Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ(ATEbank)

  Αποτέλεσμα εικόνας για ate bank
Γράφει ο Λουκάς Ανδριτσόπουλος*



Αποτέλεσμα εικόνας για αγροτικη τραπεζα ελλαδος·  Η διακυβέρνηση μίας χώρας με κρατική,συλλογική υπόσταση στο πλαίσιο της συγκριτικής πολιτικής εμπεριέχει πάντα και την εδαφική διάσταση άρα οι κυβερνώντες έχουν δύο καθήκοντα, πρώτον να αξιοποιούν τις πηγές πλούτου της χώρας τους, δεύτερον να διασφαλίζουν ότι ο λαός, οι πολίτες δεν θέλουν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους.
Ας σταθούμε στην πρώτη παραδοχή:
Η περίπτωση της Α.Τ.Ε  αποτελεί κορυφαίο παράδειγμα δημόσιων πολιτικών καθώς συμπυκνώνουν  ένα ετερογενές μόρφωμα κυρίαρχων πολιτικών ,ανά περιόδους στη νεότερη ελληνική ιστορία.

Ας  αναδείξουμε όμως τα πράγματα από την αρχή:
Η ίδρυση της Αγροτικής τράπεζας συνιστά μέρος των προσπαθειών που κατέβαλε το ελληνικό κράτος ώστε να σταθεροποιήσει το εθνικό νόμισμα του και το τραπεζικό σύστημα. Καθώς το διεθνές νομισματικό σύστημα δεν είχε μείνει ανεπηρέαστο από τον Α’Παγκόσμιο πόλεμο, οραματιστής για την δημιουργία Γεωργικής Τράπεζας  ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου που στις διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με την τότε Κοινωνία των εθνών το 1927 σήμερα Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών(ΟΗΕ) συμμετείχε ως υπουργός Γεωργίας όπου πράγματι το πρωτόκολλο της συμφωνίας για την έκδοση δανείου υπογράφηκε το ίδιο έτος  μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης  και δημοσιονομικής επιτροπής. Μετά από σειρά διαδικασιών   το 1929 ο τότε υπουργός  Γεωργίας Σπυρίδης εισάγει το σχέδιο νόμου περί γεωργικής τράπεζας (ιστορικές και πολιτικές συνθήκες) .
Η  Αγροτική τράπεζα ήταν ο χρηματοπιστωτικός φορέας που ασκούσε αγροτική πίστη στην Ελλάδα κοινωφελούς χαρακτήρα, δηλαδή χωρίς μετόχους και κερδοσκοπικά χαρακτηριστικά. Δημιουργία μίας αμιγώς αγροτικής τράπεζας που στήριξε την ελληνική ύπαιθρο, ενίσχυσε τη θέση των παραγωγών-μικροκαλλιεργητών  έναντι των εμπόρων που μέχρι τότε καθόριζαν τις τιμές  των προϊόντων διαμόρφωσε στην ουσία την θεσμική χειραφέτηση των πρώτων. Προστάτευε την παραγωγή τους καθώς χρηματοδοτούσε με παραγωγικούς όρους τον αγροτικό πληθυσμό (χαμηλοί τόκοι, χρονικά περιθώρια αποπληρωμής). Εκσυγχρόνισε την αγροτική οικονομία ,δημιούργησε τις υποδομές για την συνέχεια της ελληνικής περιφέρειας κόντρα στα κελεύσματα της  αστυφιλίας και της  εσωτερικής μετανάστευσης στο κέντρο.
Στη συνέχεια η προσφορά της  στα χρόνια του πολέμου-κατοχής-αντίστασης( 1940-1945) ήταν σημαντική με την εξασφάλιση σίτισης του δοκιμαζόμενου πληθυσμού μέσα από πολιτικές πιστοδότησης της παράγωγης, συγκέντρωσης προϊόντων  αλλά και χορήγησης λιπασμάτων στα αγροτικά προϊόντα.
Τις επόμενες δύο δύσκολες δεκαετίες (1950-1960)μετά τον εμφύλιο( 1946-1949) συμμετείχε ενεργά με δικά της κεφάλαια στη δημιουργία μιας σειράς από μεταποιητικές βιομηχανίες που καθετοποιούσαν  την αγροτική παραγωγή(διαδικασία στην οποία αποκτάται ο πλήρης έλεγχος της παραγωγικής αλυσίδας)προσθέτοντας σημαντική προστιθέμενη αξία στην αγροτική παραγωγή της χώρας αλλά και γενικότερα επί της συνολικής πορείας που ενσάρκωνε το όραμα των εμπνευστών της για την πρωτογενή παραγωγή της Ελλάδας.
Στις επόμενες δεκαετίες μετά την δικτατορία αποκτά την  αυτονομία της ,την κεφαλαιακή της απεξάρτηση από την Τράπεζα της Ελλάδας  και με την εισαγωγή εξειδικευμένων γνωστικών αντικειμένων πάνω στην αλιεία, στην φυτική,ζωϊκήκαι δασική παραγωγή διαμορφώνεται το πλαίσιο μίας Γεωργικής Βιομηχανίας, παράλληλά στα μέσα της δεκαετίας του 80’ το χρηματοδοτικό πρόγραμμα αλλάζει με την παύση της κρατικής επιδότησης στις καταθέσεις και την σύγκλιση των αγροτικών με τα εμπορικά επιτόκια.
Σταδιακά ο αμιγώς αγροτικός της χαρακτήρας  αλλάζει καθώς μετατρέπεται το 1991 σε τράπεζα με πολλαπλές δραστηριότητες, Εμπορική Τράπεζα με αποκορύφωμα σε αυτή την στροφή η συμμετοχή της στο Χρηματιστήριο 2000.
Το οριστικό της πλήγμα έρχεται με την εθελούσια συμμετοχή της στο PSI που της στερεί την προσπάθεια να ακολουθήσει την ιστορική της πορεία (2012) κούρεμα 4,5δις.ευρώ με παράλληλα δάνεια ύψους 240εκατ.ευρώ προς κόμματα(2009-2012) τριετία κρίσης. Ο μετέπειτα διαμελισμός της σε καλή και κακή Τράπεζα, η κακή είχε ως συνέπεια την επιβάρυνση ελλήνων  φορολογούμενων,η καλή απορροφήθηκε από την Τράπεζα Πειραιώς σε πλήρη αναντιστοιχία με την αξία της.Η ενσωμάτωση από την Τράπεζα Πειραιώς του ¨καλού¨ τμήματοςείναι μία πράξη συνολικότερης τροποποίησης στο  τραπεζικό σύστημα σε συνθήκες συντεταγμένης χρεοκοπίας αλλά πολύ περισσότερο στον νέο χαρακτήρα του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.

