Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Έναν... τρελό χορό τραπεζικών διασώσεων άνοιξε η ισπανική Banco Popular στην Ευρώπη, πυροδοτώντας συζητήσεις επί συζητήσεων για το bail-in, δίνοντας παράλληλα τροφή στη διαμάχη που αφορά τον κατάλληλο τρόπο εφαρμογής των ευρωπαϊκών κανονισμών. Επιβεβαιώνονται έτσι οι πληροφορίες που θέλουν την ΕΚΤ να σκληραίνει τη στάση της θέλοντας να δώσει τέλος στις τράπεζες που παραμένουν προβληματικές.
Η κουβέντα για το bail-in περιστρέφεται γύρω από τα ομόλογα χαμηλής εξασφάλισης, καθώς αυτοί είναι οι τίτλοι που, κατά κύριο λόγο, «εξαϋλώνονται», όπως συνέβη στην περίπτωση της Banco Popular, όμως οι αντιδράσεις των καταθετών δείχνουν ότι κανείς δεν έχει πειστεί για την ασφάλεια των καταθέσεων στην Ευρωζώνη.
Άλλωστε, το bank run ήταν αυτό που ώθησε την ΕΚΤ και στη συνέχεια το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης (SRB) να επισπεύσουν την πώληση της ισπανικής τράπεζας στην Santander, έναντι 1 ευρώ, για να προλάβουν την πλήρη κατάρρευσή της. Για παρόμοιους λόγους αποφασίστηκε χθες η εξυγίανση των Banca Popolare di Vicenza και Veneto Banca στην Ιταλία. Όπως όλα δείχνουν η Intesa Sanpaolo θα αγοράσει τα «καλά» κομμάτια με ένα ευρώ έκαστο.
Τόσο στην Ισπανία όσο και στην Ιταλία, οι καταθέσεις διασώθηκαν, όμως οι μέτοχοι και οι ομολογιούχοι έχασαν. Στην Ισπανία, μάλιστα, έχασαν τα πάντα. Τη μία ημέρα τα μετατρέψιμα ομόλογα της Banco Popular διαπραγματεύονταν περίπου στα μισά της ονομαστικής τους αξίας και την επόμενη δεν είχαν απολύτως καμία αξία. Με το που αποφασίστηκε η εξυγίανση της τράπεζας και η εξαγορά της από την Santander, τα ομόλογα ύψους 1,25 δισ. ευρώ... εξαϋλώθηκαν. Είναι η πρώτη φορά που επιβάλλονται ζημιές σε πρόσθετα στοιχεία των βασικών ιδίων κεφαλαίων (Additional Tier 1 Capital).
Στην Ιταλία δεν έχουν γίνει ακόμη γνωστές οι λεπτομέρειες του σχεδίου διάσωσης. Το βέβαιο είναι ότι διασώθηκαν οι κάτοχοι ομολόγων υψηλής εξασφάλισης (senior bonds) διότι οι Ευρωπαϊκές Αρχές επέτρεψαν την εκκαθάριση των τραπεζών με βάση το ιταλικό πτωχευτικό δίκαιο και όχι τον κανόνα BRRD που προβλέπει «κούρεμα» για όλους.
Οι Ευρωπαικές Αρχές – αλλά και αρκετοί αναλυτές – εκτιμούν ότι αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίζονται οι τραπεζικές κρίσεις. Να πωλούνται, δηλαδή οι προβληματικές τράπεζες έναντι πινακίου φακής και να αναλαμβάνουν τις απώλειες οι μέτοχοι και οι κάτοχοι ομολόγων χαμηλής εξασφάλισης. Στον αντίποδα, πολλοί επιρρίπτουν ευθύνες στην ΕΚΤ που δεν πρόλαβε την πτώση των τριών τραπεζών σε Ισπανία και Ιταλία, καθώς τα προβλήματά τους δεν είναι καινούρια.
Τι συμβαίνει όμως στην περίπτωση που τα ομόλογα χαμηλής εξασφάλισης βρίσκονται στα χέρια νοικοκυριών και μάλιστα είναι γνωστό ότι πωλούνταν χωρίς την απαραίτητη ενημέρωση για τους κινδύνους που εμπεριέχουν; Αυτή ακριβώς είναι η κατάσταση στην Ιταλία και γι' αυτό το παράδειγμα της Banco Popular πολύ δύσκολα μπορεί να αποτελέσει οδηγό για τις τραπεζικές διασώσεις. Αυτό φάνηκε στην περίπτωση της Monte Paschi, γίνεται αντιληπτό και στην περίπτωση των δύο τραπεζών του Veneto.
