Το μακεδονικό ζήτημα στην κορυφή της ατζέντας του νέου πρωθυπουργού των Σκοπίων

Γράφει ο ΣΥΜΕΩΝ ΧΡΥΣΤΟΦΥΛΛΙΔΗΣ 


Μπορεί η Αθήνα να έχει ασκήσει βέτο στην είσοδο των Σκοπίων στη Βορειοατλαντική Συμμαχία – ήδη από το 2008 με το «όχι» του Κωνσταντίνου Καραμανλή – όμως η ανάληψη της πρωθυπουργίας από έναν σοσιαλδημοκράτη στα γειτονικά Σκόπια έρχεται να φέρει νέες εξελίξεις. 



Ο λόγος για τον Ζόραν Ζάεφ, τον 42χρονο οικονομολόγο, ο οποίος εξασφάλισε την υποστήριξη των βουλευτών του κόμματός του και των δύο κυριότερων παρατάξεων που εκπροσωπούν την αλβανική κοινότητα της χώρας. Το γεγονός αυτό αναμένεται να επανεκκινήσει τη διαδικασία ένταξης στο ΝΑΤΟ, δεδομένης της φυσιογνωμίας και της πολιτικής που επιθυμεί να ασκήσει ο νεοεκλεγέντας πρωθυπουργός. Η ηλικία, οι πολιτικές προθέσεις που έχει, σε συνδυασμό με την πολιτική συγκυρία σε όλα τα Βαλκάνια, ο Ζάεφ επιθυμεί να χτίζει και να γεφυρώνει παρά να γκρεμίζει και να καταβαραθρώνει σχέσεις και φιλίες με τις γείτονες χώρες. Για του λόγου το αληθές, την άποψη αυτή επιβεβαιώνει το γεγονός πως είχε χαρακτηρίσει προβοκάτσιες εναντίον της Ελλάδας αρκετές από τις ενέργειες του προκάτοχού του, κ. Γκρουέφσκι, όπως την τοποθέτηση ανδριάντων ιστορικών προσωπικοτήτων και τις μετονομασίες δρόμων και αεροδρομίων στα Σκόπια. Οι φρέσκες προοδευτικές ιδέες που φέρει ο νέος πρωθυπουργός επικεντρώνονται στην έξοδο από το πολιτικό αδιέξοδο που έχει περιέλθει η χώρα τα τελευταία χρόνια, γι’ αυτό και επιδιώκει την επίλυση σημαντικών διπλωματικών θεμάτων που άφησαν ανοιχτά οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Χαρακτηριστική είναι και η επαναπροσέγγιση της Βουλγαρίας, η οποία προχωρά στη σύναψη Συμφώνου Φιλιας με την ΠΓΔΜ και της οποίας ο πρωθυπουργός Μπορίσοφ στηρίζει ανοιχτά την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Το προφίλ του νέου και πολλά υποσχόμενου Ζόραν Ζάεφ αναμένεται να φέρει θετικά αποτελέσματα και να κάμψει τις ενστάσεις της Ελλάδας, καθώς αναζητεί ήδη νέο όνομα για την ΠΓΔΜ προκειμένου να ενταχθεί στη νατοϊκή συμμαχία με τη συναίνεση όλων. Οι πολιτικές προθέσεις έχουν ήδη καταστεί σαφές κατόπιν και της επίσκεψης του Υπουργού Εξωτερικών Νίκολα Ντιμιτρόφ στην Ελλάδα, όπου και εξέφρασε την επιθυμία του να καταστούν τα Σκόπια ένας καλός και αξιόπιστος σύμμαχος και εταίρος, ενώ ζήτησε ανοιχτά και τη βοήθεια της Ελλάδας στο «δύσκολο», όπως χαρακτήρισε, δρόμο της επίλυσης του ονοματολογικού. Αξιοσημείωτη είναι και η χρονική συγκυρία, τώρα που ο Έντι Ράμα βγήκε ο απόλυτος νικητής των αλβανικών εκλογών, οπότε και ο νεοεκλεγέντας πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, με την υποστήριξη της αλβανικής κοινότητας της χώρας μπορεί να υπολογίζει στη στήριξη της Αλβανίας, κράτος – μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε πως ο Έντι Ράμα προσβλέπει και σε μία «Μεγάλη Αλβανία», τμήματα της οποίας περιλαμβάνονται και στην ΠΓΔΜ, οπότε δεν θα ήθελε να παραμένουν εκτός των διεθνών οργανισμών που ανήκει η ήδη υπάρχουσα Αλβανία. Έτσι, Ζάεφ και Ράμα αναμένεται να υιοθετήσουν κοινή στάση στην αναστολή των περιορισμών για την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ.

