Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη
Οπωσδήποτε ειδοποιός διαφορά του Ισραήλ σε σχέση με την Ελλάδα είναι η γενναία οικονομική βοήθεια που λαμβάνει από τις ΗΠΑ σε ετήσια βάση… Κι αυτό ικανότητα απαιτεί όμως. Η βοήθεια έχει βαφτιστεί στρατιωτική για τον πολύ απλό λόγο ότι απορροφάται σε προγράμματα προμήθειας όπλων και συστημάτων και στην ανάπτυξη εγχώριων.
Αν κρίνουμε από τις προόδους που έχουν συντελεστεί σε όλους τους τομείς τα τελευταία 40 χρόνια, δεν έχουμε παρά να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι άλλη ειδοποιός διαφορά του Ισραήλ σε σχέση με την Ελλάδα, είναι η χρηστή διαχείριση και πλήρης εκμετάλλευση των διαθέσιμων πόρων.
Ό,τι έπρεπε να είχαμε κάνει εμείς, έστω και σε πιο περιορισμένη κλίμακα, όλο αυτό το χρονικό διάστημα, το έχουν κάνει οι Ισραηλινοί… Ας μην σπεύσουν επομένως κάποιοι να υποστηρίξουν ότι με αυτή την οικονομική βοήθεια θα είχαμε κάνει και εμείς πράγματα και θαύματα. Κατά βάθος ξέρουν που θα πήγαιναν τα χρήματα αν τα διαχειρίζονταν το ελληνικό πολιτικό σύστημα…
Ας έρθουμε όμως στο παρόν… Ο πρώτος Έλληνας αξιωματούχος που προσπάθησε να ξεκινήσει πιο οργανωμένα μίας κάποιας μορφής συνεργασία με το Ισραήλ, ήταν ο Άκης Τσοχατζόπουλος. Είχε προηγηθεί ο Γεράσιμος Αρσένης ο οποίος είχε συλλάβει τη στρατηγική σημασία της ανάπτυξης των σχέσεων. Οι συνθήκες δεν είχαν όμως ωριμάσει ακόμα.
Οι κινήσεις Τσοχατζόπουλου είχαν αναπτυχθεί σε μία περίοδο που οι δεσμοί του εβραϊκού κράτους με την Τουρκία, ήταν ισχυροί (τέλη δεκαετίας του ‘90…). Στο χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει, έχει αποδειχθεί ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να αποτελέσει άλλη μία ασφαλή εξοπλιστική εναλλακτική για την Ελλάδα, κυρίως στον τομέα των ειδικών όπλων.
Των stand off όπλων κυρίως, που οι ΗΠΑ αρνούνται πεισματικά, ειδικά σε ότι αφορά στα αερομεταφερόμενα, να αποδεσμεύσουν στην Ελλάδα, ενισχύοντας κατά τον τρόπο αυτό την αριθμητική υπεροχή της Τουρκίας. Το έχουμε γράψει εκατοντάδες φορές και δεν θα σταματήσουμε να το γράφουμε…
Οι πλατφόρμες από μόνες τους είναιάχρηστες αν δεν εφοδιαστούν με τακατάλληλα όπλα για την αντιμετώπιση ενός αριθμητικά υπέρτερου αντιπάλου. Αν δεν πάρουμε την απόφαση να πάμε σε τέτοια όπλα, το παιχνίδι είναι χαμένο…
Η πρώτη συνεργασία μας με τους Ισραηλινούς στο πρώτο μισό της δεκαετίας του ‘90, δεν είχε καλή εξέλιξη… Αναφερόμαστε στους προσομοιωτές των F-16 Block 30 και -50, μια υπόθεση στην οποία έχουμε αναφερθεί εκτενώς.
Η δεύτερη συνεργασία είχε εντελώς διαφορετική εξέλιξη. Τα ατρακτίδια Litening ALD (Litening II) που η Πολεμική Αεροπορία προμηθεύτηκε και αξιοποιεί επάνω στα εκσυγχρονισμένα F-4E, άφησαν τα τελευταία 15 χρόνια άριστες εντυπώσεις από πλευράς δυνατοτήτων και αξιοπιστίας.
