Γράφει ο Ι.Χ. ΣΤΕΡΓΙΟΥΗ αλήθεια είναι ότι σκεφτόμουνα πολλά χρόνια να διαβάσω τους περίφημους άθλιους του Βίκτωρος Ουγκώ. Αλλά για κάποιο λόγο κάθε φόρα το ανέβαλα. Λίγο οι υποχρεώσεις , λίγο ο όγκος του ίσως και η προτεραιότητα σε άλλα πονήματα δεν ευνοούσαν την επιλογή του μέχρι πρότινος. Τελικά μετά κόπων και βασάνων αποφάσισα να το αρχίσω.
Η αλήθεια είναι επίσης,
ότι η πρώτη γνωριμία μας από την στιγμή που άρχισαν να ρέουν οι πρώτες γραμμές
του βιβλίου μπροστά στα μάτια μου, θα έλεγα πώς ήταν κάπως ψυχρή.
Όσο όμως αρχίζεις να
βουλιάζεις μέσα στη δίνη των «άθλιων» του συγγραφέα θα έλεγα πως νιώθεις σαν
ένα μαγικό χέρι να εμφανίζει μπροστά σου τους ήρωες του, ατόφιους και απαράλλαχτους
προσαρμοσμένους στην σημερινή εποχή , χωρίς να στερούνται της «αθλιότητος» τους
σε καμία έκφανση της «άθλιας» ζωής τους.
Ομολογουμένως το επίκαιρο
του πονήματος είναι εκπληκτικό. Θα τολμούσα να το ονομάσω ένα έργο με αιώνια
πνοή έστω και αν αυτό με θλίβει και με προβληματίζει.
Διαβάζοντας τις σκέψεις
ενός ανθρώπου που έζησε τον δέκατο ένατο αιώνα σε μια χώρα που ζούσε ίσως στον πιο
έντονο βαθμό τις συγκρούσεις. Τις πολλές είναι οι αλήθεια συγκρούσεις μαζεμένες
σε τόσο πυκνό ιστορικό χρόνο. Συγκρούσεις κυρίως ταξικές. Αποκορύφωμα αυτών
βέβαια η Γαλλική επανάσταση και τα παρελκόμενα της. Έτσι όπως την έζησε ο ίδιος
ο συγγραφέας τουλάχιστον. Με τις συνέπειες της. Τις αρνητικές και τις θετικές.
Και αυτό είναι που μεγαλώνει τούτο το λογοτεχνικό πόνημα. Η αντικειμενικότητα
στην απόδοση των γεγονότων.
Επίσης μεγαλώνει και κάτι
άλλο την αξία του συγκεκριμένου έργου. Το συναίσθημα. Η αναφορά στον άνθρωπο
και τα βάσανα του. Κυρίως του αδικημένου. Του άθλιου έτσι όπως τον ονομάζει με
αρκετή κυνικότητα είναι η αλήθεια, αλλά που στο τέλος τον δικαιώνει και παλεύει
για την δικαίωση του.
Οι κορυφαίες στιγμές μέσα
στο έργο είναι πολλές. Δεν θα αρκούσε τούτο το άρθρο για να τις αναφέρουμε
όλες. Επέλεξα μια μονάχα.
Αυτή που φανερώνει πρώτα από όλα το μεγαλείο του συγγραφέα. Που τον χρήζει στρατιώτη, υπερασπιστή του δικαίου. Του φωτός. Του ίδιου του μέλλοντος της ανθρωπότητας. Αυτού που θα σηκώσει με αίμα τον ήλιο από την δύση. Για να φέξει πάνω από τα κεφάλια όλων των αδικημένων αυτού του ταλαίπωρου κόσμου. Πάνω απο το κεφάλι του παιδιού του Παρισιού που όλοι κρύβουμε μέσα μας.
Παράλληλα με την υλική ανάπτυξη, γίνεται απαραίτητη και η ηθικοπνευματική. Η αλήθεια τρέφει, όπως και το σιτάρι-η γνώσει σώζει-, η σκέψη είναι πρωταρχικό στοιχείο για την προκοπή. Όταν ένα μυαλό νηστεύει την επιστήμη και την σοφία, γίνεται αδύνατο, υποτονικό, ατροφικό. Το ίδιο αξιολύπητα με τα άδεια στομάχια είναι και τα μυαλά που πεινούν. Συγκινητικό να πεθαίνει μια ψυχή από πείνα για το φώς , όσο και το κορμί που υποφέρει πεινώντας για ψωμί.
Βίκτωρ Ουγκώ- ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ- Βιβλίο 7ο σελ 689.
0 comments