Ομίχλη στο Αμβούργο

Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος 



Η G-20, δηλαδή η ομάδα των είκοσι μεγαλύτερων οικονομιών στον κόσμο, συνέρχεται σε σύνοδο κορυφής στο Αμβούργο στις 7 και 8 Ιουλίου με εξαιρετικά μειωμένες προσδοκίες. Η ομάδα, που ιδρύθηκε το 1999 με πυρήνα την G-8, που έγινε ξανά G-7 από την άνοιξη του 2014, μετά την αποπομπή της Ρωσίας λόγω της προσάρτησης της Κριμαίας και της στήριξης από τη Μόσχα της ανταρσίας στην Ανατολική Ουκρανία, υιοθέτησε τις συνόδους κορυφής το 2008.

Σήμερα η G-20, άτυπο αλλά βαρύνον φόρουμ, δίνει την ευκαιρία συνεχών διαβουλεύσεων είτε στο πλαίσιο της προκαθορισμένης ατζέντας είτε στο περιθώριο της συνάντησης ενός διαλόγου Δύσης - Ρωσίας, χωρίς καμιά από τις δύο πλευρές να θεωρηθεί ότι υποχώρησε.

Φέτος όμως η σύνοδος, με οικοδέσποινα την καγκελάριο Μέρκελ, καθώς η Γερμανία ασκεί την ετήσια προεδρία της ομάδας, είναι εκ των πραγμάτων σύνοδος μειωμένων προσδοκιών.

Παράγοντας αβεβαιότητας

Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Λαβρόφ μόλις είχε δηλώσει ότι θα ήταν παράλογο στη σύνοδο κορυφής του Αμβούργου να μη συναντηθούν οι Τραμπ-Πούτιν, ενώ την ίδια στιγμή δεν υπήρχε καμία ένδειξη από αμερικανικής πλευράς αν ο Λευκός Οίκος είναι έτοιμος να αναλάβει τους κινδύνους και το κόστος μιας παρόμοιας συνάντησης. Ποιος άλλωστε έχει ξεχάσει ότι την πιο πρόσφατη επίσκεψη Λαβρόφ στην Ουάσινγκτον ακολούθησε ορυμαγδός αποκαλύψεων-καταγγελιών για τα απόρρητα στοιχεία σχετιζόμενα με την τζιχαντιστική τρομοκρατία τα οποία ο Τραμπ διέρρευσε είτε με πρόθεση είτε λόγω επιπολαιότητας στον επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας.

Σήμερα, μία εβδομάδα πριν από τη σύνοδο κορυφής στο Αμβούργο, μπορούμε να φανταστούμε κοινή συνέντευξη Τύπου Τραμπ-Πούτιν όπου οι ερωτήσεις δεν θα αφορούν τις διμερείς σχέσεις, την Ουκρανία και τη Συρία, αλλά την εμπλοκή, εικαζόμενη ή πραγματική, του Κρεμλίνου στην προεκλογική εκστρατεία του 2016 στις ΗΠΑ υπέρ του σημερινού Προέδρου!

Ο παράγων αβεβαιότητας Τραμπ δεν περιορίζεται στις σχέσεις Ουάσινγκτον-Μόσχας, καθώς μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για τη διαχείριση της κλιματικής αλλαγής ουδείς μπορεί σήμερα να εγγυηθεί ότι δεν θα υπάρξει κάποιος αιφνιδιασμός από τον ένοικο του Λευκού Οίκου σε ό,τι αφορά το διεθνές εμπόριο με μέτρα προστατευτισμού που θα θίγουν κυρίως τους Ευρωπαίους.


Αναξιοποίητη ευκαιρία

Είναι σαφές ότι τα παραπάνω από μόνα τους θα αρκούσαν για να καταστήσουν προκαταβολικά τη σύνοδο κορυφής στο Αμβούργο μια δύσκολη πρόκληση για την προεδρεύουσα της ομάδας, καγκελάριο Μέρκελ. Την καθιστούν ακόμη δυσκολότερη μια προεκλογική εκστρατεία στη Γερμανία σε πλήρη κορύφωση και η στόχευση να δοθούν μεν οι εντυπώσεις ότι μετά τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου βαδίζουμε σε επανεκκίνηση της πορείας για εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, χωρίς όμως να υπάρχει η αίσθηση ότι το Βερολίνο υποχωρεί στην πίεση του Μακρόν για πολιτικοποίηση της διαχείρισης των δημοσιονομικών ισορροπιών στην Ευρωζώνη!




