Πάνος Ιγνατίου, Μόσχα
Το τελευταίο διάστημα, μετά την εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ άρχισε η επαναπροσέγγιση με την Τουρκία και αυτό φάνηκε από τις επισκέψεις υψηλόβαθμων αξιωματούχων της CIA, του Πενταγώνου, αλλά και του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ στην χώρα αυτή και, θα πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι το σύνθημα «America First» του Τραμπ δεν συνεπάγεται διεθνή απομονωτισμό ή ειρήνη.
Ο Τραμπ συνεχίζει την ρητορική του εναντίον του Ιράν και εναντίον της Κίνας, ενώ πιέζει όλες τις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, να αυξήσουν τους προϋπολογισμούς τους στο 2% του ΑΕΠ τους, για να έχουν προστασία από το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. Γνωρίζει ότι ΝΑΤΟ ίσον ΗΠΑ και η πως συμμετοχή των υπολοίπων χωρών δεν μπορεί να καλύψει την στρατιωτική ισχύ των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ δεν επιτέθηκε μόνο λεκτικά στο Ιράν και την Κίνα, αλλά άρχισε ανοίγματα προς την Τουρκία για να την σύρει μακριά από την τριμερή συνεργασία που επιδιώκει η Μόσχα και ηΤεχεράνη. Η Τουρκία έδειξε αποφασιστικότητα το 2016, μετά το «πραξικόπημα» στη χώρα, να κινηθεί μακριά από τη Δύση και άρχισε να δείχνει θετικά μηνύματα προς την Ευρασία, εκβιάζοντας και την ΕΕ. Η συνάντηση Πούτιν – Ερντογάν στη Μόσχα και η συμμετοχή της Τουρκίας στις συνομιλίες της Αστάνα, όπως και η συνεργασία στην αντιτρομοκρατική εκστρατεία στη Συρία, κέντρισαν το ενδιαφέρον των ΗΠΑ που άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι «χάνουν» την Τουρκία και θα έπρεπε να χαλιναγωγήσουν τον σύμμαχο τους που προσπαθεί να τους εξαπατήσει. Ο Ερντογάν έλαβε το μήνυμα της δυσαρέσκειας των ΗΠΑ από τις διαδηλώσεις στο Πάρκο Γκεζι, ότι επρόκειτο γα έγχρωμη εξέγερση υποκινούμενη απ΄έξω, ενώ η υποστήριξη στους κούρδους της Συρίας που συνδέονται με το PKK, κορύφωσαν τις υποψίες του. Να καταστεί η Τουρκία αντίπαλος των ΗΠΑ θα ήταν καταστροφικό. Όμως, ο Ερντογάν είναι πολύ πανούργος για να καταστρέψει τις γέφυρες επικοινωνίας και συμμαχίας με τις ΗΠΑ, αλλά έστειλε μηνύματα με τη βάση του Ιντσρλικ ότι μπορεί να αποχωρήσει και από το ΝΑΤΟ και έδειξε να θέλει να γυρίσει την πλάτη στην ΕΕ. Δημόσια και πρακτικά δεν έκανε κάτι για να σπάσει τους δεσμούς, ούτε με το ΝΑΤΟ, ούτε με τις ΗΠΑ, ούτε με την ΕΕ. Ο Ομπάμα είχε δεσμευτεί με την πολιτική της δυσαρέσκειας με την Τουρκία και δεν μπορούσε να κάνει πίσω και η επαναπροσέγγιση άρχισε με τον Τραμπ.
Ωστόσο, ο προκάτοχος του άφησε δηλητηριώδη κληρονομία στον Τραμπ και φρόντισε και ο Ερντογάν να τη διατηρήσει για να εκβιάζει. Πρώτο εμφανίζεται το θέμα Γκιουλέν και ο Ερντογάν λέει εμμέσως στις ΗΠΑ ότι φιλοξενούν ένα τρομοκρατικό δίκτυο. Συνεχίζουν οι ΗΠΑ να υποστηρίζουν τους κούρδους στη Συρία που συνδέονται με στελέχη τους με τους κούρδους της Τουρκίας και εμμέσως και το PKK. Υπάρχει το άλυτο πρόβλημα της Κύπρου για το οποίο πιέζει η ΕΕ και οι ΗΠΑ θέλουν να το λύσουν για τους ενεργειακούς σχεδιασμούς τους. Η Τουρκία φιλοξενεί εκατομμύρια πρόσφυγες και τους χρησιμοποιεί για να πιέζει και την ΕΕ και τις ΗΠΑ.
Μια ουσιαστική κίνηση της Τουρκίας στην Ευρασία σε συνδυασμό με τα πιο πάνω ανάγκασε τον Τραμπ να κινηθεί γρήγορα. Αμέσως συμφώνησαν σε κοινές επιχειρήσεις για την κατάληψη της Αλ Μπάμπ και της Ράκκα, ενώ υποσχέθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, προώθηση της διαδικασίας επίλυσης του κυπριακού για επανένωση της Κύπρου με ευνοϊκές για την χώρα προδιαγραφές. Συζητά στη δημιουργία ασφαλούς ζώνης στη Συρία για να αποτελέσει χώρος φιλοξενίας και διεθνοποίησης του προβλήματος των προσφύγων εντός της Συρίας με την δημιουργία νεκρής ζώνης για να ελέγχει την περιοχή.
Η Μόσχα έμεινε έκπληκτη με την ταχύτητα που κινήθηκε ο Τραμπ σε σχέση με την Τουρκία για να υπενθυμίσει στον Ερντογάν ότι οι όροι και ο συντονισμός των επιχειρήσεων στη Συρία έχουν καθοριστεί μεταξύ τους και με το Ιράν και απέδωσαν καρπούς στο Χαλέπι, όπου η Τουρκία έπεισε την δήθεν μετριοπαθή αντιπολίτευση να εγκαταλείψει την πόλη. Ωστόσο, σε ανακοίνωση του ο τουρκικός στρατός, μετά τις επαφές με τις ΗΠΑ, αναφέρει ότι «οι δυο πλευρές έχουν μεγάλες διαφορές» δηλαδή με τη Ρωσία. Αμέσως μετά, ο Λαβρόφ δήλωσε ότι « η Μόσχα δεν πιστεύει ότι επιδιώκει την δημιουργία νεκρής ζώνης στη βόρεια Συρία». Διευκρίνισε όμως ότι θα εξετάσει η Ρωσία αυτό το ενδεχόμενο.
