Μια σουηδική πόλη αψηφά την εθνική κυβέρνηση, βοηθώντας στην κατασκευή ενός ρωσικού αγωγού, γράφει ο James Marson.
Η μικρή πόλη της Σουηδίας Κάρλσχαμν με το λιμάνι προσφέρει μια κλασική περίπτωση του τρόπου με τον οποίο ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει ανατρέψει τις προσπάθειες Ευρωπαίων και Αμερικανών να κυριαρχήσουν στην πιο ισχυρή πηγή εκμετάλλευσης και μετρητών της Μόσχας: την ενέργεια. Οι τοπικοί παράγοντες του Κάρλσχαμν τον Ιανουάριο άνοιξαν το λιμάνι της πόλης στην κρατική εταιρεία ενέργειας της Ρωσίας, PAO Gazprom, αψηφώντας τις σουηδικές εθνικές αρχές που έχουν θορυβηθεί από την αυξανόμενη ρωσική στρατιωτική παρουσία στη Βαλτική Θάλασσα. Ένας υπεργολάβος μιας θυγατρικής της Gazprom έχει τώρα τη δυνατότητα να αποθηκεύει αγωγούς στην πόλη, για των 11 δισ. υποθαλάσσιο αγωγό φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς τη Γερμανία, διευκολύνοντας το δρόμο για ένα έργο το οποίο είναι αντίθεση η εθνική κυβέρνηση της Σουηδίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ.
«Δεν φοβόμαστε τους Ρώσους», δήλωσε ο Περ-Όλα Μάτσον, δήμαρχος του Κάρλσχαμν, ο οποίος υποστηρίζει τη συμφωνία. «Αλλά στη Στοκχόλμη, νομίζω ότι φοβούνται». Η Σουηδία είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της στρατηγικής "διαίρει και βασίλευε" του Πούτιν, καθώς προσπαθεί να διατηρήσει τη θέση της Ρωσίας ως "εργοστάσιο" ενέργειας και γεωπολιτικής δύναμης στην Ευρώπη. Η σκανδιναβική χώρα έχει ξαναρχίσει ένα στρατιωτικό σχέδιο και μετέφερε στρατεύματα σε ένα στρατηγικό νησί της Βαλτικής Θάλασσας ως απάντηση στις ρωσικές στρατιωτικές κινήσεις, αλλά δεν μπορεί να εμποδίσει το Κάρλσχαμν να βοηθά την Gazprom, επειδή οι τοπικές κυβερνήσεις στη Σουηδία έχουν ισχυρή εξουσία επί των τοπικών υποθέσεων.
Ο αγωγός, που ονομάζεται Nord Stream 2 και αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2019, αποτελεί προτεραιότητα για τη Μόσχα, η οποία εξαρτάται από τις πωλήσεις φυσικού αερίου αγωγών για περισσότερο από το 10% των εσόδων από τις εξαγωγές της. Θα διπλασιάσει την ικανότητα του υπάρχοντος αγωγού Nord Stream στη Γερμανία και θα επιτρέψει στη Ρωσία να παρακάμψει την Ουκρανία για να φτάσει στις πιο προσοδοφόρες ευρωπαϊκές αγορές της. Οι ΗΠΑ και οι ευρωπαϊκές αρχές προσπαθούν να εμποδίσουν τον Nord Stream 2, λέγοντας ότι βαθαίνει την επιρροή της Ρωσίας. Η ΕΕ και η κυβέρνηση Ομπάμα έχουν δηλώσει ότι θα στερήσει από την Ουκρανία μια οικονομική δύναμη και μια κρίσιμη πηγή εισοδήματος στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας εκεί. Η θέση της διοίκησης Τραμπ δεν είναι σαφής. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν ανταποκρίθηκε στα αιτήματα για σχολιασμό.
Η Μόσχα προχωρά εκμεταλλευόμενη τις διαιρέσεις και τις ανταγωνιστικές προτεραιότητες της ΕΕ, η οποία δεν μπορεί να εμποδίσει τον αγωγό οριστικά. Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ υπήρξε η κινητήρια δύναμη πίσω από τις οικονομικές κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας κατά της παρέμβασής της στην Ουκρανία, αλλά έχει επίσης υποστηρίξει τον αγωγό Nord Stream 2, χαρακτηρίζοντάς τον ένα εμπορικό έργο. Η Γερμανία, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας φυσικού αερίου της Gazprom, προστατεύει το έργο μέσω της ΕΕ, παρά την αντίθεση πολλών μελών της. Ο Nord Stream 2 θα κάνει η Γερμανία τον κύριο κόμβο για τις εισαγωγές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.