Με δυο λόγια, αν το βραχυκύκλωμα και η μετεκλογική πολιτική σύγκρουση στην Ουάσινγκτον δίνουν, σχεδόν έξι μήνες μετά την αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο, την ευκαιρία να προβάλουν η Γερμανία και η Μέρκελ ότι αναλαμβάνουν τις ευθύνες ηγετικού ρόλου στη Δύση, αν υπάρξει παρόμοια ευκαιρία, θα παραμείνει αναξιοποίητη και ανεκμετάλλευτη, ως μια έμπρακτη διάψευση των προσδοκιών που γεννήθηκαν στο δείπνο τετ-α-τετ τον περασμένο Νοέμβριο του αποχωρούντος Ομπάμα με την καγκελάριο, το οποίο παρουσιάστηκε σαν παράδοση σκυτάλης παγκόσμιων ευθυνών από τον πρώτο στη δεύτερη.


Δίχτυ ασφαλείας


Και βέβαια, στο περιθώριο της κεντρικής αβεβαιότητας που συνθέτουν τα παραπάνω, χώρες όπως η Ινδία, η Κίνα, η Τουρκία, η Αργεντινή, η Σαουδική Αραβία και η Βρετανία θα κάνουν ό,τι μπορούν για να βελτιώσουν τη διαπραγματευτική τους ισχύ μέσα στην παγκόσμια ρευστότητα και αβεβαιότητα.

Υποτίθεται ότι και χωρίς να υπάρχουν οι προϋποθέσεις για στρατηγικό συντονισμό σε περιφερειακό, διαπεριφερειακό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο, οι συναντήσεις, οι σύνοδοι κορυφής από μόνες τους θέτουν ένα πλαίσιο, δημιουργούν ένα δίχτυ ασφαλείας που εκ των πραγμάτων οριοθετεί την επιδείνωση μιας διεθνούς αβεβαιότητας και έντασης.

Αυτός άλλωστε ήταν και ο στόχος του Προέδρου της Γαλλίας Ζισκάρ ντ’ Εστέν, που συγκάλεσε για πρώτη φορά τη σύνοδο κορυφής της G-7 στο Ραμπουγιέ την άνοιξη του 1975, σε μια πρώτη προσπάθεια συντονισμού των στρατηγικών στοχεύσεων της Δυτικής Ευρώπης, της Ιαπωνίας και της Βόρειας Αμερικής. Στην ίδια λογική έγινε δεκτή στη Λέσχη των Επτά η μετασοβιετική Ρωσία μετά τις ανατροπές της περιόδου 1989-1991 και στην ίδια λογική καθιερώθηκαν οι σύνοδοι κορυφής της G-20 μετά το 2008.
Δεν λύνουν τα προβλήματα

Σήμερα οι ηγέτες των 20 μεγαλύτερων οικονομιών στον κόσμο ετοιμάζονται να συναντηθούν στο Αμβούργο, στη βαριά σκιά δύο επιλογών σκληρού απομονωτισμού και περιχαράκωσης: του νέου Προέδρου των ΗΠΑ, που πολιορκημένος από το πολιτικό σύστημα στην Ουάσινγκτον οχυρώνεται πίσω από το προεκλογικό του σύνθημα «Πρώτα η Αμερική!», και της καγκελαρίου Μέρκελ, που πιο διακριτικά, αλλά με την ίδια αν όχι περισσότερη βαρύτητα από τον Τραμπ, είναι από την έναρξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, το φθινόπωρο του 2008, περιχαρακωμένη στο σύνθημα «Πρώτα η Γερμανία!».

Άλλωστε από μόνες τους οι συναντήσεις κορυφής ηγετών δεν λύνουν προβλήματα, ούτε εκτονώνουν αυτόματα εντάσεις, όπως διδάσκει η Ιστορία: Στα χρόνια που προηγήθηκαν του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, την περίοδο 1910-1914, οι μονάρχες της Ρωσίας τσάρος Νικόλαος Β΄, της Γερμανίας κάιζερ Γουλιέλμος Β΄ και της Μεγάλης Βρετανίας Γεώργιος Ε΄, που ήταν όλοι τους συγγενείς, περνούσαν με τα σκάφη τους κοινές θερινές διακοπές και προσφωνούσαν ο ένας τον άλλο με τα χαϊδευτικά Νίκι, Βίλι και Τζορτζ…
thumbnail
About The Author

0 comments