Εδώ φαίνεται ότι έχουμε τον καλό μπάτσο και τον κακό μπάτσο. Η ανακοίνωση του τουρκικού στρατού ότι οι δυο πλευρές έχουν μεγάλες διαφορές, δείχνει τον κακό μπάτσο και στέλνει το μήνυμα στη Ρωσία ότι οι ΗΠΑ προσπαθούν να πάρουν πίσω την Τουρκία, αλλά η Τουρκία ακόμα δεν έχει «νεκρή ζώνη» από τον καλό μπάτσο, και στέλνει το μήνυμα στις ΗΠΑ ότι Τουρκία και Ρωσία εργάζονται μαζί και εμπιστεύεται ο ένας τον άλλο. Εκεί ήρθε ο βομβαρδισμός των Τούρκων στρατιωτών, κατά λάθος, από ρωσικά αεροπλάνα για να υπενθυμίσει στον Ταγίπ τις υστεροβουλίες όλων. Όμως, η Ρωσία αρνείται τις προθέσεις της Τουρκίας να δημιουργήσει «νεκρή ζώνη» στη Συρία και ακολούθησε η προειδοποίηση ότι «η Άγκυρα έχει σεβαστεί την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας.»
Η Ρωσία δείχνει στην Τουρκία ότι «νεκρή ζώνη» ίσον απόσχιση ή διχοτόμηση της Συρίας. Ωστόσο, αυτό μπορεί να επιτευχθεί από το προσχέδιο του Συντάγματος Ομοσπονδοποίησης που συνέγραψαν οι Ρώσοι για τη Συρία και εμπεριέχει ασαφή σημεία που μπορούν να οδηγήσουν στο μέλλον σε προσάρτηση εδαφών ή σε απόσχιση. Είναι πιθανόν το συγκεκριμένο προσχέδιο να αποτελεί ένα διαπραγματευτικό και διπλωματικό χαρτί που έριξε η Ρωσία εσκεμμένα στο τραπέζι για να φέρει όλες τις πλευρές στις συνομιλίες, αφού ενδεχομένως θα το απορρίψουν οι Σύριοι πατριώτες.
Οι σχέσεις Ρωσίας – Τουρκίας δεν είναι ακόμα κακές σε σχέση με τη Συρία και οι ΗΠΑ μπήκαν σφήνα για να υποσχεθούν δώρα στην Τουρκία και να πολεμήσουν μαζί, αλλά αυτό θα φέρει όλους σε σύγκρουση με Ρωσία, Ιράν και Δαμασκό και η Ρωσία μπορεί να κινηθεί διπλωματικά για να κάνει νέα δώρα στη Τουρκία και να διατηρήσει τη χώρα του φιλόδοξου Ερντογάν μακριά από την Ουάσιγκτον. Αυτό, όμως, το διαπραγματευτικό χαρτί στον νέο Ψυχρό Πόλεμο μπορεί να είναι τυχερό παιχνίδι σε βάρος της Συρίας στο σύνολο της Γεωπολιτικής Σκακιέρας. Αν δεν δώσει η Ρωσία κάτι στη Συρία, πολύ πιθανόν να κάνει τα στραβά μάτια στην Κύπρο ή σε άλλη περιοχή. Αν δώσουν οι ΗΠΑ κάτι στην Τουρκία, θα επιμείνουν πιθανόν στην Κύπρο σε δική τους διευθέτηση ή παραχωρήσεις σε άλλη περιοχή ή ένας συνδυασμός και των δυο δωρητών προς την Τουρκία σε όλα.
Αν θέλουν οι ΗΠΑ να διατηρήσουν την Τουρκία εκτός Ευρασίας, τότε κάτι πρέπει να δώσουν στη Συρία. Η συγκυρία είναι εξαιρετικά πολύπλοκη στο έδαφος και τα πάντα κινούνται με πολύ γρήγορους ρυθμούς, οπότε οι αποφάσεις που λαμβάνονται τώρα και στους επόμενους μήνες θα είναι καθοριστικής σημασίας στην διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος στη Συρία. Στη σκακιέρα οι βασικοί παίχτες προσπαθούν να κάνει ο ένας στον άλλον Ματ. Οι ανανεωμένες προσπάθειες των ΗΠΑ προς την Τουρκία φέρνουν τη Ρωσία σε δύσκολη θέση και είναι πιθανόν η Ρωσία να αναγκαστεί να ρίξει μερικές «συμβολικές ντουφεκιές» στον Ερντογάν για να διατηρήσει την προσήλωση του ή θα επιστρέψει στην μονοπολική πολιτική της και να αναζητήσει συμμάχους για να σώσει τη Συρία από διάσπαση.
Η κρίσιμη «στροφή» της Τουρκίας και ο ρόλος της.
Η απόπειρα «πραξικοπήματος» στη Τουρκία σηματοδότησε μια κρίσιμη καμπή στον πόλεμο της Συρίας. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, η Τουρκία ήταν μια αναδυόμενη αυτοκρατορία και πύλη προς την Ανατολή και την Ευρώπη. Η Τουρκία στο παρελθόν έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής των δυτικών και του ΝΑΤΟ και ήταν η ραχοκοκαλιά γα να κυκλώσουν την Ρωσία και, πρόσφατα, να καταστρέψουν τη Συρία και την Μ Ανατολή, να πιέσουν από τη Μαύρη θάλασσα και με τους Τατάρους στο θέμα της Ουκρανίας, αλλά και να την χρησιμοποιήσουν ως ένα προπύργιο απέναντι σε άλλες αναδυόμενες δυνάμεις, όπως το Ιράν στην περιοχή.
