Κόλπου και να επιφέρει μία περίοδο παγετώνων (απροσδιορίστου διάρκειας) θεωρείται επιστημονικά δυνατή αν και σχετικά απίθανη. Ευτυχώς, όλοι οι επιστήμονες συμφωνούν ότι δε θα γινόταν ποτέ με την κινηματογραφική ταχύτητα (κυριολεκτικά και μεταφορικά) που δείχνει η συγκεκριμένη ταινία (και άλλες).
Η μαζική μεταφορά εκατομμυρίων ανθρώπων από τις βορειότερες χώρες του ημισφαιρίου μας προς τις νοτιότερες (άρα, και στην Ελλάδα μας) θα σήμαινε μοιραία και τρομακτικές απώλειες καθώς το ταξίδι της μετανάστευσης ποτέ δε θα μπορούσε να τους καλύψει όλους λόγω κόστους και δυνατότητας κινητοποίησης των απαιτούμενων μεταφορικών μέσων.
Εὰν έστω και ο μισός πληθυσμός μεταφερόταν προς νότον, η μεταστέγασή τους για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα στις νοτιότερες περιοχές, ας πούμε στις περισσότερες ακτές και νησιά της Μεσογείου (δύσκολα φαντάζομαι ότι ακόμα και σε μαύρη απελπισία θα στέλναν μετανάστες στη σημερινή Συρία ή Λιβύη ...), θα ήταν δύσκολη, αν όχι αδύνατη, καθώς θα απαιτούσε τρομακτικές θυσίες από τα φιλοξενούντα κράτη (είτε παρεγράφοντο τα χρέη τους είτε όχι ...) σε χώρους, διατροφή, εκπαίδευση και απασχόληση.
Το κυριότερο πρόβλημα θα ήταν ο επισιτισμός διότι στην Ελλάδα των 11 και εκατομμυρίων δε θα μπορούσαμε να θρέψουμε με τίποτα ας πούμε 15 εκατομμύρια ανθρώπους ... Η δεύτερη πτυχή του επισιτισμού θα ήταν και η πιο εφιαλτική: τι να τους ταϊζαμε που και οι δικές μας σοδειές θα είχαν καταστραφεί· το ότι σε όλα τα σενάρια μίας τέτοιας απότομης κλιματικής αλλαγής η Ελλάδα μας και τα περισσότερα Μεσογειακά παράλια αποφεύγουν τους παγετώνες, δε σημαίνει ότι η θερμοκρασία της περιοχής μας θα παρέμενε σταθερή. Μία απότομη πτώση της τάξης των 10 ή 15 βαθμών Κελσίου θα σήμαινε ότι η αγροτική μας παραγωγή θα καταστρεφόταν φέρνοντας τον εγχώριο πληθυσμό και την κτηνοτροφία του στα όρια της λιμοκτονίας, πολλώ δε μάλλον εάν υπήρχαν και άλλα 3 ή 4 εκατομμύρια φιλοξενούμενοι βορειοευρωπαίοι ... Μία σταδιακή πτώση θερμοκρασίας ανάλογης τάξης μέσα σε ένα χρονικό διάστημα 20 ή 30 ετών θα ήταν απόλυτα αντιμετωπίσιμη, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι θα προσάρμοζαν τις καλλιέργειές τους σε νέες ψυχρότερων κλιμάτων· με δεδομένο ότι ακόμα υπάρχουν αγροτικοί συνεταιρισμοί που αιτούνται επιδότησης αλλαγής καλλιέργειας για την αποφυγή υδρόφιλων φυτειών (όπως, π.χ., βαμβακιού), η προσαρμοστικότητα των αγροτών δε θα έπρεπε σίγουρα να θεωρείται δεδομένη.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι δραστικές περιβαλλοντικές αλλαγές στο παρελθόν προκάλεσαν και κάποιες από τις μεγαλύτερες μεταναστεύσεις πολεμικών λαών. Άρα, μία μεγάλη περιβαλλοντική αλλαγή ίσως ωθούσε λαούς σε εδάφη που θα καθίσταντο πολύ ψυχρά να επιχειρήσουν να κατακτήσουν ευφορότερα ή πιο φιλόξενα εδάφη, όπως αυτά της Πατρίδας μας και των άλλων παραμεσόγειων χωρών.
Είναι ρεαλιστική ανάγκη να προετοιμαστούμε για μία τέτοια κλιματική αλλαγή; Μάλλον όχι, ευτυχώς, καθώς οι περισσότεροι κλιματολόγοι που φοβούνται ένα τέτοιο ενδεχόμενο συμφωνούν με το Δρα Χωλλ (Ντέννις Κουέιντ) στην ‘Επόμενη Μέρα’ ότι δεν υπάρχει σαφής τρόπος να καθοριστεί το πότε κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί: σε 100 χρόνια ή σε 1000 χρόνια ή ... Και, από την άλλη, αυτήν τη περίοδο σε πιο οργανωμένες κοινωνίες γίνεται προσπάθεια να προσαρμώσουν την αγροτική τους παραγωγή σε φυτά πιο θερμών κλιμάτων, λόγω της παγκόσμιας υπερθέρμανσης.
