Οι τέσσερις "ιερές αγελάδες"-ορίζουσες για την τουρκική γεωστρατηγική

Γράφει *Ιωάννης Μπαλτζώης

Ο μεγάλος Κινέζος φιλόσοφος και στρατηγός Σουν Τσου, στην γνωστή πραγματεία του "Η Τέχνη του Πολέμου", που γράφτηκε πριν 2.500 χρόνια, αναφέρεται στον σχεδιασμό και την διεξαγωγή των στρατιωτικών επιχειρήσεων υπό την μορφή δεκάδων αποφθεγμάτων και με περιεκτικό τρόπο. Σε πολλά από τα αποφθέγματά του, ο Σουν Τσου παροτρύνει τον ηγέτη να μάθει καλά τον εχθρό του, καθώς και τα σχέδιά του για να μπορεί να τον αντιμετωπίσει επιτυχώς.

Σε ένα από αυτά λέει: «Ανακαλύψτε τα σχέδια του εχθρού και θα ξέρετε ποια στρατηγική θα είναι επιτυχής και ποια όχι». Έτσι καθίσταται αναγκαίο να γνωρίζουμε τον εχθρό και τα σχέδιά του, ώστε να μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε επιτυχώς. Και ας το πούμε προκαταβολικά. Η Τουρκία δεν είναι απρόβλεπτη. Αποκαλύπτει τις γεωστρατηγικές της επιδιώξεις.

Τις τελευταίες δεκαετίες και συγκεκριμένα μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, είναι σαφές ότι κυρία απειλή για την Ελλάδα και τα κυριαρχικά της δικαιώματά έχει καταστεί η Τουρκία. Η γειτονική χώρα συστηματικά και συνεχώς έχει μεταβληθεί σε παγκόσμιο ταραξία, σε πηγή κινδύνων για τα γειτονικά της κράτη, δηλαδή μια νέα αναθεωρητική και επιθετική δύναμη.

Οι ενεργειακές εξελίξεις και οι αντίστοιχοι σχεδιασμοί στην Ανατολική Μεσόγειο, που δεν συμπεριλαμβάνουν την Τουρκία, σε συνδυασμό με τις υφιστάμενες τριμερείς συνεργασίες (Ελλάδα-Κύπρος-Αίγυπτος, Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ και Ελλάδα-Κύπρος-Ιορδανία), της προκαλούν μεγάλη νευρικότητα. Η εκτόξευση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων στο καλύτερο επίπεδο τις τελευταίες δεκαετίες, επιτείνει αυτή τη νευρικότητα, η οποία εκδηλώνεται με επιθετικό μεγαλοϊδεατισμό.

Η τουρκική γεωστρατηγική αντίληψη

Αναλύοντας την τουρκική στάση, διαπιστώνουμε ότι η Τουρκία κλιμακώνει την επιθετικότητά της σε πέντε μέτωπα σήμερα:

• Πρώτον, στην Συρία, εισβάλλοντας τρεις φορές σε τρεις περιοχές ξένης χώρας.
• Δεύτερον, στη Λιβύη, όπου με την αποφασιστική επέμβασή της άλλαξε την πορεία του εκεί εμφυλίου πολέμου.
• Τρίτον, στο βόρειο Ιράκ, όπου αυτές τις ημέρες πραγματοποίησε εισβολή με στόχο αντάρτες του ΡΚΚ.
• Τέταρτον, στην κυπριακή ΑΟΖ, με τις πειρατικές έρευνες και γεωτρήσεις.
• Πέμπτον, στο ελληνοτουρκικό μέτωπο με την αμφισβήτηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, με συνεχείς απειλές και προσβολές, με αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας σε νησίδες του ανατολικού Αιγαίου και με την πρόσφατη προαναγγελία ερευνών έξω από τα ελληνικά χωρικά ύδατα στη Ρόδο και στην Κρήτη.

Πρόκειται δηλαδή για μοναδική περίπτωση χώρας που έχει εισβάλει σε τέσσερα κράτη σήμερα (Κύπρος, Συρία, Ιράκ και Λιβύη) και απειλεί πέμπτο (Ελλάδα). Η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας βασίζεται στη γεωπολιτική αντίληψη περί ζωτικού χώρου (Lebesraum), την οποία υιοθέτησαν οι Ναζί. Δηλαδή, μια μεγάλη δύναμη χρειάζεται ζωτικό χώρο για να αναπνεύσει.