Τώρα, η Τουρκία με τις κινήσεις των ΗΠΑ δεν μπορεί να ορίσει αυτό το ρόλο πολιτικά και απέμεινε μόνο στη χώρα η σημαντική Γεωγραφική της θέση. Υπάρχουν αναλυτές που πιστεύουν όμως ότι η Τουρκία είναι ήδη παγκόσμια δύναμη, καθώς η στρατιωτική της δύναμη είναι πιο ισχυρή από αυτή της Αγγλίας, αλλά και της Γαλλίας και είναι εξίσου ισχυρή με αυτή της Γερμανίας σε συμβατικό στρατό. Η στρατηγική των ΗΠΑ για πολλά χρόνια ήταν να εντάξουν την Τουρκία στην ΕΕ και πρόσφατα ενθάρρυναν την πολιτική των ανοιχτών συνόρων, και, με όπλο την μαζική μετανάστευση να εξαναγκάσουν την ΕΕ να αποδεχτεί την απαίτηση τους. Αυτή η πολιτική άρχισε να αποδίδει, καθώς η Ευρώπη συνομιλούσε με την Τουρκία αλλά το BREXIT ανέτρεψε την ισορροπία δυνάμεων, καθώς οι Ατλαντιστές Βρετανοί έχασαν την δυνατότητα υποστήριξης αυτής της θέσης στην ΕΕ.
Η Μόσχα άρπαξε την ευκαιρία και μόλις ο Ερντογάν ζήτησε συγνώμη, άπλωσε χέρι φιλίας για άλλη μια φορά στην Άγκυρα. Οι σχέσεις Τουρκίας ΗΠΑ άρχισαν να κλονίζονται σημαντικά με τις κινητοποιήσεις στο πάρκο Γκεζί και η τουρκική ηγεσία ήταν πεπεισμένη ότι υποκινήθηκαν από τον Γκιουλέν. Στις 13 Ιουλίου ο Ερντογάν είχε δηλώσει ότι προτίθεται να εξομαλύνει τις σχέσεις της χώρας του με τον Άσαντ και τη Συρία. Αμέσως μετά εκδηλώθηκε το πραξικόπημα. Η εξομάλυνση των σχέσεων Ρωσίας – Τουρκίας τώρα, συνέβαλε θετικά στην θετική προσέγγιση των σχέσεων Τουρκίας – Συρίας, αλλά μόλις η Τουρκία κινήθηκε με τις ΗΠΑ, η κυβέρνηση Ασαντ, πριν λίγες μέρες, κατάγγειλε την Τουρκία στον ΟΗΕ ότι εισέβαλε παράνομα στη χώρα και διαπράττει εγκλήματα κατά του λαού της χώρας. Η Μόσχα τώρα χρησιμοποιεί άλλο ένα εργαλείο για να πιέσει την Τουρκία και έγινε η Συρία ο κακός μπάτσος. Η Άγκυρα επανακαθόρισε την εξωτερική της πολιτική μετά τις συμφωνίες με την Ρωσία και το Ιράν για το θέμα των κούρδων και, μάλιστα, την ανέχτηκαν να τους βομβαρδίζει ανηλεώς και μέσα στη Συρία.
Η πολιτική των ΗΠΑ για την Τουρκία ήταν να στηρίξουν το καθεστώς ως μια περιφερειακή δύναμη έναντι της Ρωσίας, αλλά υποστήριξαν και τους κούρδους της Συρίας και του Ιράκ γα να δημιουργήσουν τη Νέα Μέση Ανατολή σε μακροπρόθεσμη πολιτική, όπως ήταν το Σχέδιο της Κοντολίζα Ράις και ενθάρρυναν τις εξεγέρσεις της λεγόμενης «Αραβικής Άνοιξης» και πίσω βρισκόταν το Ισραήλ για να δημιουργήσει κράτη πελάτες στην περιοχή. Οι φιλοδοξίες, όμως, του Ερντογάν για αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Μέση Ανατολή, απειλούν την ηγεμονία των ΗΠΑ, καθώς έχουν σοβαρές αμφιβολίες ότι οι κούρδοι της Συρίας και του Ιράκ είναι πιθανόν να τεθούν στο μέλλον κάτω από τον έλεγχο της Τουρκίας.
Το Ναυτικό των ΗΠΑ ελέγχει ακόμα τις θαλάσσιες διόδους και δεν θα επιτρέψει σε άλλη μεγάλη Ναυτική δύναμη να απειλήσει την παγκόσμια ηγεμονία του. Η ταχεία οικονομική ανάπτυξη που πέτυχε η Τουρκία, η εξόφληση του χρέους στο ΔΝΤ το 2013, η δημιουργία ναυτικών βάσεων στο Κατάρ- μετά από 100 χρόνια – από όπου μπορεί πλέον να κινηθεί στις μεγάλες ανοιχτές θάλασσες, δείχνουν την ανάδυση μιας στρατηγικής περιφερειακής δύναμης που αυξάνει την ανεξαρτησία και την πολιτική της αυτοπεποίθηση. Ο Ερντογάν θριαμβεύει σε επενδύσεις στην Αφρική, όπου έχουν αυξηθεί δέκα φορές από το 2008. Επενδύει στη Σομαλία και μεταφέρει στρατεύματα σε αυτή τη χώρα όπου δημιουργεί βάσεις. Στην Αφρική η Τουρκία εμφανίζεται ως η «ενάρετη δύναμη» και απλώνει τις επενδύσεις της με υποδομές και έργα ανάπτυξης και άρχισε να ανταγωνίζεται την Κίνα και τις ΗΠΑ.
Η Τουρκία ελέγχει στρατιωτικό τον Κόλπο του Άντεν που είναι ένας από τους σημαντικότερους σταθμούς ελέγχου πετρελαίου στο κόσμο. Η Τουρκία έχει ήδη στρατηγική συνεργασία με την Αιθιοπία όπου δραστηριοποιούνται μεγάλες κινέζικες εταιρείες και άρχισε ο ανταγωνισμός. Το κίνημα Γκιουλέν με την συνεργασία κάποτε του Ερντογάν έχει εξαπλωθεί οικονομικά σε πολλές χώρες της Αφρικής, αλλά τώρα εμφανίζονται δήθεν ως εχθροί ( Δεν αποκλείεται μαζί οι δυο να διοργάνωσαν το πραξικόπημα για να αρχίσουν την εκκαθάριση στην Τουρκία των αντιφρονούντων. Η κυρίαρχη άποψη είναι ότι οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ διοργάνωσαν το πραξικόπημα. Αυτή είναι η μισή αλήθεια. Η άλλη μίση λέει ότι ο Ερντογάν είχε ήδη πληροφορίες ότι θα του κάνουν πραξικόπημα και έστειλε δικούς του ανθρώπους ανάμεσα στους πραξικοπηματίες και, όταν το υποκίνησαν όλοι μαζί, ο Ερντογάν ήταν έτοιμος να αντιδράσει και να τους συλλάβει. Έπαιξε ρώσικη ρουλέτα και κέρδισε) και απειλεί τις εταιρείες αυτές να αποχωρήσουν ή να δώσουν κονδύλια ως φορολογία για την Παιδεία.