Σε σχέση δε με το ατρακτίδιο στοχοποίησηςAAQ-14 του συστήματος LANTIRN αποδείχθηκε πολύ πιο αποτελεσματικόλόγω της ικανότητάς του να εντοπίζει ταχύτερα στόχους στο έδαφος, μέσω τουlaser spot tracker που διαθέτει.
Η Πολεμική Αεροπορία βρίσκεται σε διαβουλεύσεις αυτή την περίοδο για την προμήθεια ατρακτιδίων στοχοποίησης SNIPER την οποία προσπαθεί να συνδυάσει με υποστήριξη των συστημάτων LANTIRN που διαθέτει. Επειδή οι Αμερικανοί έχουν αποσύρει το παλιό LANTIRN (εδώ και πολλά χρόνια έχει αντικατασταθεί από το νεότερο και μεγαλύτερων δυνατοτήτων LANTIRN ER),η υποστήριξη του συστήματος είναι αμφίβολη. Αυτή τη στιγμή η Πολεμική Αεροπορία έχει στη διάθεσή της επαρκή αριθμό συστημάτων LANTIRN.
Η αρχική παραγγελία από την πλευρά της Ελλάδας, περιλάμβανε 24 ατρακτίδια ναυτιλίας (AAQ-13) και 16 στοχοποίησης (AAQ-14). Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 παραλήφθηκαν άλλα 8 ατρακτίδια στοχοποίησης μέσω συμπληρωματικής παραγγελίας.
Ο αριθμός των διαθέσιμων ζευγών ατρακτιδίων μοιράστηκε σταδιακά σε τρεις Μοίρες F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας. Την 347 (F-16C/D Block 50), την 340 (F-16C/D Block 52+) και τέλος την 335 (F-16C/D Block 52+ Advanced).
Πέρα από το γεγονός ότι ο αριθμός των συστημάτων LANTIRN μοιράστηκε σε τρεις Μοίρες, η Πολεμική Αεροπορία αντιμετώπισε και προβλήματα διαθεσιμότητας λόγω έλλειψης ανταλλακτικών και υποστήριξης τα τελευταία δέκα χρόνια στο LANTIRN.
Σε πρώτη φάση προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και μη έχοντας άλλη εναλλακτική στη διάθεσή της, προέβη εντός του 2018 στην απόκτηση 10 συστημάτων LANTIRN (ζεύγη ατρακτιδίων ναυτιλίας και στοχοποίησης) από τα αποθέματα της USAF.
Από τα συστήματα αυτά, που παραχωρήθηκαν δωρεάν, ελάχιστα έχουν επανενεργοποιηθεί και αξιοποιούνταιεπιχειρησιακά. Η κατάσταση στην οποία είχαν αποκτηθεί ήταν “as it is, where it is” σύμφωνα με την αμερικανική ορολογία. Σε περίπτωση που δεν καταστεί δυνατή η υποστήριξή του LANTIRN, η Πολεμική Αεροπορία εξετάζει την εκμετάλλευση τουατρακτιδίου Litening στα F-16…
Ασφαλώς οι προσβολές ακριβείας με διείσδυση από μικρό ύψος δεν θα πρέπει να θεωρούνται παρελθόν για την τελευταία. Βασικό συστατικό αυτής της δυνατότητας είναι το ατρακτίδιο ναυτιλίας AAQ-13 του LANTIRN το οποίο η Lockheed Martin, εξ όσων είδαμε στον επίσημο ιστοχώρο της, εξακολουθεί να προσφέρει ως LANTIRN ER. Ακόμη και χωρίς το ατρακτίδιο αυτό όμως, μελλοντικά τα εκσυγχρονισμένα ελληνικά F-16V θα έχουν τη δυνατότητα αυτόματου –αυτόνομου TFR μέσω του ραντάρ AESA AN/APG-83 SABR.
Προς το παρόν στον ευρωπαϊκό χώρο τουλάχιστον, αυτόματο TFR μπορούν να πετάξουν μόνο τα Rafale C της Γαλλικής Αεροπορίας και Rafale M του Γαλλικού Ναυτικού. Ως λειτουργική διαμόρφωση του ραντάρ, ήταν διαθέσιμο από την περίοδο της αρχικής επιχειρησιακής αξιοποίησης του μαχητικού, όταν ακόμα έφερε το παθητικής ηλεκτρονικής σάρωσης ραντάρ (PESA) τύπουRBE 2.
