Η αναχώρηση του Rex Tillerson από το υπουργείο Εξωτερικών είναι μια ανεπιθύμητη εξέλιξη για τους φανερούς και μη αντιπάλους της Αμερικής, ιδιαίτερα την Τεχεράνη και την Πιονγιάνγκ.
Η αντικατάσταση του Tillerson από τον σημερινό διευθυντή της CIA Michael Pompeo η οποία ασφαλώς εκκρεμεί επιβεβαίωση της Γερουσίας, είναι απόφοιτος του Westpoint (Στρατιωτική Ακαδημία των ΗΠΑ) και του Harvard Law. Ο Πομπέο έχει μια σαφή εικόνα των απειλών που προέρχονται από το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα, και κατά τα φαινόμενα έχει την εμπιστοσύνη του Προέδρου Trump. Επομένως, είναι δύσκολο να σκεφτούμε έναν υποψήφιο πιο κατάλληλο για τον καθορισμό της εσφαλμένης πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν και για τη διαμάχη με τον Kim Jong Un, οι οποίοι είναι αμφότερες κορυφαίες διπλωματικές προτεραιότητες για τη διοίκηση του Trump.
Σχετικά με το Ιράν, οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν μια προθεσμία της 12ης Μαΐου για την άρση των κυρώσεων προκειμένου να παραμείνουν συμβαλλόμενο μέρος στην πυρηνική συμφωνία για το κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης (JCPOA). Η τελευταία παραίτηση, στις αρχές Ιανουαρίου, βασίστηκε στην υπόσχεση της διατλαντικής διπλωματίας να «καθορίσει τις δεινές ατέλειες της πυρηνικής συμφωνίας του Ιράν». Για το λόγο αυτό, η ΕΕ και οι ΗΠΑ θα συναντηθούν στο Βερολίνο την Πέμπτη 15 Μαρτίου, όπου φέρεται ότι θα αναπτύξουν μια κοινή θέση έναντι των βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν με ρήτρες προθεσμίας (το χρονοδιάγραμμα για οποιαδήποτε συμφωνία να παραμείνει σε ισχύ) και την ενίσχυση των επιθεωρήσεων και ελέγχου.
Ο διορισμός του Pompeo και η πιθανή επιτυχής επιβεβαίωση σημαίνει ότι η Αμερική θέλει μια σοβαρή πολιτική για την ανάπτυξη ενός κοινού πλαισίου με την Ευρώπη για την αντιμετώπιση του ιρανικού πυρηνικού θέματος. Ωστόσο, θα μπορούσε επίσης να σημάνει ότι η Αμερική σκέφτεται σοβαρά να εγκαταλείψει τη συμφωνία εάν δεν βελτιωθεί.
Στη Βόρειο Κορέα, η οποία διαθέτει ήδη πυρηνικά όπλα, η επιθυμία του καθεστώτος του Κιμ να διαπραγματευτεί θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με υγιή σκεπτικισμό. Ως διευθυντής της CIA, ο Pompeo τόνισε ότι η διοίκηση «κράτησε τα μάτια του ανοιχτά» όταν ασχολούνταν με την Πιονγιάνγκ. Στο παρελθόν, η Βόρεια Κορέα έχει επιδιώξει συνομιλίες ως έναν τρόπο να εκτρέψει την εξωτερική πίεση.
Ένα υπουργείο Εξωτερικών υπό την ηγεσία του Pompeo θα μπορούσε να διασφαλίσει ότι η κυβέρνηση δεν θα ασχοληθεί με την εκστρατεία της «μέγιστης πίεσης» και θα αρχίσει συνομιλίες με τη Βόρεια Κορέα, ανεξάρτητα από το πόσο υψηλό είναι το προφίλ τους. Ο Pompeo θα ήταν επίσης κατάλληλος για να διασφαλίσει ότι η Αμερική δεν θα υποβαθμίσει τον ορισμό της αποπυρηνικοποίησης, έναν μακροχρόνιο στόχο πολιτικής της Αμερικής για την Κορεατική Χερσόνησο, ούτε θα εγκρίνει άλλα ζητήματα όπως στρατιωτικές ασκήσεις, τα οποία θα ήταν εις βάρος του περιφερειακού συμμάχου της Νότιας Κορέας.
Βεβαίως, οι αλλαγές της ηγεσίας στην κορυφή της διπλωματίας δεν οδηγούν πάντα σε νέα ή πιο αποτελεσματική πολιτική των ΗΠΑ. Όμως, η επιτυχημένη διπλωματία απαιτεί έναν κορυφαίο διπλωμάτη που να μπορεί να διατυπώσει βασικές προκλήσεις για την εθνική ασφάλεια στους συμμάχους και τους εταίρους της Αμερικής, καθώς και να προωθήσει την προπαγάνδα, την αφήγηση και τα περιστατικά που διαδίδονται από τους αντιπάλους της Αμερικής.
Για παράδειγμα δείτε τον Υπουργό Εξωτερικών του Ιράν, Mohammad-Javad Zarif. Στη Μέση Ανατολή, το Ιράν είναι ανερχόμενο, δημιουργώντας και πολλαπλασιάζοντας τα όπλα τα οποία ανεβάζουν τις συγκρούσεις. Εν τω μεταξύ, ο Ζαρίφ συνεχίζει να εκτρέπει – κατηγορεί και να «κουνά το δάχτυλο» στις ΗΠΑ μέσω του λογαριασμού του στο Twitter στην αγγλική γλώσσα. Ομοίως, στη Βορειοανατολική Ασία, η Βόρεια Κορέα εξακολουθεί να βασίζεται σε μια σειρά παράνομων χρηματοπιστωτικών δικτύων για να παραμείνει στην εξουσία. Ωστόσο, το καθεστώς έχει χρησιμοποιήσει με επιτυχία τους Ολυμπιακούς Αγώνες για να αποκομίσει μερίσματα δημοσίων σχέσεων και να σιωπά τους επικριτές του.
Όπως λέει και μια παλιά παροιμία της Ουάσινγκτον, «το προσωπικό είναι πολιτική». Ένας υπουργός Εξωτερικών με μια εμφανή ιστορία ακριβούς πλαισίωσης των πυρηνικών και μη πυρηνικών απειλών του Ιράν και της Βόρειας Κορέας θα μπορούσε απλώς να αποτελέσει το «πυρηνικό όπλο» που χρειάζεται η αμερικανική διπλωματία.
Χρήστος Κατσέας
0 comments