Πράσινη παραγωγή ή πράσινες εισαγωγές;

Γράφει ο Φουρνάρος Γιάννης

Στο παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας  σήμερα, οι χώρες τοποθετούνται σε διαφορά επίπεδα ανάλογα με τις δυνατότητες παραγωγής αλλά κυρίως τις τεχνολογικές δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού τους.  Στην πρώτη κατηγορία χωρών τοποθετούνται αυτές που παράγουν ιδέες, σύμβολα,γνώσεις, νοήματα, άυλα αγαθά, πολιτισμό, όπως ονομάζεται η «οικονομία της γνώσης*». Εκεί τοποθετούνται οι ΗΠΑ, Ευρώπη και κάνουν απόπειρες σε διάφορους τομείς οι χώρες του Νότου. Στην δεύτερη κατηγορία βρίσκουμε τις χώρες που παράγουν υλικά αγαθά, τα κλασσικά βιομηχανικά προϊόντα. Εκεί είναι οι χώρες της Ανατολικής και Νότιας Ασίας και οι πρώην Ανατολικές χώρες. Αυτές έχουν αναλάβει τον εκτελεστικό και χειρωνακτικό ρόλο στην νέα  κατανομή και κατηγοριοποίηση του πλανήτη.Στην  τρίτη θέση είναι οι χώρες που παράγουν πρώτες ύλες. Στην πλειοψηφία τους είναι οι χώρες του Νότου του πρώην Τρίτου Κόσμου.

Οι μετασχηματισμοί είναι τεράστιοι και απαιτούν νέες απαντήσεις από τις πολιτικές ελίτ. Απαιτούν νέους σχεδιασμούς στον τομέα των καινοτομιών, της τεχνολογίας αλλά και ενός συνολικού σχεδιασμού και επανακαθορισμού της κάθε χώρας στην διεθνή σκηνή. Θα μπορούσε η χώρα μας να κινηθεί στην πρώτη κατηγορία αν βέβαια ξεκαθαρίσει τον ρόλο της στον νέο αιώνα για το τι πραγματικά θέλει και ως τι θέλει να υπάρχει.

Η χώρα μας στα χρόνια του «Φορντισμού»* δηλαδή στα χρόνια  των μεγάλων εργοστασίων, της βαριάς βιομηχανίας, της μαζικής παραγωγής πήρε τον αντίθετο δρόμο αυτό της αποβιομηχανοποίησης.Δυστυχώς, χωρίς να έχει σχέδιο ανάμεσα στην οικονομική εξέλιξη, την οικονομική πρακτική και τη θεωρητική αντιπροσώπευση, μετατρέποντας την χώρα και το σύνολο της οικονομίας, σε οικονομία παροχής υπηρεσιών.

Αλλά και εκεί που υπήρχε κληρονομημένη γνώση ολόκληρων παραγωγικών διαμερισμάτων, καταστράφηκε σε αντίθεση με άλλες χώρες που αναζωογόνησαν αυτά τα παραγωγικά συστήματα. Παράδειγμα τα διαμερίσματα της γούνας, της υφαντουργίας, των κεραμικών, των τροφίμων, του μαρμάρου. Δυστυχώς αποκόπηκε η παράγωγη, η συσσωρευμένη γνώση, με την εξέλιξη, με τα ερευνητικά κέντρα, τα πανεπιστήμια, τα κέντρα τεχνολογίας. Δυστυχώς η γνώση και η εξέλιξη έμειναν ένα γράμμα κενό. Τομείς με τεράστια γνώση, λόγω της αδυναμίας και του σχεδιασμού της ελληνικής οικονομίας καταστράφηκαν.

Τις καταστροφικές πολιτικές τις είδαμε και στον τομέα της έρευνας. Η περιορισμένη έρευνα και καινοτομία ως απόρροια των καταρρακωμένων περιθωρίων κέρδους λόγω της γραφειοκρατίας και του μοντέλου διακυβέρνησης του «κόμματος-κράτους*» από το σύνολο των πολιτικών κομμάτων που την παράγει, συνέβαλε στην παραγωγή, μια χρεωβόρας οικονομίας, με αποτέλεσμα την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας.