Αξιωματούχοι από την Τουρκία εξέφρασαν έντονα την επιθυμία τους να αντιμετωπίσουν τα δυτικά και άλλα οικονομικά συμφέροντα στην Αφρική, στο πλαίσιο του Νεοθωμανικού Ιμπεριαλισμού. Οι κινήσεις αυτές της Τουρκίας σε συνδυασμό με την παρακμή της Ευρώπης ως πολιτική οντότητα, δείχνουν ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να δείχνει την μυϊκή της δύναμη στον κόσμο και θα εκβιάζει και τους γείτονες της. Η Τουρκία μέχρι πρόσφατα δεν ήταν αξιόπιστος εταίρος στο ΝΑΤΟ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας- αφού και στο ΝΑΤΟ γνώριζαν ότι μαζί εξόπλιζαν τους τρομοκράτες - αλλά έγινε αξιόπιστος μόνο όταν πήρε ανταλλάγματα και βρέθηκε κάτω από τον έλεγχο της Ρωσίας.
Ακόμα δεν είναι αξιόπιστος εταίρος καθώς η Ρωσία λέει ότι «χωρίς τους κούρδους στην Αστάνα δεν μπορεί να βρεθεί λύση στη Συρία», ενώ οι ΗΠΑ λένε ότι τα άρματα μάχης που έφτασαν στην Μέση Ανατολή τα έδωσαν στους άραβες και όχι στους κούρδους… Πριν δεν μπορούσαν να ξεχωρίσουν ποιοι είναι τρομοκράτες και ποιοι αντιπολίτευση. Τώρα δεν μπορούν να ξεχωρίσουν ποιοι είναι οι κούρδοι και ποιοι άραβες στους οποίους στέλνουν άρματα μάχης… Οι ΗΠΑ όμως δεν πιστεύουν την Τουρκία καθώς υποστηρίζουν ακόμα τους κούρδους και η Τουρκία συνεργάζεται με τον Άσαντ στη Συρία. Όλοι γνωρίζουν πως ο Ερντογάν είναι υπεύθυνος για εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους στη Συρία και τη Λιβύη και ότι είναι εγκληματίας πολέμου, αλλά οι ΗΠΑ τον χρειάζονται ακόμα. Για τον αντίθετο λόγο τον χρειάζεται και η Ρωσία να επιλύσει το πρόβλημα στη Συρία.
Η Τουρκία είχε μια λαμπρή ευκαιρία με τη πολιτική της «καλής γειτονίας» να μετεξελιχθεί σε περιφερειακή δύναμη νοουμένου ότι θα εγκατέλειπε το ΝΑΤΟ αλλά τώρα η Τουρκία αντιμετωπίζει συνθήκες εκτάκτου ανάγκης και αυτό μπορεί να το πληρώσει πολύ ακριβά. Κατά περίεργο τρόπο, η Τουρκία ευχαρίστησε το Ισραήλ επειδή «ακύρωσε το πραξικόπημα» και οι σχέσεις των δυο χωρών βελτιώθηκαν παρά τις συνεχιζόμενες διαφωνίες με τις ΗΠΑ και με τον Τραμπ, ο οποίος ακόμα δεν φάνηκε να ανοίγει τα χαρτιά του στη συνάντηση με τον Νετανιάχου. Το λόμπι του Ισραήλ έχει επιρροή στις ΗΠΑ και οι σχέσεις με την Λευκορωσία και το Αζερμπαϊτζάν και άλλες ώρες είναι καλές παρά τις προειδοποιήσεις των ΗΠΑ, καθώς το Ισραήλ θέλει να έχει καλές σχέσεις με όλους στους οποίους το λόμπι έχει επιρροή και διατηρεί διαφοροποιημένη ανατολίτικη πολιτική.
Κάτω από το βάρος των σεναρίων να μετατραπεί η Τουρκία σε άξονα Κωνσταντινούπολη – Μόσχα και Τρίτη Ρώμη με μια ισχυρή ναυτικά Τουρκία και Γεωπολιτική αναδιάταξη οι ΗΠΑ δεν μπορούν να ανεχθούν να βρεθεί η Τουρκία απέναντι τους με το 80 % του τακτικού πυρηνικού τους οπλοστασίου στη βάση του Ιντσιρλικ. Αυτό θα σημαίνει το τέλος των σχεδιασμών για πλήρη κυριαρχία για να δημιουργήσει ξανά τις προϋποθέσεις για Αυτοκρατορική Γεωπολιτική αναδιάταξη.
Γιατί η Τουρκία θέλει την Ευρασία
Η Τουρκία όμως έχει και άλλες φιλοδοξίες. Προσπαθεί να αποκτήσει μεγαλύτερη επιρροή και ηγετικό ρόλο στην Ευρασία και να χρησιμεύσει ως γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης , του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει τη σημαντικότητα των σχέσεων Ρωσίας- Τουρκίας, νοουμένου ότι η Τουρκία θα επιβάλει τα συμφέροντα της σε βάρος των ευαίσθητων αυτών περιοχών σε βάρος της Ρωσίας ή ακόμα κι της Κίνας.
Με την εξομάλυνση των σχέσεων Ρωσία Τουρκίας, η Άγκυρα ευελπιστεί ότι αποκτά πλεονέκτημα με τους τουρκογενείς πληθυσμούς της Κεντρικής Ασίας, έστω και αν δεν έχει με όλες τις χώρες σύνορα, αλλά επιδιώκει να έχει ρόλο στους δρόμους του Μεταξιού (Silk Road) και φλερτάρει και με την Κίνα στην περιοχή αυτή. Οι χώρες αυτές με την ανάπτυξη είδαν την Τουρκία ως οικονομική απειλή, αλλά θα ήθελαν καλές σχέσεις μαζί της, όμως τρομάζουν στην ιδέα του παντουρκισμού, καθώς αυτή η ιδεολογία είναι απλός μέρος του ευρύτερου οράματος της ανασύστασης του Οθωμανισμού, το οποίο εντάθηκε στην Τουρκία για αυτές τις περιοχές μετά την πτώση της ΕΣΣΔ .