Δεν γνωρίζουμε αν δυνατότητα TFR έχουν και τα F-35A και F-35B που έχουν ήδη παραδοθεί σε αεροπορικές δυνάμεις στην Ευρώπη (Νορβηγία, Ολλανδία και RAF αντίστοιχα), δεδομένου ότι το μαχητικό θα έχει πλήρεις επιχειρησιακές ικανότητες (FOC) στα αεροσκάφη διαμόρφωσης Block 4 από το 2025 και μετά.
Τι θέλουμε να πούμε με όλα αυτά; Ότι είναιπολύ πιθανό η Πολεμική Αεροπορία να υποχρεωθεί να αποσύρει το LANTIRNεντός των επόμενων ετών, αντικαθιστώντας το εν μέρει με το Litening. Ο σημαντικότερος λόγος είναι το κόστος…
Ενδεικτικά, σημειώνουμε εδώ ότι η Αεροπορία της Δανίας υπέγραψε στο τέλος του 2006 σύμβαση ύψους 20 εκατομμυρίων δολαρίων για τη μερική αναβάθμιση (νέα κάμερα ημέρας υψηλής ευκρίνειας [CCD TV], νέος καταδείκτης λέιζερ με δυνατότητα καθοδήγησης όπλων από ύψη μέχρι και τα 40.000 πόδια, καθώς και laser spot tracker)13 ατρακτιδίων στοχοποίησης AAQ-14του συστήματος LANTIRN και προμήθεια τριών καινούριων ατρακτιδίων LANTIRN ER.
Το ατρακτίδιο στοχοποίησης του LANTIRN -ER περιλαμβάνει αισθητήρα FLIR τρίτης γενιάς, καταδείκτη υπερύθρων (infrared pointer), μονάδα IMU (Inertial Measurement Unit) για τον ακριβή καθορισμό της θέσης των στόχων εδάφους και αναβαθμισμένο λογισμικό. Επιπλέον οι μονάδες που περιλαμβάνει είναι λιγότερες, οπότε και τα κόστη υποστήριξης και συντήρησης είναι χαμηλότερα.
Litening 5 – Στοχοποίηση ακριβείας με κάθε καιρό, από μεγάλες αποστάσεις ακόμη και για παλιά μαχητικά
Όσα προαναφέραμε δείχνουν ότι η συνέχεια της εκμετάλλευσης του LANTIRN από την Πολεμική Αεροπορία, θα είναι μίαδαπανηρή υπόθεση. Δαπανηρή βέβαια θα είναι και οποιαδήποτε άλλη λύση, όμως στην συγκεκριμένη περίπτωση θα πρέπει να λάβουμε υπόψη το ότι μιλάμε για ένα αρκετά παλιό σύστημα.
Εναλλακτικά η Πολεμική Αεροπορία θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο πιστοποίησης του ισραηλινού Litening 5 σε όλες τις εκδόσεις του F-16 που διαθέτει σε συνδυασμό με συγκεκριμένα ισραηλινά όπλα αέρος – εδάφους νέας γενιάς.
Επειδή ο χρόνος περνά και από ότι όλα δυστυχώς δείχνουν τα Block 30 και τα Block 50 δεν θα εκσυγχρονιστούν τελικά τουλάχιστον στο επίπεδο Block 50+, δεν θα εξοπλιστούν δηλαδή τελικά με τα απάρτια και τα συστήματα που θα προκύψουν από την αναβάθμιση των 84 νεότερων Block 52+ και Block 52M, η μόνη χαμηλού κόστους εναλλακτική που φαίνεται να υπάρχει, είναι η πιστοποίηση του ατρακτιδίου στοχοποίησης Litening 5 και νέων μακρού πλήγματος (stand off) ισραηλινών όπλωντα οποία θα δούμε σε ξεχωριστό αφιέρωμα.
Σε σχέση με τα αμερικανικά ατρακτίδια στοχοποίησης οι Ισραηλινοί έγιναν ακόμη πιο ανταγωνιστικοί με το Litening 5. To ατρακτίδιο σε διάφορες εκδόσεις του είναιπιστοποιημένο σε 25 διαφορετικούς τύπους αεροσκαφών, ενταγμένο σε υπηρεσία σε 27 αεροπορικές δυνάμεις και έχει συμπληρώσει 2.200.000 ώρες πτήσης καταγράφοντας διαθεσιμότητα 97%.