Ποιοι εμποδίζουν την υλοποίηση του εν λόγω τουρκικού σχεδιασμού; Πρωταρχικά δύο έθνη, οι Έλληνες και οι Κούρδοι, αλλά και όποιο άλλο σταθεί εμπόδιο. Συνδυαζόμενη η θεωρία του ζωτικού χώρου με την μεγαλοϊδεατική νεοοθωμανική αντίληψη, παράγει τα συγκεκριμένα αποτελέσματα. H ιδεολογική σχέση Νεοτούρκων και Μουσταφά Κεμάλ με τη ναζιστική ιδεολογία και τον θαυμασμό του ιδίου του Αδόλφου Χίτλερ για τον Κεμάλ αποκαλύπτεται λεπτομερώς στο βιβλίο του Βρετανού καθηγητή Δρ. Στέφεν Άιριγκ με τίτλο: "Ατατούρκ και Ναζί. Δάσκαλος και μαθητής στην εφαρμογή του ολοκληρωτισμού".

Οι βασικές αρχές της τουρκικής γεωστρατηγικής, εδράζονται σε δύο θεωρίες, μία εθνικιστική-αλυτρωτική και μία πολιτική-θρησκευτική. Αυτό συμβαίνει εδώ και δεκαετίες, άλλοτε κεκαλυμμένα και άλλοτε –όπως την παρούσα περίοδο– έντονα και προκλητικά. Επιπρόσθετα, στη διαμόρφωση της τουρκικής γεωστρατηγικής ήρθαν να συμβάλλουν καταλυτικά δύο πιο πρόσφατες θεωρίες: Μια νεόκοπη θεωρία που περιφρονεί ξεδιάντροπα έννοιες του διεθνούς δικαίου και μια που προτάσσει δυναμικά το νεοοθωμανικό μεγαλείο.

1920, ο 'Εθνικός Όρκος' του Κεμάλ

Ο "Εθνικός Όρκος" (Misaak-i Milli ή Ahd-i Milli) αφορά την παρακαταθήκη του Κεμάλ, που ψηφίστηκε το 1920 στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση στο Ερζερούμ. Τότε, και ενώ ο Ελληνικός Στρατός είχε απελευθερώσει την Σμύρνη και μια σειρά από άλλες περιοχές της δυτικής Μικράς Ασίας, ο Μουσταφά Κεμάλ συγκάλεσε τους πολιτικούς ηγέτες της Ανατολίας και διοργάνωσε το Συνέδριο του Ερζερούμ και το Συνέδριο της Σεβάστειας.

Στα συνέδρια εκείνα, αφού εξασφάλισε και την υποστήριξη των ηγετών των φατριών των Κούρδων, αποφασίστηκαν οι βασικοί άξονες του "Εθνικού Όρκου", που οριστικοποιήθηκε και δόθηκε από τους βουλευτές της Tουρκικής Εθνοσυνέλευσης, σε μια συνεδρίαση που έγινε κεκλεισμένων των θυρών, sτις 28 Ιανουαρίου 1920. Ο "Εθνικός Όρκος", που αποτελείται από έξι άρθρα, ανακοινώθηκε στην κοινή γνώμη στις 17 Φεβρουαρίου και περιελάμβανε τους όρους της ειρηνευτικής συμφωνίας που ήταν διατεθειμένη να υπογράψει η Τουρκία.

Μάλιστα, για να γίνει αντιληπτό από όλους και να αποτελέσει την παρακαταθήκη του Κεμάλ και τον οδηγό για τους μελλοντικούς κυβερνήτες της Τουρκίας ήταν συνημμένα του "Εθνικού Όρκου" ο Χάρτης με τις μελλοντικές διεκδικήσεις τις Τουρκίας. Σε αυτόν αναγράφονταν και αναφέρονταν όλες οι περιοχές που θα διεκδικούσε η Τουρκία. Δηλαδή, όπου υπάρχουν σήμερα τουρκικές διεκδικήσεις, στη Μοσούλη, στο Χαλέπι, στην Κύπρο, στα Δωδεκάνησα, στη Δυτική Θράκη κλπ.

Ο Χάρτης του Εθνικού Όρκου με τις εδαφικές διεκδικήσεις.