Εάν όμως πραγματικά οι επιστήμονες φοβούνται ένα τέτοιο ενδεχόμενο, τότε το καλύτερο μέτρο που θα μπορούσαμε να λάβουμε θα ήταν ο πλήρης περιβαλλοντικός ανασχεδιασμός της χώρας μας με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πλήρη ανακύκλωση, περιβαλλοντικά εργονομικότερο σχεδιασμό των πόλεών μας, εκτεταμμένες αναδασώσεις και ό,τι άλλο μπορεί να μας προσφέρει η επιστήμη.
M.Ed. Καθηγητής/Μεταφραστής Αγγλικής
Φυλλομετρώντας το περιοδικό μας τις προάλλες, το μάτι μου ‘έτρεξε’ στον τίτλο του άρθρου για την παγοκρηπίδα που διασπάται από ρήγμα στην Ανταρκτική και, πριν προλάβω να το διαβάσω, δύο θέσεις παραδίπλα διάβασα ότι η Επιτροπή Επιστήμης της Βουλής των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ αμφισβητεί την κλιματική αλλαγή. Αν αντί για την εν λόγω επιτροπή (ο Θεός να την κάνει ‘επιστημονική’ ...) ήταν ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, θα βρισκόμασταν κατά μαγικό τρόπο στις πρώτες σκηνές του έργου ‘Η Επόμενη Μέρα’. Για όσους δεν το θυμόμαστε: ένα τεράστιο κομμάτι παγοκρηπίδας σπάει στην Ανταρκτική, οι πάγοι λιώνουν ραγδαία στη Γροιλανδία, οι επιστήμονες έστω και καθυστερημένα προειδοποιούν την αμερικανική κυβέρνηση η οποία δια του αντιπροέδρου της (ο ηθοποιός μοιάζει λιγάκι στον τότε αντιπρόεδρο Dick Cheney) κωφεύει, διακόπτεται το Ρεύμα του Κόλπου (Gulf Stream), πλημμυρίζει και παγώνει η Νέα Υόρκη (Χόλλυγουντ γαρ ...), οι ΗΠΑ παραγράφουν το χρέος όλων των χωρών της Λατινικής Αμερικής και οι Αμερικανοί μεταναστεύουν μαζικά στο Μεξικό (όπως φαίνεται στη φωτογραφία που μας συνοδεύει σήμερα).
Μήπως πρέπει να ‘προσευχόμαστε’ ως Έλληνες για μία τέτοια κατακλυσμικού επιπέδου κλιματική αλλαγή; Φαντάζεστε να έλεγε η Γερμανία ‘Θα σας παραγράψουμε όλα σας τα χρέη αρκεί να φιλοξενήσετε μερικά εκατομμύρια Σκανδιναβούς και Γερμανούς στη χώρα σας.’;
Στο επίπεδο της φαντασίας και του χαριτολογήματος, ακούγεται πολύ ωραίο! Όπως πολύ ωραίο ακουγόταν και το να αποπλήρωνε ο Σώρρας με τα 600 δις το εθνικό μας χρέος – όμως, όπως όλοι μας ξέρουμε, το χρέος υφίσταται ακόμα και ο Σώρρας δεν έχει αποπληρώσει ούτε ευρωλεπτό. Φαντάζομαι επίσης ότι όλοι μας πλεόν αντιλαμβανόμαστε ότι ΔΕΝ έχει 600 δις!
Θα ήθελα να εστιάσουμε σήμερα στο τι πραγματικά θα γινόταν σε μία τέτοια απευκταία περίπτωση.
Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, η θεωρία ότι μπορεί πολύ γλυκό νερό από παγετώνες που λιώνουν να διακόψει το Ρεύμα του Κόλπου και να επιφέρει μία περίοδο παγετώνων (απροσδιορίστου διάρκειας) θεωρείται επιστημονικά δυνατή αν και σχετικά απίθανη. Ευτυχώς, όλοι οι επιστήμονες συμφωνούν ότι δε θα γινόταν ποτέ με την κινηματογραφική ταχύτητα (κυριολεκτικά και μεταφορικά) που δείχνει η συγκεκριμένη ταινία (και άλλες).
Η μαζική μεταφορά εκατομμυρίων ανθρώπων από τις βορειότερες χώρες του ημισφαιρίου μας προς τις νοτιότερες (άρα, και στην Ελλάδα μας) θα σήμαινε μοιραία και τρομακτικές απώλειες καθώς το ταξίδι της μετανάστευσης ποτέ δε θα μπορούσε να τους καλύψει όλους λόγω κόστους και δυνατότητας κινητοποίησης των απαιτούμενων μεταφορικών μέσων.
