Εuropean Council on Foreign Relations
Η επίσκεψη του προέδρου Putin στο Παρίσι, είναι ενδιαφέρουσα για δύο λόγους. Πρώτον, για την ειρωνεία του οτι ο Putin συναντάται με τον πρόεδρο Macron, στου οποίου την υποψηφιότητα η Μόσχα αντέδρασε απροκάλυπτα. Δεύτερον, ακόμη και η φαινομενικά επίσημη δικαιολογία για την επίσκεψη, είναι περίεργη. Ο Putin πήγε για να εγκαινιάσει μια έκθεση που είναι αφιερωμένη στην επίσκεψη του Μεγάλου Πέτρου στη Γαλλία πριν από 300 χρόνια, αλλά αυτή η επίσκεψη έρχεται σε μια περίοδο που η Μόσχα προωθεί δυναμικά τον "άξονά της με την Ευρασία”, με όρους που υποδηλώνουν την αποτυχία της κληρονομιάς του Μεγάλου Πέτρου στην ευρωπαϊκή ταυτότητα της Ρωσίας.
Η επίσημη ρητορική της Μόσχας δίνει έμφαση σε νέες συνεργασίες στην Ασία, παραμένει προσεκτικά ανοιχτή σε μια συνεταιριστική σχέση με τις ΗΠΑ, αλλά αντιμετωπίζει αρνητικά την ΕΕ -μία οντότητα που στερείται πολιτικής ανεξαρτησίας, είναι δεσμευμένη από τις ΗΠΑ και μαστίζεται από εσωτερικές αναταραχές που σηματοδοτούν την άμεση εγκατάλειψή της. Αυτή η στάση δεν είναι απλώς η θέση τους: Οι Ρώσοι τείνουν να θεωρούν την ΕΕ ως μια άκαμπτη ιδεολογικά υπερεθνική οντότητα, ευάλωτη στην άνοδο του εθνικισμού, με στάσιμες οικονομίες και διαρθρωτικές δυσλειτουργίες -σαν τη Σοβιετική Ένωση.
Αυτή η στάση έχει μια άμεση σχέση με την ικανότητα της Ευρώπης να επηρεασει τη Ρωσία σε ζητήματα όπως της Ουκρανίας, της Συρίας και της διεθνούς τάξης εν γένει. Η Ρωσία δεν έχει κίνητρα να δεχθεί όρους από μία οντότητα της οποίας η τύχη είναι αβέβαιη. Εάν η Ευρώπη μπορεί να πείσει τη Ρωσία για την "διατήρηση της εξουσίας της”, τότε αυτό θα αλλάξει τους υπολογισμούς στη Μόσχα.
Η συζήτηση για την ¨εμπλοκή” της Ρωσίας στην εγχώρια πολιτική σκηνή της Ευρώπης, πιθανώς δεν καθοδηγείται από ένα ακριβές στρατηγικό σχέδιο. Αντιθέτως, είναι μία αυτοσχέδια συλλογή δραστηριοτήτων που ενώνονται μαζί από ένα ιδεολογικό background που θεωρεί τη Δύση ως μια αντίπαλο. Στη Μόσχα, οι εμπειρογνώμονες συχνά χαρακτηρίζουν την "εμπλοκή” στις ευρωπαϊκές εκλογές, ότι απλά δοκιμάζουν την τύχη κάποιου: "μπαίνεις σε ένα καζίνο, παίζει σε ένα τραπέζι, χάνεις, περπατάς σε ένα άλλο, και προσπάθησε ξανά”, όπως το περιέγραψε ένας Ρώσος εμπειρογνώμονας σε εμένα προσφάτως.
Υπό αυτή την έννοια, η νίκη του Macron δεν αποτελεί ισχυρό πλήγμα για τη Μόσχα, όπως θεωρείται συχνά, ούτε η επίσκεψη του Putin στο Παρίσι είναι συγκρίσιμη με έναν περίπατο στη Canossa. Και πάλι, η νίκη του Macron από μια φιλο-ευρωπαϊκή πλατφόρμα, και η ήπια απόρριψη της Γαλλίας των διαρροών από τα emails, πρέπει να έχουν ταρακουνήσει λίγο τις προκατειλημμένες απόψεις της Μόσχας. Η Ευρώπη -με τη βοήθεια και του Macron- μπορεί τώρα να προσπαθήσει να γεμίσει αυτό το συγκεχυμένο χώρο με ένα δικό της μήνυμα.
Η πρώτη συνιστώσα ενός τέτοιου μηνύματος πρέπει να εστιάσει στο μέλλον της ΕΕ, επαναβεβαιώνοντας τη δέσμευση της Γαλλίας στην ένωση και την επιθυμία της να την κάνει να λειτουργήσει. Αλλά αυτό χρειάζεται να γίνει με ήπιο τρόπο. Ο πρόεδρος putin μπορέι να ζει σε "ένα δικό του κόσμο”, όπως δήλωσε περίφημα η Merkel, αλλά σίγουρα δεν είναι αφελής. Με τον Putin επομένως, το να λες λίγα αλλά να εννοείς περισσότερα, είναι ο καλύτερος τρόπος να κερδίσει σεβασμό και να τον πάρει στα σοβαρά.