Η θέση της Ελλάδας διαδραματίζει ιδιαίτερο ρόλο σε αυτή την κρίσιμη πολιτικά συγκυρία, καθώς εμπλέκεται τόσο ως εταίρος των διμερών σχέσεων Αθήνας – Σκοπίων όσο και ως παράγοντας σταθεροποίησης στην περιοχή των Βαλκανίων. Ο αξιωματούχος της Ελλάδας στις διπλωματικές ζυμώσεις και Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, δεδομένου του κομμουνιστικού του παρελθόντος, αναμένεται να ανταποκριθεί θετικά στην «επίθεση φιλίας» από τα κομμουνιστικών καταβολών Σκόπια. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε πως η ιδέα της «Ενωμένης Μακεδονίας» και ο μακεδονισμός είναι ένας αλυτρωτικός όρος που διαμορφώθηκε την περίοδο του 20ου αιώνα σε συνεδρίαση της Γραμματείας των Βαλκανικών Κρατών της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Ο κοινός τόπος που διαμορφώνεται επομένως μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ βασίζεται τόσο στις κομμουνιστικές καταβολές του ζητήματος και του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών, όσο και στην προοδευτικότητα με την οποία φαίνεται να κινείται η γείτονας χώρα. Μια ονομασία που προτείνει προς εξέταση η Ελλάδα είναι αυτή της «Δημοκρατίας του Βαρδάρη» με στόχο να αποφευχθεί η αναφορά του όρου «Μακεδονία» στην ονομασία της χώρας και έτσι να σταματήσουν οι αλυτρωτικές διεκδικήσεις της περιοχής. Για το λόγο αυτό και η ελληνική πλευρά δίνει έμφαση στην οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης και φιλίας μέσα από ποικίλες δραστηριότητες. Οικονομία, ενεργειακά και ακαδημαϊκές συνεργασίες είναι μερικά παραδείγματα, όπως επίσης και οι προτάσεις για συνεργασία σε πρωτοβουλίες για την προστασία των θρησκευτικών πολιτισμικών κοινοτήτων στη Μ. Ανατολή. Η πολυπρισματική προσέγγιση, με την οποία επιδιώκει η Ελλάδα να συναναστραφεί με τα Σκόπια, καθιστά σαφή τη θετική αντιμετώπιση της χώρας απέναντι στο νέο πρωθυπουργό, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ποτέ υπαναχώρηση στις εθνικές διεκδικήσεις. Η θέση της Ελλάδας είναι σταθερή, συγκεκριμένη και σαφής. Δεν προβλέπεται ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ χωρίς προηγούμενη πρόβλεψη για το ονοματολογικό – χωρίς όμως προσωρινή, αλλά με οριστική επίλυση. Άλλωστε, σταθερό σημείο, επί του οποίου κινείται η Ελλάδα είναι η Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995, η οποία καθόρισε το χτίσιμο των δεσμών φιλίας με τα Σκόπια, καθώς και την αναγνώριση και τον αλληλοσεβασμό των συνόρων των δύο κρατών, της εδαφικής τους κυριαρχίας και της πολιτικής τους ανεξαρτησίας, αποκλείοντας διεκδικήσεις ένοπλων επιθέσεων που θα επέφεραν γενικότερη πολεμική σύρραξη στην περιοχή. Ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα και την πολιτιστική ταυτότητα των δύο μερών προβλέπεται ακόμα ρητά από τη Συμφωνία του 1995, όπως επίσης και η σύσφιξη των οικονομικών, εμπορικών, περιβαλλοντικών και νομικών σχέσεων των δύο χωρών. Οποιαδήποτε παρερμηνεία των διατάξεων της συμφωνίας ή χειρισμός της διμερούς σχέσης με μη ειρηνικά μέσα επιτρέπει την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, παραβιάζοντας κατάφωρα την αρχή της καλής γειτονίας.



Επί αυτού του «κώδικα συμπεριφοράς» που διαμορφώθηκε επί πρωθυπουργίας Παπανδρέου, η ελληνική πλευρά οφείλει να φανεί αντάξια των περιστάσεων και να συμβάλλει εποικοδομητικά στην επίλυση του μακεδονικού προς όφελος και όλης της βαλκανικής γειτονιάς. Το λιώσιμο των πάγων μεταξύ Βουλγαρίας και Σκοπίων σε συνδυασμό με πιθανή κωλυσιεργία εκ μέρους της Ελλάδας, ενδέχεται να οδηγήσουν την τελευταία στο διπλωματικό.. περιθώριο, κάτι που σίγουρα δεν θα συνέφερε κανέναν.



==========================================

  Geopolitics & Daily News - © 2017. 
thumbnail
About The Author

0 comments