Εὰν έστω και ο μισός πληθυσμός μεταφερόταν προς νότον, η μεταστέγασή τους για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα στις νοτιότερες περιοχές, ας πούμε στις περισσότερες ακτές και νησιά της Μεσογείου (δύσκολα φαντάζομαι ότι ακόμα και σε μαύρη απελπισία θα στέλναν μετανάστες στη σημερινή Συρία ή Λιβύη ...), θα ήταν δύσκολη, αν όχι αδύνατη, καθώς θα απαιτούσε τρομακτικές θυσίες από τα φιλοξενούντα κράτη (είτε παρεγράφοντο τα χρέη τους είτε όχι ...) σε χώρους, διατροφή, εκπαίδευση και απασχόληση.
Το κυριότερο πρόβλημα θα ήταν ο επισιτισμός διότι στην Ελλάδα των 11 και εκατομμυρίων δε θα μπορούσαμε να θρέψουμε με τίποτα ας πούμε 15 εκατομμύρια ανθρώπους ... Η δεύτερη πτυχή του επισιτισμού θα ήταν και η πιο εφιαλτική: τι να τους ταϊζαμε που και οι δικές μας σοδειές θα είχαν καταστραφεί· το ότι σε όλα τα σενάρια μίας τέτοιας απότομης κλιματικής αλλαγής η Ελλάδα μας και τα περισσότερα Μεσογειακά παράλια αποφεύγουν τους παγετώνες, δε σημαίνει ότι η θερμοκρασία της περιοχής μας θα παρέμενε σταθερή. Μία απότομη πτώση της τάξης των 10 ή 15 βαθμών Κελσίου θα σήμαινε ότι η αγροτική μας παραγωγή θα καταστρεφόταν φέρνοντας τον εγχώριο πληθυσμό και την κτηνοτροφία του στα όρια της λιμοκτονίας, πολλώ δε μάλλον εάν υπήρχαν και άλλα 3 ή 4 εκατομμύρια φιλοξενούμενοι βορειοευρωπαίοι ... Μία σταδιακή πτώση θερμοκρασίας ανάλογης τάξης μέσα σε ένα χρονικό διάστημα 20 ή 30 ετών θα ήταν απόλυτα αντιμετωπίσιμη, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι θα προσάρμοζαν τις καλλιέργειές τους σε νέες ψυχρότερων κλιμάτων· με δεδομένο ότι ακόμα υπάρχουν αγροτικοί συνεταιρισμοί που αιτούνται επιδότησης αλλαγής καλλιέργειας για την αποφυγή υδρόφιλων φυτειών (όπως, π.χ., βαμβακιού), η προσαρμοστικότητα των αγροτών δε θα έπρεπε σίγουρα να θεωρείται δεδομένη.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι δραστικές περιβαλλοντικές αλλαγές στο παρελθόν προκάλεσαν και κάποιες από τις μεγαλύτερες μεταναστεύσεις πολεμικών λαών. Άρα, μία μεγάλη περιβαλλοντική αλλαγή ίσως ωθούσε λαούς σε εδάφη που θα καθίσταντο πολύ ψυχρά να επιχειρήσουν να κατακτήσουν ευφορότερα ή πιο φιλόξενα εδάφη, όπως αυτά της Πατρίδας μας και των άλλων παραμεσόγειων χωρών.
Είναι ρεαλιστική ανάγκη να προετοιμαστούμε για μία τέτοια κλιματική αλλαγή; Μάλλον όχι, ευτυχώς, καθώς οι περισσότεροι κλιματολόγοι που φοβούνται ένα τέτοιο ενδεχόμενο συμφωνούν με το Δρα Χωλλ (Ντέννις Κουέιντ) στην ‘Επόμενη Μέρα’ ότι δεν υπάρχει σαφής τρόπος να καθοριστεί το πότε κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί: σε 100 χρόνια ή σε 1000 χρόνια ή ... Και, από την άλλη, αυτήν τη περίοδο σε πιο οργανωμένες κοινωνίες γίνεται προσπάθεια να προσαρμώσουν την αγροτική τους παραγωγή σε φυτά πιο θερμών κλιμάτων, λόγω της παγκόσμιας υπερθέρμανσης.
Εάν όμως πραγματικά οι επιστήμονες φοβούνται ένα τέτοιο ενδεχόμενο, τότε το καλύτερο μέτρο που θα μπορούσαμε να λάβουμε θα ήταν ο πλήρης περιβαλλοντικός ανασχεδιασμός της χώρας μας με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πλήρη ανακύκλωση, περιβαλλοντικά εργονομικότερο σχεδιασμό των πόλεών μας, εκτεταμμένες αναδασώσεις και ό,τι άλλο μπορεί να μας προσφέρει η επιστήμη.
0 comments