Ο μέσος χρόνος μεταξύ βλαβών (MTBF) που δίνεται από την κατασκευάστρια RAFAELείναι οι 600 ώρες λειτουργίας, ενώ έμφαση αποδίδεται και στην ευκολία υποστήριξης και αποκατάστασης βλαβών, μέσω της δυνατότητας άμεσης αντικατάστασης και των έξι LRU του συστήματος στη γραμμή πτήσεων.
Ο νέος αισθητήρας FLIR είναι υψηλής ανάλυσης 1,2Κ Χ 1,2 Κ (Σε επίπεδα High Definition με ανάλυση 1024x1024pixels (1020×1080 είναι η ανάλυση High Definition) και λειτουργεί σε Mid Wave, αλλά και Short Wave (SWIR) διαμόρφωση για σκοπούς εντοπισμού και εγκλωβισμού στόχων σε μεγάλες αποστάσεις.
Οι εξωτερικές του διαστάσεις παραμένουνίδιες με τα ατρακτίδια Litening προγενέστερων εκδόσεων (μήκος 2,20 μέτρων και διάμετρος 40,6 εκατοστών), ενώ το βάρος του έχει αυξηθεί στα 220 κιλά έναντι 208 κιλών των παλαιότερων εκδόσεων.
Όπως και το SNIPER διαθέτει δικό του αυτόνομο data link, κάμερα ημέρας με έγχρωμο αισθητήρα τεχνολογίας CCD, υψηλής ανάλυσης και επεξεργαστές που καθορίζουν με πολύ μεγάλη ακρίβεια τη θέση των στόχων. Το Litening είναι εξοπλισμένο με αυτόνομο INS (αδρανειακό σύστημα ναυτιλίας) που αυτόματα υπολογίζει κάθε στιγμή τη γωνία απόκλισης του στόχου (boresight) από τον διαμήκη άξονα του αεροπλάνου-φορέα και παρέχει μεγάλη ακρίβεια στοχοποίησης ακόμα και κατά την εκτέλεση ελιγμών με υψηλές δυναμικές φορτίσεις (g).
Σε ό,τι αφορά τους αισθητήρες μπροστά στον περιστρεφόμενο πυργίσκο (μπάλα)μπορούν να «δουν» πάνω από τον ορίζοντα (ανόπτευση) σε γωνίες μέχρι και τις 45 μοίρες, κάτω μέχρι και τις 150 (και πίσω από το αεροπλάνο δηλαδή), ενώ περί τον διαμήκη άξονα (roll) η μπάλα μπορεί να περιστραφεί κατά 40 μοίρες από την αρχική της θέση… Το μεγαλύτερο δε πλεονέκτημα του έναντι των αμερικανικών ατρακτιδίων, είναι το ραντάρ SAR (Synthetic Aperture Radar) που ενσωματώνει.
Είναι η πρώτη φορά που τέτοιο ραντάρ ενσωματώνεται σε ατρακτίδιο στοχοποίησης, παρέχοντας ακόμη και σε παλιά μαχητικά ή αεροπλάνα που δεν διαθέτουν ραντάρ με τέτοια λειτουργική διαμόρφωση, να καταγράφουν εικόνες φωτογραφικής ανάλυσης από ολόκληρες περιοχές, να τις μεταδίδουν σε σταθμούς στο έδαφος ή την επιφάνεια της θάλασσας και να τροφοδοτούν με στοιχεία στοχοποίησηςόπλα από αποστάσεις μεγαλύτερες των 100 χιλιομέτρων!
Με άλλα λόγια ένα τέτοιο ατρακτίδιο πιστοποιημένο στα Block 30 και 50, μπορεί να καθοδηγήσει όπλα όχι μυ καταδείκτη λείζερ που διαθέτει (LGB), αλλά και όπλα ηλεκτροοπτικής καθοδήγησης (EO), αναζήτησης υπέρυθρης ακτινοβολίας (IR), και καθοδήγησης GPS/INS. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον τους σε ελληνική υπηρεσία…
0 comments