Για να μην υπάρχουν αμφιβολίες για το ποιeς είναι αυτές οι περιοχές που διεκδικεί το τουρκικό έθνος, "τα σύνορα της καρδιάς του", ο Ερντογάν πρόσφατα μίλησε για το Χαλέπι της Συρίας, τη Μοσούλη, το Κιρκούκ και το Αρμπίλ του Ιράκ, το Καραμπάχ της Αρμενίας, το Μπατούμ της Γεωργίας, τη ρωσική Κριμαία, τη Βάρνα της Βουλγαρίας, τη μουσουλμανική Βοσνία, τα Σκόπια και βεβαίως για την ελληνική Θράκη, τη Θεσσαλονίκη (γενέτειρα του Κεμάλ) και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Στην ουσία πρόκειται για τις περιοχές που αναφέρονται στον "Εθνικό Όρκο".

Ο Ερντογάν έχει δηλώσει ότι «η Τουρκία δεν είναι μόνο τα 82 εκατομμύρια των πολιτών της αλλά και τα εκατομμύρια αδέλφια μας στη γύρω γεωγραφική περιοχή»,προσθέτοντας ότι είναι καθήκον, αλλά και δικαίωμα της Τουρκίας να ενδιαφέρεται γι’ αυτές τις περιοχές:«Η στιγμή που θα παραιτηθούμε από αυτό, θα είναι η στιγμή που θα χάσουμε την ανεξαρτησία μας και το μέλλον μας».

1975, η "Εθνική Θέαση" του Ερμπακάν

Η "Εθνική Θέαση" (Milli Gorus) του Νετσμενττίν Ερμπακάν (ιστορικός ηγέτης του τουρκικού πολιτικού Ισλάμ και μέντορας του Ερντογάν) είναι το πλαίσιο των ιδεών του για μια ισχυρή Τουρκία, που παρουσίασε το 1975. Με αυτό το πρόγραμμα-κίνημα, ο Ερμπακάν εισήγαγε μια ιδεολογική πλατφόρμα. Πρόκειται για ένα πλαίσιο ιδεών, αρχών και στόχων για την ευημερία και την ανάπτυξη της Τουρκίας και την ανέλιξή της σε σημαντική χώρα του παγκόσμιου συστήματος, όπως ήταν κάποτε η Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Σημαντικό στοιχείο στην "Εθνική Θέαση" κατέχει το Ισλάμ, καθώς τότε ξεπήδησε το λεγόμενο πολιτικό Ισλάμ στην Τουρκία. Έτσι, στην ουσία η "Εθνική Θέαση" ήταν η πολιτικοποίηση του Ισλάμ με στόχο την αναρρίχηση ενός ισλαμικού κόμματος στην εξουσία. Ο στόχος αυτός επετεύχθη ήδη στην Τουρκία και ο αγαπημένος του Ερμπακάν "πρίγκηπας της Ιστανμπούλ" (Ερντογάν), είναι εδώ και 18 χρόνια ο κυβερνήτης της Τουρκίας.

2018, η "Γαλάζια Πατρίδα" του Γιαϊτζί

Μέχρι πριν λίγα χρόνια οι επιδιώξεις της Τουρκίας ήταν εμφανείς. Αποσκοπούσαν αφενός στην "γκριζοποίηση" ελληνικών νησίδων, που δεν αναφέρονταν ονομαστικά στη συνθήκη της Λωζάνης,  αφετέρου στη διχοτόμηση του Αιγαίου στον 25ο μεσημβρινό. Όμως, τα τελευταία χρόνια προέκυψε και ένας νέος όρος, με περισσότερες διεκδικήσεις. Ο λόγος για την "Γαλάζια Πατρίδα".

Τα πάντα στα μισά διεκδικεί ουσιαστικά η Τουρκία.Η παράνομη –με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας– θεωρία της "Γαλάζιας Πατρίδας", δημιουργός της οποίας είναι ο ναύαρχος Τζιχάτ Γιαϊτζί, είναι το όχημα που χρησιμοποιεί τώρα η Άγκυρα προκειμένου να αμφισβητήσει τα δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Αναφερόμαστε σε μια θαλάσσια έκταση περίπου 465.000 τετραγωνικών χλμ. Η όλη θεωρία στηρίζεται σε μια παγκόσμια νομική αυθαιρεσία: Θεωρεί ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.

Έτσι, η Τουρκία θεωρεί ότι πρέπει να μοιράσεις τις θάλασσες με χερσαία κράτη, που είναι απέναντί της, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα νησιά. Έτσι, προέκυψε και το μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης. Στην ουσία έχουμε μια προσπάθεια εκ μέρους της Τουρκίας για υπέρ της γεωπολιτική επιχωμάτωση στο μισό της θαλάσσιας έκτασης της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου.

