H γεωπολιτική σημασία της Ιορδανίας στην επίλυση των μεσανατολικών ζητημάτων


Γράφει ο Πολυδεύκης
Ειδικός Συνεργάτης του Geopolitics and Daily News


Η Συρία αποτελεί το προσκήνιο στο οποίο αρκετοί μπορούν να δουν τις χώρες της ευρύτερης περιφέρειας της ΜΕΝΑ (Middle East-North Africa) να προσεγγίζουν τη Μόσχα, μέσω του δορυφόρου της, τη Δαμασκό.

Επί παραδείγματι, αυτό μπορούμε να το παρατηρήσουμε στις ιδιαίτερα υποστηρικτικές δηλώσεις προς τις συριακές Αρχές, εκ μέρους του Αιγύπτιου Προέδρου, A.F. ELSISI, το φθινόπωρο. Κατά τον ίδιο τρόπο, η Ιορδανία με τη σειρά της προσεγγίζει τη Δαμασκό και την προστάτιδά της, τη Ρωσία.



Το Amman ουδέποτε διέκοψε τις σχέσεις του με το καθεστώς του Σύριου Προέδρου, Β. ΑL ASAD, παρόλο που συνέβαλε στον οπλισμό των μετριοπαθών αντικαθεστωτικών που βρίσκονταν γύρω από την πόλη Dera’a, στο νότιο τμήμα της Συρίας. Πλέον ήρθε η στιγμή που η Ιορδανία διαβίβασε στη γείτονα χώρα πολλά κατευναστικά μηνύματα, όπως η συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας μεταξύ του Amman και της Δαμασκού, η οποία είχε ανασταλεί από την αρχή της εξέγερσης κατά του ASAD και ξεκίνησε εκ νέου.

Λίγο πριν από τη συνάντηση, στις 25/01/17, στη Μόσχα, μεταξύ του Βασιλιά, ABDULLAH ΙΙ, και του Ρώσου Προέδρου, V. PUTIN, μία συριακή στρατιωτική αντιπροσωπία, αποτελούμενη από ανώτατους αξιωματούχους, είχε μεταβεί στις αρχές του έτους στην Ιορδανία. Ο ALI MAMLOUK, επικεφαλής της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας της Συρίας, φέρεται να συμμετείχε σε αυτή την επίσκεψη.

Το γεγονός, που καταδεικνύει επίσης την προσέγγιση του Amman στη Μόσχα και τη Δαμασκό, είναι ότι προσεκλήθη από το Κρεμλίνο για να παραστεί στον δεύτερο γύρο των διαπραγματεύσεων για την κατάπαυση του πυρός στη Συρία στις 16/02/17 στην πρωτεύουσα του Καζαχστάν. Η Ιορδανία είναι το μόνο αραβικό κράτος που προσεκλήθη στις εν λόγω διαβουλεύσεις, υπό την αιγίδα της Τουρκίας και της Ρωσίας, με τη στήριξη του Ιράν -που είναι άλλος ένας σύμμαχος της Συρίας.





Η στροφή του Amman προς τη Δαμασκό συνιστά καθαρό πολιτικό ρεαλισμό. Είναι το αποτέλεσμα της πτώσης της Aleppo, του αυξανόμενου ρόλου της Ρωσίας στη Συρία και των πρόσφατων επιθέσεων που διενήργησε η "ΙS" στην Ιορδανία. Το Amman επιθυμεί την εγγύηση της ασφάλειας της βόρειας μεθορίου της χώρας, κάτι που εξυπηρετεί ταυτόχρονα το Ισραήλ, που διαθέτει επίσης καλές σχέσεις με τη Ρωσία, ελέω της συνεργασίας τους στην ανταλλαγή πληροφοριών για την καταπολέμηση του ισλαμικού εξτρεμισμού, αλλά και τη σημερινή κυβέρνηση των ΗΠΑ, η οποία επιθυμεί την όσο ευρύτερη συνεργασία για την καταστολή των τζιχαντιστών.

Αυτή η προσέγγιση συγκεκριμενοποιήθηκε όταν στις 04/02/17 ιορδανικά μη επανδρωμένα α/φη βομβάρδισαν αρκετούς στόχους τζιχαντιστών στο νότιο τμήμα της Συρίας. Η συριακή Κυβέρνηση, η οποία αντιδρά συνήθως όσον αφορά τον σεβασμό του εναέριου χώρου της, δεν προέβη αυτή τη φορά σε κανέναν σχολιασμό.