Σύμφωνα με αναλυτές από το Μιλάνο και το Λονδίνο, με τους οποίους επικοινώνησε το liberal.gr, η Ιταλία είναι η χώρα που θα δοκιμάσει τα όρια του bail-in, είναι επίσης η χώρα που εγείρει τις μεγαλύτερες ανησυχίες για το χρέος. Γενικότερα, η Ιταλία είναι το μεγάλο πρόβλημα της Ευρώπης, γιατί δεν είναι... Ελλάδα. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνουν, αν ήταν τράπεζα η Ιταλία θα χαρακτηριζόταν «too big to fail». Η Ευρωζώνη δεν μπορεί να διαχειριστεί πιθανή χρεοκοπία της Ιταλίας και αυτό φαίνεται και στις τράπεζες.
Επίσης, όταν οι ίδιες Αρχές που δημιούργησαν έναν κανονισμό συνεργάζονται με προβληματικές τράπεζες για να αποφύγουν την πλήρη εφαρμογή του, τότε είναι βέβαιο ότι αρχίζει και γίνεται κατανοητό ότι ένας γενικός κανόνας χωρίς υψηλό βαθμό ευελιξίας δεν μπορεί να φανεί χρήσιμος στην παρούσα χρονική στιγμή. Καλώς ήλθατε στην Ευρωζώνη, καλώς ήλθατε στον κόσμο του bail-in...
Τα όσα διαδραματίζονται τον τελευταίο καιρό στην Ιταλία με τις δύο τράπεζες του Veneto, αλλά και με την Monte Paschi, υποδηλώνουν ότι η εξυγίανση του ιταλικού τραπεζικού κλάδου θα είναι μία χρονοβόρα, επίπονη και δύσκολη διαδικασία που δεν αποκλείεται να κρύβει δυσάρεστες εκπλήξεις. Μέχρι στιγμής, κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται ξεχωριστά και σε κάθε τραπεζική διάσωση οι αρχές προσπαθούν με «αλχημείες» να αποφύγουν το... μοιραίο, όπου μοιραίο θεωρείται το «κούρεμα» των ομολόγων χαμηλής εξασφάλισης που βρίσκονται στα χέρια νοικοκυριών.
Χθες, το πρακτορείο Reuters αποκάλυψε ότι τέσσερα διεθνή funds είχαν καταθέσει πρόταση στην ιταλική κυβέρνηση για τη διάσωση των Banca Popolare di Vicenza και Veneto Banca, σε ένα deal που θα διασφάλιζε τη συνέχεια των δύο τραπεζών. Στο ίδιο δημοσίευμα αναφέρεται επίσης ότι οι ιταλικές αρχές δεν απάντησαν ποτέ στα funds γιατί η πρόταση προϋπέθετε due diligence και άρα θα περνούσαν άλλες τέσσερις εβδομάδες.
Η Intesa Sanpaolo ήρθε σαν… από μηχανής θεός να καταθέσει πρόταση για τις δύο τράπεζες, όμως με τους δικούς της όρους. Η Intesa δεν επιθυμεί να «κληρονομήσει» τα εντελώς προβληματικά δάνεια των δύο τραπεζών, αλλά και αυτά που θεωρούνται «επικίνδυνα», με αποτέλεσμα αν περάσει η πρότασή της να δημιουργηθεί μία bad bank με περίπου 20 δισ. ευρώ σε «κόκκινα» δάνεια και κεφάλαια που δεν θα ξεπερνούν, σύμφωνα με ιταλικά μέσα, τα 7 δισ. ευρώ.
Όμως, ενώ οι Ιταλοί αρνούνται να επιβληθεί ο κανόνας του bail-in, καθώς θα πλήξει τα νοικοκυριά που στο παρελθόν αγόραζαν ομόλογα χαμηλής εξασφάλισης, σε μία εποχή που το bail-in δεν υπήρχε ούτε σαν... σενάριο επιστημονικής φαντασίας, η κατάρρευση των δύο τραπεζών του Veneto αφήνει εκτεθειμένους τους εν λόγω ομολογιούχους και τους μετόχους.
Αναμφίβολα η Ιταλία δοκιμάζει και θα δοκιμάζει για πολύ καιρό ακόμη τις ισορροπίες στην Ευρωζώνη, καθώς για πολλούς λόγους ενώ είναι ο ασθενής της Ευρώπης δεν μπορεί να πάρει τα... φάρμακα που χορηγούνται στους υπόλοιπους. Και όλα αυτά, λίγους μήνες πριν τα επόμενα πανευρωπαϊκά stress tests, τα οποία αντιμετωπίζονται με επιφυλακτικότητα. Όπως έχει αποκαλύψει το liberal.gr, η επικρατούσα άποψη στην ΕΚΤ είναι ότι οι προβληματικές τράπεζες θα πρέπει να κλείσουν. Το θέμα είναι ποιες και πως κρίνονται προβληματικές...
liberal
0 comments