Φυσικά, όλα τα κράτη, εκτός από την παραπαίουσα τότε κυβέρνηση της Τρίπολης, απέρριψαν την παράνομη θεωρία της Τουρκίας. Δεν υπάρχει περίπτωση αυτό να γίνει αποδεκτό από την διεθνή κοινότητα, αφού υπάρχουν πολλά νησιώτικα κράτη, καθώς και κράτη, μέρος της επικράτειας των οποίων είναι νησιά. Είναι προφανές πως αυτά τα κράτη δεν θέλουν ούτε να ακούσουν για την ιδιοτελή τουρκική θεωρία. Αυτό, ωστόσο, δεν εμποδίζει την Άγκυρα να την θέτει στο τραπέζι των διεκδικήσεων, προσπαθώντας να αποκτήσει διαπραγματευτικό πλεονέκτημα.

2001, τo "Στρατηγικό Βάθος" του Νταβούτογλου

Η ολοκληρωμένη γεωστρατηγική αντίληψη της νεοοθωμανικής Τουρκίας αποκαλύπτεται εντυπωσιακά, διαβάζοντας το βιβλίο του καθηγητή, πρώην υπουργού Εξωτερικών και πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου. Εκεί, αναλύεται η γεωπολιτική κατάσταση στο σύμπλοκο Βαλκάνια-Αιγαίο-Ανατολική Μεσόγειος, που αφορά ουσιαστικά τα δύο ελληνικά κράτη (Ελλάδα και Κύπρος) και τον σημαντικό ρόλο που πρέπει η Τουρκία να αναλάβει. Διαβάζουμε: «Μέσα σε αυτόν τον σχεδιασμό, το ζήτημα της Κύπρου, θα έλθει στο προσκήνιο με πιο ενεργό τρόπο».

Ξεκαθαρίζει την τουρκική πολιτική απέναντι σε Ελλάδα και Κύπρο, τονίζοντας ότι «η Κύπρος πρέπει να βγει από την τουρκο-ελληνική εξίσωση». Και παρακάτω: «Η Κύπρος γίνεται με αυξανόμενη ταχύτητα ένα ζήτημα Ευρασίας και Μέσης Ανατολής–Βαλκανίων (Δυτικής Ασίας-Αν. Ευρώπης». Και ακόμη δεν είχαν ανακοινωθεί τα ενεργειακά αποθέματα νοτίως της Κύπρου, οι ενεργειακές συμμαχίες και άξονες, που αλλάζουν τα γεωπολιτικά δεδομένα του προαναφερθέντος συμπλόκου.

Σε ό,τι αφορά την ισλαμοτουρκική πολιτική με τα βαλκανικά κράτη αναφέρει τα εξής: «…Μια αδυναμία της Τουρκίας που θα φανερωθεί στο θέμα της ασφάλειας και της προστασίας της τουρκικής κοινότητας στην Κύπρο, μπορεί να εξαπλωθεί σαν κύμα στην Δυτική Θράκη και την Βουλγαρία και ακόμη στο Αζερμπαϊτζάν και την Βοσνία». Μόνο από τα μικρά αυτά αποσπάσματα του περίφημου βιβλίου σκιαγραφείται η νεοοθωμανική πολιτική του Τούρκου προέδρου.

Η Ελλάδα, με την πολιτική του κατευνασμού (Appeasment) τις τελευταίες δεκαετίες, θεωρεί ότι θα ηρεμήσει το αδηφάγο "θηρίο", χαϊδεύοντάς το κατά την φορά του πέλους. Αυτό, όμως, οδηγεί σταδιακά την πατρίδα στην φινλανδοποίηση, παραχωρώντας εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα χωρίς πόλεμο. Διατρέχουμε κίνδυνο αφανισμού ως έθνος αν συνδυαστεί η επιθετική αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας με την ελληνική πολιτική κατευνασμού, καθώς και με άλλους εθνοκτόνους παράγοντες.

Αναφερόμαστε φυσικά στην υπογεννητικότητα, τη μετανάστευση των καλυτέρων και πολύ καλά εκπαιδευμένων νέων μας, όπως ήδη συμβαίνει σήμερα. Μόνη ελπίδα η διαμόρφωση νέας εθνικής στρατηγικής με κυρίαρχη την πολιτική αποτροπής (Containment), μαζί με ισχυρές συμμαχίες. Και για να είμαστε σαφείς, αποτροπή σημαίνει ισχύς, με δεδομένη την πολιτική εφαρμογή της, αν απαιτηθεί, για την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων.

Πηγή: https://slpress.gr/