Στο τωρινό ευρωπαϊκό πλαίσιο αυτό σημαίνει ότι παραδέχονται τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ΕΕ -από την μεταναστευτική κρίση στο Brexit και όλα τα ενδιάμεσα- αλλά δίνοντας έμφαση στην προθυμία του (και στης Ευρώπης) να τις αντιμετωπίσει. Από τη Μόσχα, οι ευρωπαϊκές κρίσεις φαίνονται καλά, αλλά πολύ λιγότερο ορατή είναι η νέα φιλοευρωπαϊκή ενέργεια που έχει παράγει η κρίση, σε αρκετές βασικές πρωτεύουσες. Ο Macron είναι σε καλή θέση για να δώσει στον Putin αυτή την αίσθηση.
Αναφορικά με την Ουκρανία, η Μόσχα αυτή τη στιγμή θεωρεί ότι ο χρόνος είναι με το μέρος της. Η προσδοκία είναι ότι, ακόμη και αν αποτύχει η εφαρμογή της συμφωνίας του Μινσκ να δώσει στη Μοσχα τα δικαιώματα βέτο που επιδιώκει για τις αποφάσεις του Κιέβου, η Ουκρανία οδηγείται προς την κατάρρευση της κυβέρνησης Poroshenko. Στο χάος που ακολουθεί, όπως πιστεύεται, η Δύση θα εγκαταλείψει το ρομαντικό της όραμα για το Κίεβο και θα συμφωνήσει την συνδιαχείριση του "αποτυχημένου κράτους” μαζί με τη Μόσχα. Εδώ το μήνυμα είναι ότι η ΕΕ αναγνωρίζει όντως τη δυσλειτουργικότητα της ουκρανικής πολιτικής, αλλά παραμένει δεσμευμένη στην υπεράσπιση του δικαιώματος της χώρας στην κυριαρχία.
Στη Συρία, η Μόσχα ενδιαφέρεται ανοιχτά να εμπλέξει την ΕΕ στην ανασυγκρότηση της κατεστραμμένης χώρας. "Είναι στα αλήθεια καλοί να φτιάχνουν αυτά που χαλάνε οι άλλοι”, δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Meshkov, σε πρόσφατο σεμινάριο στη Μόσχα. Για την ΕΕ, αυτό ανοίγει κάποιο χώρο για την επιβολή των δικών της όρων. Αυτός ο χώρος είναι βεβαίως μικροσκοπικός (το να απαιτεί την άμεση αποχώρηση του Assad είναι αβάσιμο), αλλά η δημιουργία συγκεκριμένων προϋποθέσεων για μια μελλοντική μετάβαση μπορεί να είναι εφικτή.
Ο Macron μπορεί επίσης να περάσει ένα μήνυμα σχετικά με την παρεμβατικότητα της Ρωσίας. Εδώ, το κλειδί είναι να είναι ήρεμος και να μην υπερεκτιμήσει την απειλή. Η τρέχουσα αμερικανική παράνοια για παράδειγμα, μπερδεύει τη Μόσχα και ασφαλώς δεν ενισχύει το σεβασμό της προς την Ουάσιγκτον. Αλλά ένα ήρεμο μήνυμα που να αφήνει να εννοηθεί ότι "παρακολουθούμε, και εάν εντοπίσουμε υποβόσκουσες δραστηριότητες έχομε τα μέσα για αντίποινα”, θα γίνει κατανοητό από τον Putin.
Και τέλος, το ζήτημα του Μεγάλου Πέτρου. Παρόλο που η "Ευρασία” είναι το θέμα της ημέρας στη Μόσχα, η Ασία δεν θεωρείται ακόμη ως πρότυπο προς μίμηση. Χωρίς την Ευρώπη, η Μόσχα θα χάσει μια ιστορική αίσθηση κατεύθυνσης. "Συνήθιζα να λέω ότι η φιλελεύθερη δημοκρατία και ο κοινωνικός καπιταλισμός ήταν το φυσικό τέλος ενός ταξιδιού”, ομολόγησε ένας επιφανής "Eurasia-νιστής” στη Μόσχα. "Αλλά τώρα σκέφτομαι- η Ελλάδα είχε δημοκρατία, πέθανε. Η Ρώμη είχε δημοκρατία, πέθανε”, υποδηλώνοντας μια προσδοκία κατάρρευσης της Δύσης. Αλλά πρόσθεσε στη συνέχεια: "ασφαλώς, πρέπει να ξεπερνάς τα προβλήματά σου, διότι διαφορετικά θα είναι πολύ δύσκολο για μας να ξεπεράσουμε τους εαυτούς μας”.
Ο Macron μπορεί να διαβεβαιώσει τον Putin για αυτό, η Μόσχα δεν χρειάζεται να ανησυχεί -θα κάνουμε το καλύτερο δυνατό.
Capital.gr
==========================================
Ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων του Geopolitics & Daily News - © 2017.
0 comments