Σε ευρωπαϊκές εταιρείες ενέργειας απαγορεύτηκε να τον κατασκευάσουν, λόγω των πολωνικών αντιμονοπωλιακών αξιώσεων, αλλά προσπαθούν ενεργά να βρουν έναν τρόπο για να συμμετέχουν.
Ευρωπαϊκές χώρες ανατολικά της Γερμανίας, όπως η Σλοβακία και η Πολωνία, χαρακτήρισαν τον Nord Stream 2 ένα πολιτικό εγχείρημα που σχεδιάστηκε για να αυξήσει την επιρροή της Ρωσίας. Ανησυχούν για τα μειωμένα έσοδα από το ρωσικό φυσικό αέριο που ρέει μέσα από τις χώρες τους, καθώς και μια επανάληψη της κρίσης φυσικού αερίου του 2009, όταν η Ρωσία περιόρισε τη ροή του φυσικού αερίου σε μια διαμάχη με την Ουκρανία, εξαιτίας των πληρωμών της ενέργειας.
«Αφορά την πολιτική και την επιρροή», δήλωσε η Πρόεδρος της Λιθουανίας Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε για τον Nord Stream 2, σε συνέδριο στο Μόναχο τον περασμένο μήνα.
Το Κρεμλίνο, η Gazprom και στελέχη του Nord Stream 2 λένε ότι το έργο δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική. Ο αγωγός «δεν στρέφεται εναντίον οποιουδήποτε από τους εταίρους μας», δήλωσε ο Πούτιν σε συνάντηση στις 22 Μαρτίου με την ηγεσία της γερμανικής χημικής ομάδας BASF SE. Είπε ότι η αύξηση της κατανάλωσης και η μείωση της παραγωγής στην Ευρώπη τον καθιστά ένα «απόλυτα φυσικό έργο» και ότι ο αγωγός είναι «καθαρά εμπορικού χαρακτήρα».
Ενώ τα κράτη-μέλη της ΕΕ διαφωνούν, η Ρωσία τον αναπτύσσει. 600 χιλιόμετρα αγωγών, περίπου το ένα τέταρτο του συνόλου που χρειάζονται για το έργο, έχουν παραδοθεί στους λιμένες στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας, και 5 χιλιόμετρα επιπλέον στέλνονται κάθε μέρα. Η συνιστώσα του έργου στην Ρωσία είναι υπό κατασκευή. Η κατασκευή του Nord Stream 2 θα δώσει στον Πούτιν μια σημαντική νίκη, καταδεικνύοντας τις περιορισμένες προσπάθειες της Δύσης να τον συγκρατήσουν οικονομικά. Παρά τις κυρώσεις των ΗΠΑ που ώθησαν τη Ρωσία σε ύφεση, ο Πούτιν και ρωσικές εταιρείες "σύμμαχοί" του έχουν εξασφαλίσει χρηματοδότηση για ένα τεράστιο έργο φυσικού αερίου στην Αρκτική και έστειλαν τα επίπεδα παραγωγής πετρελαίου σε μετα-σοβιετικά ρεκόρ.
Η ΕΕ τα τελευταία χρόνια κατάφερε να περιορίσει τη δύναμη της Gazprom να υπαγορεύει τις τιμές του φυσικού αερίου. Νέοι κανονισμοί και αγωγοί επέτρεψαν στους γείτονες να μοιραστούν το φυσικό αέριο και οι χώρες έχτισαν εργοστάσια για να επιτραπούν οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου. Η Gazprom προσφέρθηκε να αλλάξει τον τρόπο που κάνει "δουλειές" ως απάντηση σε μια υπόθεση αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας της ΕΕ κατά της εταιρείας. Η Ευρώπη προσβλέπει στις ΗΠΑ, την Αυστραλία και την Αφρική για τις μελλοντικές εισαγωγές φυσικού αερίου.