Η μετατροπή της Αγροτικής Τράπεζας από μοχλό ανάπτυξης  αλλά και γενικότερα ανοικοδόμησης στην αγροτική παραγωγή  και την γεωργική βιομηχανία στον πολυλεγόμενο πρωτογενή τομέα και στον τρόπο ανάδειξής του, σε οργανισμό-τράπεζα που ασέλγησαν σχεδόν όλες οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις  με  χορηγήσεις δανείων( ΜΜΕ-κόμματα καρτέλ), καθολικές χρηματοδοτήσεις διάφορων γεωργικών συνεταιρισμών που τα δάνεια δεν επέστρεφαν ποτέ ,ευθύνες και λάθη διοικούντων, χάρες σε κομματικούς φίλους ,αναξιοκρατικοί διορισμοί  δημιούργησαν την ελλειμματική Τράπεζα άλλοτε πρότυπο.

Η Αγροτική τράπεζα (ΑTEbank) αποτελεί ιστορικό παράδειγμα λαθών, κακοδιαχείρισης σε ύστερο στάδιο,συνιστά απώλεια εθνικής μνήμης, κενό  κοινωνικών-πολιτικών συνθηκών αλλά το κυριότερο αναλφαβητισμό στην έννοια του όρου ανάπτυξη!

*Πτυχιούχος πολιτικών επιστημών νομικής σχολής ΑΠΘ

thumbnail
About The Author

0 comments