Η βασική ιδέα είναι ότι οι χώρες που κατοικούνται από τουρκογενείς πληθυσμούς πρέπει να ενωθούν κάτω από τη σημαία της κοινής εθνικής πολιτιστικής και γλωσσικής κοινότητας. Η Τουρκία θέλει να ενώσει τους πληθυσμούς αυτούς όπως ήταν στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αρχικά, όμως θέλει να αυξήσει την πολιτική και οικονομική της επιρροή. Όταν άρχισε αυτή η πολιτική της Τουρκίας στην Κεντρική Ασία το 90, η Ρωσία ήταν απορροφημένη να εξομαλύνει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, την ΕΕ και άλλες χώρες και η Δύση δεν ανησύχησε με την ιδέα του παντουρκισμού, καθώς έβλεπαν μια πορεία εκδημοκρατισμού που τελικά ήταν κατ’ επίφαση. Η Τουρκία δημιούργησε διάφορες εταιρείες επενδύσεων, τέχνης και πολιτισμού που είχαν στόχο την προώθηση του οράματος της και κάλεσε όλες της μουσουλμανικές χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης να συμμετέχουν σε αυτή την οργάνωση. Ακόμα και το έργο μεταφοράς ενέργειας Nabucco που είχε στόχο να μεταφέρει ενέργεια στην Αυστρία εντάχθηκε σε αυτό το πρόγραμμα της επιρροής της. Μέχρι και εκπαιδευτικά ιδρύματα ανέπτυξαν στις χώρες αυτές ακόμα και μέσα από τους τηλεοπτικούς σταθμούς προωθούσαν τον παντουρκισμό.
Στην Τασκένδη τότε ήρθαν οι πρώτες αντιδράσεις που κατηγόρησαν την Τουρκία ότι προωθεί τον εξισλαμισμό και η Ρωσία έστρεψε το βλέμμα της στην Τουρκία που άρχισε να παρακολουθεί επισταμένα τα πάντα. Αργότερα, το 2000, εκδηλώθηκαν τρομοκρατικές επιθέσεις σε διάφορες χώρες της περιοχής που υποκινήθηκαν από ριζοσπάστες ισλαμιστές. Η κυβερνητική ελίτ στην Τασκένδη αντέδρασε ακόμα πιο έντονα και αποκαλύφθηκε ότι οι τρομοκράτες διέφυγαν στην Τουρκία. Επίκεντρο ήταν το Ουζμπεκιστάν. Μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροπλάνου στο Ουζμπεκιστάν τέθηκαν σοβαροί περιορισμοί σε σχέση με την Τουρκία, καθώς εκδηλώθηκαν κινήσεις υπέρ των τρομοκρατών. Το 2009 το Καζακστάν πρότεινε την δημιουργία ως περιφερειακός ηγέτης μιας Ένωσης τουρκόφωνων λαών, αλλά υπήρξαν διαφωνίες καθώς η Ρωσία παρακολουθούσε τις εξελίξεις.
Σήμερα, η τουρκική ενότητα υπάρχει κυρίως μέσω της γλωσσικής και πολιτιστικής ομοιότητας και η θρησκευτική ενότητα αποτελεί δευτερεύουσα σημασία. Η Άγκυρα είναι πιο προσεκτική τώρα να εξετάσει τη σχέση με τις χώρες στις οποίες έχει αλληλεπίδραση και επικεντρώνει την προσοχή της στις χώρες που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία για του Δρόμους του Μεταξιού ( Silk Road )της Κίνας που δημιουργεί ένα ερέθισμα για φιλικές σχέσεις, κυρίως σε οικονομικό επίπεδο. Στην πραγματικότητα όμως η Τουρκία δεν υποχωρεί από τη φιλοδοξία της να ασκήσει την μεγαλύτερη δυνατή επιρροή στα Έθνη της Ευρασίας, να βελτιώνει τη θέση της και να συνεργαστεί οικονομικά και πολιτικά με αυτές της χώρες. Από αυτά πηγάζει το ενδιαφέρον της για την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (EEU) και τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO).
Σήμερα, η τουρκική ενότητα υπάρχει κυρίως μέσω της γλωσσικής και πολιτιστικής ομοιότητας και η θρησκευτική ενότητα αποτελεί δευτερεύουσα σημασία. Η Άγκυρα είναι πιο προσεκτική τώρα να εξετάσει τη σχέση με τις χώρες στις οποίες έχει αλληλεπίδραση και επικεντρώνει την προσοχή της στις χώρες που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία για του Δρόμους του Μεταξιού ( Silk Road )της Κίνας που δημιουργεί ένα ερέθισμα για φιλικές σχέσεις, κυρίως σε οικονομικό επίπεδο. Στην πραγματικότητα όμως η Τουρκία δεν υποχωρεί από τη φιλοδοξία της να ασκήσει την μεγαλύτερη δυνατή επιρροή στα Έθνη της Ευρασίας, να βελτιώνει τη θέση της και να συνεργαστεί οικονομικά και πολιτικά με αυτές της χώρες. Από αυτά πηγάζει το ενδιαφέρον της για την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (EEU) και τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO).
Η βελτίωση των σχέσεων με τη Ρωσία και το Ισραήλ βοήθησε στα τρέχοντα προβλήματα με τη Δύση. Η Τουρκία προσπαθεί να αποκτήσει μεγαλύτερη επιρροή και ηγετικό ρόλο και να μετατραπεί σε γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης, του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας. Ωστόσο, αυτές οι σχέσεις δεν εξελίσσονται στο κενό αλλά είναι συνυφασμένες με πολλές άλλες διεθνείς διεργασίες. Στην πραγματικότητα όμως μόνο το Καζακστάν προσποιείται ότι υποστηρίζει την Άγκυρα και η σχέση αλληλεγγύης είναι μόνο ρητορική. Τα υπόλοιπα κράτη της Κεντρικής Ασίας δεν δείχνουν ενθουσιασμό για την ιδεολογία του παντουρκισμού. Η Τουρκία χρειάζεται την υποστήριξη της Δύσης λέει Τούρκος αναλυτής και όχι των άλλων τουρκικών Εθνών. Όμως η οικονομική συνεργασία με αυτές της χώρες θα ήταν επωφελής για την Τουρκία, καθώς είναι πιθανόν να έχει καλύτερους εμπορικούς όρους σε σχέση με την ΕΕ. « Πρακτικά μιλώντας οι δυο σημαντικότεροι φορείς για την ανάπτυξη είναι οι βελτίωση των σχέσεων με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Το βασικό κίνητρο για την επέκταση των σχέσεων με την Κεντρική Ασία σχετίζεται με τους ελιγμούς για να δημιουργηθεί πιο εύκολη διαπραγμάτευση με τη Δύση. Οι χώρες της Κεντρικής Ασίας το γνωρίζουν αυτό και δεν εκφράζουν ακόμα άποψη για τις εσωτερικές μεταμορφώσεις της Τουρκίας» καταλήγει Τούρκος αναλυτής.