Κατά τη διάρκεια του 2016, η «IS» πραγματοποίησε τέσσερεις, ευρείας κλίμακας, επιχειρήσεις κατά ιορδανικών στόχων. Τον Ιανουάριο, ένα παγιδευμένο όχημα προερχόμενο από τον συριακό προσφυγικό καταυλισμό της Roukban, που βρίσκεται στη μεθόριο με την Ιορδανία, εξερράγη κατά στρατιωτικής θέσης, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν επτά στρατιώτες. Έξι μήνες αργότερα, πυροβολισμοί στην πόλη Karak προκάλεσαν τον θάνατο επτά μελών των Δυνάμεων Ασφαλείας, δύο πεζών και μίας Καναδής τουρίστριας.

Στα τέλη Δεκεμβρίου του 2016, ο Ιορδανός Α/ ΓΕΕΘΑ, Αντιστράτηγος Μ. FREIHAT, είχε εκφράσει δη μοσίως την ανησυχία του για την τζιχάντιστική απειλή. Η εν εξελίξει επιχείρηση στη Μοσούλη και αυτή που έχει προγραμματισθεί στην Raqqah, ήτοι τις δύο πόλεις-προπύργια της «Ι5» σε Ιράκ και Συρία, θα οδηγήσει χιλιάδες μέλη της «IS» να καταφύγουν στη συριακή έρημο Badia, πλησίον της ιορδανικής μεθορίου.

O Διοικητής της συνοριοφρουράς της Ιορδανίας έχει αντιστοίχως προειδοποιήσει ότι εξτρεμιστές της «Ι5» διευρύνουν την επιρροή τους στον μεγάλης έκτασης συνοριακό καταυλισμό Rukban για εκτοπισθέντες Σύριους, γεγονός που συνιστά αυξανόμενη απειλή για τη σύμμαχο, των ΗΠΑ, χώρα, από τη στιγμή που η ένοπλη απειλή αυξάνεται, ειδικά σε αυτή την περιοχή.

Για το Amman, πρόκειται για έναν κίνδυνο που επιβάλλει την προσέγγιση με το συριακό καθεστώς. Τα ιορδανικά συνοριοφυλάκια δεν θα ξανανοίξουν όσο ο τακτικός συριακός Στρατός δεν αναλαμβάνει τον έλεγχο των δικών του τερματικών σταθμών. Σημειώνεται πως τα σεμινάρια εκπαίδευσης που παρέχει το Amman στους αντικαθεστωτικούς, στο νότιο τμήμα της χώρας, στοχεύουν στο να τους προετοιμάσουν να πολεμήσουν την «IS» και όχι τις φίλιες στη Δαμασκό Δυνάμεις.

Σημειώνεται ότι, μεταξύ του 2013 και του 2015, μεγάλος αριθμός φορτίων με όπλα παραδόθηκε μέσω της ιορδανο-συριακής μεθορίου στις ταξιαρχίες του «FREE SYRIAN ARMY», ήτοι της μετριοπαθούς πτέρυγας της Αντιπολίτευσης που ελέγχει το ήμισυ της Dera'a και ένα τμήμα των περιχώρων της. Το «MILITARY OPERATION CENTER», συντονιστικός πυρήνας υπό την αιγίδα της «CIA», διαχειρίζεται από το Amman τις συγκεκριμένες παραδόσεις οπλισμού, οι οποίες μειώθηκαν μετά την έναρξη της ρωσικής επέμβασης στη Συρία το φθινόπωρο του 2015.

Ως αντάλλαγμα, οι ρωσικοί βομβαρδισμοί δεν στόχευαν τους αντικαθεστωτικούς στο νότιο τμήμα της χώρας. Η ένταξη της Ιορδανίας στη διαδικασία της Astana θα μπορούσε να οδηγήσει στο οριστικό κλείσιμο αυτού του δικτύου αποστολής οπλισμού, γεγονός το οποίο θα άνοιγε τον δρόμο μεσοπρόθεσμα για την ανάκτηση του ελέγχου της περιοχής της Dera’a από τις συριακές κυβερνητικές Δυνάμεις και τούτο με τη σιωπηρή ευλογία της Ιορδανίας.

Η Κυβέρνηση TRUMP αρχίζει να εκπονεί μία περιφερειακή στρατηγική για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, η οποία θα περιλαμβάνει μεγαλύτερη ανάμειξη Αραβικών κρατών, οδηγώντας με τη σειρά της σε μία νέα ειρηνευτική διαδικασία μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων. Αυτή η στρατηγική φαίνεται ελκυστική στον Αμερικανό Πρόεδρο, D. TRUMP, και τον γαμπρό του και ανώτερο σύμβουλο JARED KUSHNER, o οποίος έχει αναλάβει την αποστολή να προωθήσει μία συμφωνία ειρήνης μεταξύ Ισραήλ και αραβικού κόσμου.

