«Ντροπή…απαράδεκτο… εκβιασμός…δικτάτορας», οι Ευρωπαίοι οι ηγέτες δεν φείσθηκαν τα λόγια τους για να καταδικάσουν τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετά την απόφασή του την Παρασκευή (28 Φεβρουαρίου) να ανοίξει τα σύνορά της με την Ελλάδα και να αφήσει τους πρόσφυγες να εισέλθουν στην Ευρώπη, γράφει ο Κοέρτ Ντεμπέφ ( Koert Debeuf) στο EuObserver.
Ο συντάκτης προβαίνει σε ανασκόπηση των πρόσφατων δηλώσεων και επισημαίνει ότι η απάντηση στις προθέσεις του Τούρκου προέδρου δεν βρίσκονται προφανώς στην Ελλάδα αλλά στη Συρία, όπου η Τουρκία άρχισε να μάχεται με τα συριακά στρατεύματα στην επαρχία Ιντλίμπ.
Γιατί είναι σημαντικό το Ιντλίμπ για την Τουρκία;
Για να κατανοήσει ο αναγνώστης τη σημασία του Ιντλίμπ για την Τουρκία, θα πρέπει να πάμε στο 2011, το έτος που ξεκίνησε η λεγόμενη Αραβική Άνοιξη ή η Αραβική Επανάσταση.
Μετά την πτώση των Αράβων δικτατόρων όπως ο Ζίν ελ Αμπιντίν Μπεν Αλί στην Τυνησία, ο Χόσνι Μουμπάρακ στην Αίγυπτο ή ο Μουαμάρ Καντάφι στη Λιβύη, κατέστη σαφές ότι οι εκλογές θα κερδηθούν από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Το Κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν θεωρήθηκε από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα ως παράδειγμα για το πως η δημοκρατία και ο ισλαμισμός θα μπορούσαν να συνδυαστούν με επιτυχία.
Όταν ο Ερντογάν επισκέφθηκε την Τύνιδα και το Κάιρο τον Σεπτέμβριο του 2011, τον χαιρετούσε στο δρόμο ο λαός έλεγαν «Ερντογάν, Σαλαντίν», αναφερόμενοι στον Μουσουλμάνο ήρωα ενάντια στους Σταυροφόρους.
Μαζί με τον Αχμέτ Νταβούτογλου, νέος ιδεολόγος του AKP, υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας και κατόπιν πρωθυπουργός, ο Ερντογάν άρχισε να ονειρεύεται ένας είδος νέας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας- όχι με εισβολές σε χώρες, αλλά με περιφερειακές συμμαχίες με κυβερνήσεις της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Η χρονική περίοδος θεωρήθηκε ως καλή, καθώς οι σχέσεις με την ΕΕ και οι ενταξιακές συνομιλίες άρχισαν να μειώνονται.
Ο Ερντογάν είδε την Αραβική Άνοιξη μια νέα ευκαιρία να αναλάβει την περιφερειακή ηγεσία.
Αλλά, μετά από τα λάθη του προέδρου της μουσουλμανικής αδελφότητας στην Αίγυπτο, του Μοχάμεντ Μόρσι και τις αντιθέσεις που προήλθαν από τον αιγυπτιακό στρατό, το όνειρο αυτό θρυμματίστηκε.
Η Μέση Ανατολή χωρίστηκε σε δύο μεγάλες συμμαχίες, την Επαναστατική Συμμαχία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας- της Τουρκίας και του Κατάρ- αφενός και την Αντι-Επαναστατικής Συμμαχίας – της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Αιγύπτου- από την άλλη.
Υπό την εξουσία του Μόρσι η Αίγυπτος υποστήριζε τους αντάρτες της Συρίας και την αντιπολίτευση εναντίον του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, όμως, το Κάιρο άλλαξε στρατόπεδο με την ανάληψη της εξουσίας από τον πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.
Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ακολούθησαν αργά και σταμάτησαν υποστηρίζουν τις ανταρτικές ομάδες στη Συρία, ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, αποσύρθηκε από τη Συρία το 2013, χωρίς να προβεί σε επιθέσεις όπως είχε υποσχεθεί.
Αυτό σημαίνει ότι από το 2014, μόνο η Τουρκία και το Κατάρ εξακολουθούσαν να υποστηρίζουν την (ένοπλη) αντιπολίτευση της Συρίας.
Το 2017 το Κατάρ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει, επίσης, καθώς η αντι-επαναστατική συμμαχία με επικεφαλής την Σαουδική Αραβία ξεκίνησε αποκλεισμό της χώρας.
Οι επιλογές
Ο συντάκτης του άρθρου επισημαίνει ότι η Τουρκία θα μπορούσε να ξεκινήσει έναν πλήρη πόλεμο εναντίον του στρατού του Άσαντ στη Συρία. Όμως, ο Άσαντ έχει τη στήριξη της Ρωσίας και του Ιράν, αυτός θα ήταν ένα πόλεμος που δεν θα μπορούσε να κερδηθεί.
Η μόνη επιλογή για τον Ερντογάν είναι να αποκαταστήσει τη συμφωνία με τον Πούτιν και να κάνει πάλι το Ιντλίμπ μια αποστρατικοποιημένη ζώνη, όπου οι πρόσφυγες μπορούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Είναι σαφές για τον Ερντογάν ότι χρειάζεται την ευρωπαϊκή και την αμερικανική στήριξη για να είναι αρκετά ισχυρός κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τον Πούτιν την Πέμπτη.
Στο πλαίσιο αυτό, φαίνεται, ότι η Τουρκία έχει ανοίξει τα σύνορά της προκειμένου να ξυπνήσει την Ευρώπη και να την αναγκάσει να υποστηρίξει τον Ερντογάν στις διαπραγματεύσεις με τον Πούτιν.
Η αποστολή προσφύγων στην Ευρώπη, ίσως να μην είναι ο πιο λεπτός τρόπος για να βρεθεί η Ευρώπη στο πλευρό του, αλλά ο Ερντογάν γνωρίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αργή- συχνά πολύ αργή στο γεωπολιτικό σκάκι.
Στοιχεία από Euobserver
0 comments