Ωστόσο κατά την διάρκεια του πολέμου Ιράν – Ιράκ στην δεκαετία του 1980, οι ΗΠΑ υποστήριξαν το καθεστώς Σάνταμ Χουσέιν, ενώ το Ισραήλ συγκαλυμμένα πουλούσε όπλα στο Ιράν με την έγκριση των ΗΠΑ. Λίγο αργότερα, ο διευθυντής της εταιρείας πληροφοριών Stratfor George Friedman είχε δηλώσει ότι « ο πόλεμος Ιράν – Ιράκ θα μπορούσε να ήταν ένα μοντέλο για αντιμετώπιση της ανόδου της Τουρκίας ως παγκόσμια δύναμη.»
Ωστόσο κατά την διάρκεια του πολέμου Ιράν – Ιράκ στην δεκαετία του 1980, οι ΗΠΑ υποστήριξαν το καθεστώς Σάνταμ Χουσέιν, ενώ το Ισραήλ συγκαλυμμένα πουλούσε όπλα στο Ιράν με την έγκριση των ΗΠΑ. Λίγο αργότερα, ο διευθυντής της εταιρείας πληροφοριών Stratfor George Friedman είχε δηλώσει ότι « ο πόλεμος Ιράν – Ιράκ θα μπορούσε να ήταν ένα μοντέλο για αντιμετώπιση της ανόδου της Τουρκίας ως παγκόσμια δύναμη.»
Ερντογάν ή Ατατούρκ;
Στις 16 Απριλίου οι Τούρκοι πολίτες ψηφίζουν την αλλαγή του Συντάγματος τους σε προεδρικό με ισχυρές εξουσίες στον πρόεδρο και ο Ερντογάν πιστεύει ότι το αποτέλεσμα θα είναι ναι. Με την ρητορική του όμως εκβιάζει τους πολίτες και όταν οι Τούρκοι βρεθούν μπροστά σε εκβιασμό αντιδρούν αρνητικά. Κάποιοι πιστεύουν ότι το αποτέλεσμα θα είναι θετικό, αλλά οι δημοσκοπήσεις στην Τουρκία είναι πάντα μυστικοπαθείς και συνήθως αποκρύβουν την αλήθεια. Η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης που δημιούργησε ο Ερντογάν στη χώρα δεν επιτρέπει στους πολίτες να δείξουν τις προθέσεις τους δημόσια. Στην πραγματικότητα οι Τούρκοι πολίτες θα κληθούν να ψηφίσουν Ερντογάν ή Ατατούρκ ;
Ισλαμική Δημοκρατία ή Εκ-κοσμίκευση ;
Η Δύση θα βρεθεί μπροστά σε ένα μεγάλο πρόβλημα. Θα κρατήσει στους κόλπους του ΝΑΤΟ μια Ισλαμική χώρα με τις προδιαγραφές Ερντογάν; Θα συμβιβαστεί όπως συμβιβάστηκε με άλλους επίσημους σύμμαχους τους στην περιοχή, όπως είναι η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ ή θα αντιδράσει με έγχρωμη εξέγερση κατά του Ερντογάν;
Δεν θα το τολμήσει και θα αποδεχτεί το αποτέλεσμα για να μην αφήσει την Τουρκία να κινηθεί προς την Ευρασία. Ούτε η Ρωσία θα δυσαρεστηθεί από την Ισλαμική δημοκρατία του Ερντογάν, με την προϋπόθεση ότι δεν θα προτάξει το δόγμα Νταβούτογλου για πολιτισμική και θρησκευτική επέκταση. Θα αποκτήσει όμως η Θεωρία Χάντιγκτον για την πολιτισμική σύγκρουση σημαντικό ρόλο στις διεθνείς σχέσεις ; Πώς θα αντιδράσει η ΕΕ αν προκύψει ναι στο δημοψήφισμα και θα έχει απέναντι της μια Ισλαμική Τουρκία με εκατομμύρια πρόσφυγες και τον Ερντογάν να εκβιάζει και να απαιτεί βίζα ελεύθερης εισόδου για Τούρκους πολίτες;
Πολιτικά είναι ακόμα νωρίς, έστω και αν υπάρχουν μηνύματα περιορισμών από την ΕΕ, αλλά οι κοινωνίες των χωρών μελών θα αντιδράσουν και θα εκδηλωθεί αντί- ισλαμικό κίνημα που θα εξαναγκάσει τις χώρες μέλη να λάβουν μέτρα. Είναι άγνωστο αν θα εκδηλωθεί αυτό που περιέγραψε ο Χάντιγκτον και κανένας δεν μπορεί να το απαντήσει τώρα. Ο Ερντογάν δήλωσε ότι αν το αποτέλεσμα θα είναι ναι, θα αναλάβει ξανά την προεδρία του κόμματος του, καθώς γνωρίζει ότι αν χάσει την προεδρία δεν θα ελέγχει την εξουσία. Στην Τουρκία όποιος απολέσει τον έλεγχο του κυβερνώντος κόμματος, δείχνει η ιστορία ότι χάνει και την εξουσία. Αν προκύψει όχι, τότε δεν υπάρχει άλλος εκτός από τον Ερντογάν να διατηρήσει την Τουρκία ενωμένη και την χώρα περιμένουν πολύ άσχημες μέρες και θα πληρώσει πολύ ακριβά την εγκατάλειψη της «ενάρετης πολιτικής» του παρελθόντος. Η Τουρκία βρίσκεται στο σταυροδρόμι σημαντικών αποφάσεων για το μέλλον της που θα επηρεάσουν τις διεθνείς σχέσεις με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, καθώς ο Ερντογάν έχει στόχο να συρράψει το Ισλάμ τον τούρκικο εθνικισμό και τον φιλελευθερισμό σε ένα προσωποπαγές καθεστώς.