Ο KUSHNER, έχει ήδη συναντηθεί με Άραβες αξιωματούχους στην Washington, συμπεριλαμβανομένου και του σημαίνοντα Πρέσβη των H.A.E. στις ΗΠΑ, YOUSEF AL OTAIBA. Ταυτόχρονα, ο TRUMP έχει συνομιλήσει τηλεφωνικά με ένα αριθμό Αράβων ηγετών και κατά κύριο λόγο με τον Βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας SALΜΑΝ καθώς και με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο, ABDEL FATTAH AL SISI. Αυτές οι συνομιλίες διαμόρφωσαν το σκεπτικό του νέου Προέδρου όσον αφορά την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή.

Στις αρχές του μήνα ο TRUMP συνάντησε στην Washington τον Βασιλιά της Ιορδανίας ABDULLAH, o οποίος κατέστη ο πρώτος ηγέτης από τη Μέση Ανατολή και ο δεύτερος παγκοσμίως, που συναντήθηκε δια ζώσης με τον νέο Αμερικανό Πρόεδρο. Υπενθυμίζεται ότι ο ABDULLAH είχε συναντηθεί με το ρώσο Πρόεδρο δύο εβδομάδες πριν την επίσκεψή του στις ΗΠΑ, δείχνοντας σε αυτό το σημείο την αίσθηση του πολιτικού ορθολογισμού του ιδίου, αλλά και την ανάληψη διαμεσολαβητικής πρωτοβουλίας για την επίτευξη της τελικής ασφάλειας στην περιοχή.

Στη συνάντησή τους, ο ιορδανός Μονάρχης προειδοποίησε τον TRUMP για τις συνέπειες μεταφοράς της αμερικανικής Πρεσβείας του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ και της επέκτασης των Ισραηλινών εποικιστικών οικισμών στη Δυτική Όχθη. Αυτές αποτελούσαν επί της ουσίας τις αραβικές θέσεις έναντι της αμερικανικής πολιτικής.

Ο TRUMP είχε μεν ήδη αποφασίσει να αναβάλει την υλοποίηση της μεταφοράς της Πρεσβείας αφού έχει καταστεί σαφές σε ιδιωτικές διμερείς συνομιλίες ότι αυτό δεν αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την παρούσα ισραηλινή Κυβέρνηση, ωστόσο φαίνεται πως εισάκουσε και τις συμβουλές του ABDULLΑΗ.

Λίγες ώρες μετά τη συνάντηση, ο Λευκός Οίκος εξέδωσε ανακοίνωση που περιελάμβανε θετική αναφορά σχετικά με τους εποικιστικούς οικισμούς, βάσει της οπτικής της ισραηλινής Κυβέρνησης, δηλώνοντας ότι «οι υφιστάμενοι οικισμοί» δεν αποτελούν εμπόδιο για την ειρήνη, αλλά επίσης ζητούσε από την ισραηλινή Κυβέρνηση να μην επεκτείνει ή να μην κατασκευάσει νέους εποικιστικούς οικισμούς. Πρόκειται ξεκάθαρα για μία σολομώντεια λύση κατά την οποία επιχειρείται η μερική συμβιβαστική ικανοποίηση και των δύο πλευρών.

Από την διπλωματία της Ιορδανίας έχουμε πολλά να περιμένουμε στο μέλλον για μία περιοχή η οποία έχει βρεθεί για πολλοστή φορά στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Η Ιορδανία αποτελεί μία σημαντική μοναρχία του μουσουλμανικού κόσμου και φροντίζει να αναδεικνύει αυτό το ρόλο μέσω πρωτοβουλιών οι οποίες αποσκοπούν στην εκμετάλλευση των σχέσεων που διαθέτει τόσο με τη Δύση όσο και με την Ανατολή. Αυτό όμως που μπορούμε να δούμε ως πραγματικό μάθημα διπλωματίας από την πλευρά του Amman είναι ο πολιτικός ρεαλισμός, ο οποίος επιτυγχάνεται να καταστεί αποδεκτός από όλες τις αντιμαχόμενες πλευρές.

http://www.geopolitics.com.gr/
thumbnail
About The Author

0 comments