Παρόλα αυτά, η Ρωσία έχει εδραιώσει τον κλοιό γύρω από τις προμήθειες προς την Ευρώπη ούτως ή άλλως, σε μεγάλο βαθμό μέσα από φτηνές τιμές και άμεσα διαθέσιμες προμήθειες. Πέρυσι, η Gazprom ανακοίνωσε ότι εξήγαγε ποσά ρεκόρ φυσικού αερίου στην ΕΕ, που αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ένα τρίτο των εισαγωγών. Ακόμη και τα μέλη της ΕΕ που δεν στηρίζονται από τη Ρωσία για το φυσικό αέριο ταράχθηκαν, συμπεριλαμβανομένης και της Σουηδίας. Οι ηγέτες αυτού του βορειοευρωπαϊκού έθνους των περίπου ορισμένων 9,5 εκατ. κατοίκων υποστηρίζουν ότι οι κινήσεις της Ρωσίας για τον έλεγχο της παροχής φυσικού αερίου στην Ευρώπη συμπίπτουν με τις επιθετικές στρατιωτικές κινήσεις του Πούτιν στη Βαλτική Θάλασσα. Η Ρωσία θα πραγματοποιήσει μεγάλης κλίμακας στρατιωτικές ασκήσεις κοντά στα κράτη της Βαλτικής τον Σεπτέμβριο, οι οποίες θα λάβουν χώρα την ίδια στιγμή με στρατιωτικές ασκήσεις από τις δυτικές δυνάμεις στη Σουηδία. Η Ρωσία αναπτύσσει τις στρατιωτικές δυνάμεις στο θύλακα του Καλίνινγκραντ και αύξησε την συμβατική κατασκοπεία αλλά και την κατασκοπεία στον κυβερνοχώρο, σύμφωνα με Σουηδούς αξιωματούχους.
Σε απάντηση, η Σουηδία έστειλε μια ομάδα μάχης 300 στρατιωτών, συμπεριλαμβανομένου και μηχανοποιημένου πεζικού και τανκς, στο νησί της Βαλτικής Θάλασσας Γκότλαντ. Η Σουηδία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά συνεργάζεται με τη στρατιωτική συμμαχία. Ο αγωγός έγινε ένα διχαστικό θέμα στη Σουηδία, όταν ένας υπεργολάβος της Nord Stream 2 AG, η οποία ανήκει εξ ολοκλήρου στην Gazprom, θέλησε να χρησιμοποιήσει δύο λιμάνια της Σουηδίας: ένα στο Γκότλαντ και το άλλο σε Κάρλσχαμν. Το υπουργείο Άμυνας εξέφρασε ανησυχίες για την ασφάλεια και το Γκότλαντ απέρριψε την πρόταση.
Ο Σουηδός υπουργός Άμυνας Πέτερ Χούλτκβιστ δήλωσε σε συνέντευξή του ότι η κυβέρνηση ήθελε νομοθετικές αλλαγές που θα δώσουν στην εθνικές αρχές την εξουσία να αποφασίζουν για θέματα που αφορούν την εθνική ασφάλεια σε μεγάλες υποδομές. «Είμαστε ενάντια στον Nord Stream 2» είπε ο Χούλτκβιστ, χαρακτηρίζοντάς τον «ένα πρόβλημα, υπό μια ευρωπαϊκή προοπτική».
Το Κάρλσχαμν, μια παραθαλάσσια πόλη 350 ετών με περίπου 20.000 κατοίκους, διχάστηκε. Επιτρέποντας στους αγωγούς να αποθηκεύονται στο λιμάνι του θα του αποφέρει περίπου 10 εκατομμύρια δολάρια σε έσοδα και 30 θέσεις εργασίας, αλλά θα βοηθήσει επίσης και τη Ρωσία. «Για μένα, αυτό που προφανώς δεν είναι καλό για τη Σουηδία και την ΕΕ δεν μπορεί να είναι καλό για το Κάρλσχαμν» είπε ο Μάγκνους Γκέρτνεμπρινγκ, αρχηγός της τοπικής αντιπολίτευσης. Ο Μάτσον, ο δήμαρχος που στηρίζει το έργο, υποστήριξε ότι το Κάρλσχαμν ήδη εξυπηρετεί πλοία με ρωσική πληρώματα και αποθηκεύει ρωσικό αργό πετρέλαιο, οπότε γιατί να απορρίψει τον αγωγό; Στο γραφείο του λαμβάνει υβριστικά emails που τον κατηγορούν ότι είναι ρωσικό ανδρείκελο. «Αν πρέπει να σταματήσουμε επιχειρήσεις όπως αυτή, πρέπει να σταματήσουμε κάθε επιχείρηση που έχει σχέση με τους Ρώσους;» λέει ο Μάτσον. «Δεν μπορούμε να αποφασίσουμε για τη Σουηδία και την Ευρωπαϊκή Ένωση».
wsj.com
0 comments