Τα μηνύματα των Βαλκανίων στον Τραμπ.
Ο ανεμοστρόβιλος της παγκόσμιας Γεωπολιτικής των στρατιωτικών συμφερόντων και του ενδιαφέροντος των τεράστιων επιχειρήσεων για οικονομικό έλεγχο αλλά και η αλλαγή στην προεδρία των ΗΠΑ φαίνεται ότι επηρεάζει την εύθραυστη ειρήνη στα Βαλκάνια.
Πίσω βρίσκεται το ΝΑΤΟ – με την κατεχόμενη επαρχία της Σερβίας ,το Κοσσυφοπέδιο που προκαλεί τη Σερβία για να συμπέσει με την ανάληψη των καθηκόντων του Τραμπ, για να προκαλέσει μια νέα στρατιωτική αντιπαράθεση με το Βελιγράδι. Στο Παρίσι συνελήφθη ο πρώην Πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου Ραμούς Χραντινάι για εγκλήματα πολέμου κατά των Σέρβων αλλά δεν εκδόθηκε ακόμα στη χώρα για να παραδοθεί στη δικαιοσύνη.
Αντίθετα, η Σερβία έλαβε πληροφορίες από δυτικές μυστικές υπηρεσίες ότι Αλβανοί τρομοκράτες θα κτυπήσουν τις διπλωματικές και προξενικές υπηρεσίες της Σερβίας στην Ευρώπη και αλλού. Οι Σέρβοι έχουν υποστεί από τους Αλβανούς πολλές τρομοκρατικές επιθέσεις και επιθέσεις βίας στα χέρια των Αλβανών σε όλη την Ιστορία τους και αντέδρασαν, αυτή τη φορά, με στρατιωτικές κινητοποιήσεις. Τις ίδιες μέρες, οι Σέρβοι προετοίμασαν εκδηλώσεις με το «πατριωτικό τρένο» διακοσμημένο πολύχρωμα και τα σύμβολα της χώρας τους θα ταξίδευαν χιλιάδες άνθρωποι από τις νοτιοδυτικές περιοχές στο Κοσσυφοπέδιο.
Αντίθετα, η Σερβία έλαβε πληροφορίες από δυτικές μυστικές υπηρεσίες ότι Αλβανοί τρομοκράτες θα κτυπήσουν τις διπλωματικές και προξενικές υπηρεσίες της Σερβίας στην Ευρώπη και αλλού. Οι Σέρβοι έχουν υποστεί από τους Αλβανούς πολλές τρομοκρατικές επιθέσεις και επιθέσεις βίας στα χέρια των Αλβανών σε όλη την Ιστορία τους και αντέδρασαν, αυτή τη φορά, με στρατιωτικές κινητοποιήσεις. Τις ίδιες μέρες, οι Σέρβοι προετοίμασαν εκδηλώσεις με το «πατριωτικό τρένο» διακοσμημένο πολύχρωμα και τα σύμβολα της χώρας τους θα ταξίδευαν χιλιάδες άνθρωποι από τις νοτιοδυτικές περιοχές στο Κοσσυφοπέδιο.
Στο τρένο έγραψαν σε 20 γλώσσες « Το Κόσοβο είναι Σερβία» Αυτό είναι διεθνώς νομικό τους δικαίωμα. Όμως το τρένο σταμάτησε λόγω των εκθέσεων και των πληροφοριών των δυτικών μυστικών υπηρεσιών που έλεγαν ότι οι Αλβανοί θα ανατινάξουν το τρένο με πολλαπλές επιθέσεις. Την ίδια στιγμή η Σερβία κατάγγειλε ότι ένοπλοι Αλβανοί βρίσκονταν κατά χιλιάδες στα βόρεια σύνορα της κατά παράβαση όλων των συμφωνιών. Πάντα οι Αλβανοί συμπεριφέρονταν επιθετικά στους Σέρβους αλλά γιατί τώρα κλιμακώνουν την ένταση; Η απάντηση είναι ο Τραμπ. Οι Αλβανοί ανησυχούν ότι είναι πιθανόν να συνεργαστεί με τη Ρωσία και να αποκλιμακώσει την ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες και αυτό θα αποβεί μοιραίο για τους ίδιους. Ανησυχούν ότι οι ΗΠΑ θα έχουν πλέον λιγότερο ενδιαφέρον για αυτούς και θα μετατραπεί η Σερβία de facto σφαίρα επιρροής της Ρωσίας με την παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων της.
Οι Αλβανοί θέλουν να βεβαιωθούν ότι απέσπασαν την προσοχή του και σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ. την Τουρκία και τους νεοσυντηρητικούς των ΗΠΑ να τον πιέσουν να κινηθεί αποφασιστικά κατά των Σέρβων. Συνήθισαν σε αυτή την υποστήριξη εναντίον των Σέρβων. Αυτό όμως θα σήμαινε εχθρική κίνηση εναντίον της Σερβίας και η Ρωσία μετέφερε μερικά στρατεύματα στην περιοχή για να ψυχράνει τους θερμοκέφαλους ότι θα τους κτυπήσει ανελέητα αν επιτεθούν στην Σερβία. Λίγο αργότερα ο Ράμα συναντήθηκε με τον Ερντογάν που είναι ο πολιτικός του μέντορας. Σε αυτό το πλαίσιο οι Αλβανοί εντείνουν τις πιέσεις τους στην Ελληνική μειονότητα της Αλβανίας και περιμένουν να λάβουν πίσω το μήνυμα της υποστήριξης που ακόμα δεν ήρθε. Ένας όμως νεοσυντηρητικός στις ΗΠΑ πρότεινε την Μεγάλη Αλβανία που θα συμπεριλάβει την νοτιοδυτική επαρχία του Κοσσυφοπεδίου, αλλά και τη μισή έκταση της FYROM αλλά και τις νότιες περιοχές του Μαυροβουνίου. Μετά τις φασιστικές κινήσεις του Χίτλερ στο ΒΠΠ που για να εκδικηθεί τους παρτιζάνους συνεργάστηκε με την Αλβανία και μετάφεραν μουσουλμανικούς πληθυσμούς στο Κόσοβο και μετατράπηκαν αργότερα σε πλειοψηφία αναμένουν και σήμερα την υποστήριξη των ΗΠΑ και με ενθουσιασμό της Τουρκίας.
Ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν υπάρχει προγραμματισμένος πόλεμος που θα φέρει σε ανεπίτρεπτη από το ΝΑΤΟ σύγκρουση τις δυο χώρες μέλη του. Με την κρίση στα Ίμια οι ΗΠΑ ξεκαθάρισαν και στις δύο πλευρές ότι όποιος αρχίσει πρώτος επιχειρήσεις θα καταστραφεί από το ΝΑΤΟ. Αυτά που συνέβησαν και ακολούθησαν αφορούν στην διπλωματία. Σήμερα με τον ίδιο τρόπο αντιδρά και η Τουρκία και κλιμακώνει την ένταση στο Αιγαίο για να προκαλέσει την προσοχή του ΝΑΤΟ και του νέου προέδρου των ΗΠΑ. Ο Τραμπ δεν ανοίγει τα χαρτιά του και η Τουρκία δεν γνωρίζει τις προθέσεις του, αλλά σε συνδυασμό με τη Συρία και το προσφυγικό διατηρεί κάποια ημιτόνια έντασης για να δείχνει πρόθυμη, μεν, για λύση των προβλημάτων αλλά να στέλνει και μηνύματα αποφασιστικότητας προκειμένου να διασφαλίσει κάποιες από τις διεκδικήσεις της στο Αιγαίο και κυρίως στο κυπριακό.
Τρίζει τα δόντια στην Ελλάδα στο Αιγαίο για να επιβάλει τις θέσεις της στο θέμα εγγυήσεων και της παρουσίας τουρκικού στρατού στην Κύπρο και να διαμορφώσει το Σύνταγμα της χώρας στα μέτρα της με μια Ομοσπονδιακή λύση ευνοϊκή για αυτήν. Το ζητούμενο όμως στο Αιγαίο και στην Κύπρο είναι ποιος θα έχει την επιρροή στην Ανατολική μεσόγειο ; Θα την έχουν οι ΗΠΑ και ΕΕ ή η Τουρκία ;
Η Τουρκία έστειλε τα μηνύματα των διεκδικήσεων της και θα συνεχίσει με αυτή την τακτική της έντασης, με στόχο να πετύχει λύση πακέτο για όλα τα προβλήματα, αλλά και ο Ερντογάν να επιτύχει το ναι στο δημοψήφισμα του. Για πρώτη φορά η Τουρκία, μετά την αμφισβήτηση του εναέριου και θαλάσσιου χώρου της, θέτει ρητορικά όμως χερσαίες διεκδικήσεις που δεν βρίσκουν διεθνή ανταπόκριση Pacta Sunt Servanta καθώς οι συμφωνίες τηρούνται. Όμως, η συνεχής ένταση υποστηρίζουν οι εμπειρογνώμονες στη Ρωσία ότι «από ένα δυστύχημα είναι πιθανόν να καταλήξουν σε περιορισμένης έκτασης στρατιωτικά επεισόδια και χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Πιθανόν οι Τούρκοι σε αυτές τις παραβιάσεις να θέλουν να μάθουν πολύ καλά τις αντιδράσεις των Ελλήνων πιλότων ή του πολεμικού ναυτικού και να ξέρουν πως θα αντιδράσουν σε συνθήκες μάχης».
Ποιος όμως μπορεί να καθορίσει αυτό «το περιορισμένης έκτασης επεισόδιο»; Κανένας. Μπορεί να καταλήξει σε γενικευμένο πόλεμο που αυτό θα σηματοδοτήσει τεράστια προβλήματα για το ΝΑΤΟ αλλά και την περιοχή ολόκληρη. Βεβαίως και η Τουρκία κατέρριψε ρωσικό αεροπλάνο αλλά δεν κατέληξαν σε διακρατικό πόλεμο. Βεβαίως και η Συρία κατέρριψε τούρκικο αεροπλάνο και δεν κατέληξαν σε διακρατικό πόλεμο. Ο τελευταίος διακρατικός πόλεμος που έχουμε ήταν ο πόλεμος ανάμεσα στο Ιράκ και το Κουβέιτ και οι υπόλοιπες επεμβάσεις προγραμματίστηκαν από το ΝΑΤΟ σε διάφορες χώρες.
Οι μεγάλες δυνάμεις βλέπουν ήδη μια αναδιάρθρωση των συμμαχιών τους παγκόσμια και κάποιοι υποστηρίζουν ότι είναι επιβεβλημένη η ύφεση ανάμεσα στις σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας, Κίνας κλπ και είναι σαφές ότι το παγκόσμιο σύστημα διανύει τεράστιες μεταβολές. Ποιες προοπτικές ανοίγουν αυτές οι αλλαγές για τις χώρες και τη ζωή των ανθρώπων απομένει να δούμε. Η Τουρκία βρίσκεται στο επίκεντρο της περιοχής μας.
Ποιος όμως μπορεί να καθορίσει αυτό «το περιορισμένης έκτασης επεισόδιο»; Κανένας. Μπορεί να καταλήξει σε γενικευμένο πόλεμο που αυτό θα σηματοδοτήσει τεράστια προβλήματα για το ΝΑΤΟ αλλά και την περιοχή ολόκληρη. Βεβαίως και η Τουρκία κατέρριψε ρωσικό αεροπλάνο αλλά δεν κατέληξαν σε διακρατικό πόλεμο. Βεβαίως και η Συρία κατέρριψε τούρκικο αεροπλάνο και δεν κατέληξαν σε διακρατικό πόλεμο. Ο τελευταίος διακρατικός πόλεμος που έχουμε ήταν ο πόλεμος ανάμεσα στο Ιράκ και το Κουβέιτ και οι υπόλοιπες επεμβάσεις προγραμματίστηκαν από το ΝΑΤΟ σε διάφορες χώρες.
Οι μεγάλες δυνάμεις βλέπουν ήδη μια αναδιάρθρωση των συμμαχιών τους παγκόσμια και κάποιοι υποστηρίζουν ότι είναι επιβεβλημένη η ύφεση ανάμεσα στις σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας, Κίνας κλπ και είναι σαφές ότι το παγκόσμιο σύστημα διανύει τεράστιες μεταβολές. Ποιες προοπτικές ανοίγουν αυτές οι αλλαγές για τις χώρες και τη ζωή των ανθρώπων απομένει να δούμε. Η Τουρκία βρίσκεται στο επίκεντρο της περιοχής μας.
0 comments