Τα λάθη και οι πολιτικοί χειρισμοί χρόνων «μιλούν» μέσα από το έλλειμμα του ισοζυγίου, μεταξύ εισαγωγών και εξαγωγών για το δράμα της ελληνικής οικονομίας.

 Οι συνέπειες για την χώρα μας ήταν και είναι τραγικές. Το μεγαλύτερο πλήγμα ήταν στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Χιλιάδες πτυχιούχοι είχαν να επιλέξουν μεταξύ μετανάστευσης ,ή αλλαγή επαγγέλματος και ετεροαπασχόληση. Δυστυχώς η χώρα μας που επένδυσε σε επιστημονικό προσωπικό, δεν κατάφερε να αξιοποιήσει την επένδυση αυτή και τις συνέπειες αυτές, τις βιώνουμε σήμερα.

Μέσα στους παγκόσμιους μετασχηματισμούς και την έλλειψη σχεδίου για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας ήρθε η πανδημία του κορονοϊού. Η πανδημία  ανέδειξε, με μεγάλη ακρίβεια, τις αδυναμίες τις ελληνικής οικονομίας, αλλά και τις στρεβλές πολιτικές πρακτικές χρόνων. Πάνω σε αυτό τον προβληματισμό της μεταμόρφωσης και της αναγέννησης της ελληνικής οικονομίας η κυβέρνηση βάζει το πρόταγμα της πράσινης ανάπτυξης.

Ιστορικά το κίνημα* για την πράσινη οικονομία αναπτύχθηκε στην Γερμανία. Ένα κίνημα που τη δεκαετία του ’70 έδινε τις μοναχικές του μάχες κατά της όξινης βροχής και των πυρηνικών εργοστασίων, την μόλυνση του περιβάλλοντος, της κλιματικής αλλαγής, της καλλιέργειας και κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων,  κατάφερε να περάσει κάποια στιγμή τις ιδέες του στα τραπέζια όλου του κόσμου. Με άλλα λόγια, εκείνη η οργισμένη μειοψηφία με τις ριζοσπαστικές ιδέες αποδείχθηκε πως είχε δίκιο. Και αποδείχθηκε πως είχε δίκιο επειδή στη διαμαρτυρία προστέθηκε η λογική επιχειρηματολογία και η επιστημονική θεμελίωση. Όμως δεν ήταν μόνο αυτό. Στις προτάσεις και τις ιδέες του κινήματος το Γερμανικό κεφάλαιο είδε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να αλλαγή της Γερμανικής οικονομίας  και την στροφή της στην πράσινη οικονομία. Είδαν δηλαδή την καινοτομία των προτάσεων και την ευκαιρία να καταστήσουν την Γερμανική οικονομία στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης πρωτοπόρα. Το κατάφεραν.

Όμως δεν το κατάφεραν εισάγοντας πράσινα ηλεκτροκίνητα αμάξια από άλλες χώρες, ούτε έθεσαν σε ρόλο πωλητή τον υπουργό περιβάλλοντος μέσα από τα ΜΜΕ, όπως είδαμε τις τελευταίες μέρες. Σχεδίασαν την οικονομία, ανέπτυξαν έρευνα, μέσα από τα πανεπιστήμια, την υλοποίησαν σε προϊόντα μαζί με εξειδικευμένο προσωπικό και έτσι κατάφεραν να κάνουν το άλμα των εξαγωγών.

Τώρα που ο «Φορντισμός» τελειώνει και περνάμε στην «οικονομία της γνώσης», η χώρα μας βγαίνει πληγωμένη αλλά έχει  μπροστά της μια μεγάλη πρόκληση και μεγάλη ευκαιρία

Η Ελλάδα μπορεί να καινοτομήσει , να δημιουργήσει δικά της προϊόντα, να παράγει για παράδειγμα  τα δικά της συστήματα αεράμυνας, να ρίξει το βάρος της στην τεχνητή νοημοσύνη και στην υψηλή τεχνολογία. Ο τομέας της πολεμικής βιομηχανίας είναι ένας τομέας που μπορεί να συμπαρασύρει την Ελληνική οικονομία όπως και η τεχνολογία της ναυτιλίας, της ιατρικής, του αγροδιατροφικού τομέα, της ενέργειας, των logistics, της μεταποίησης. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ο τομέας που αναμετριούνται χώρες όπως η Αμερική αλλά πλέον και η Κίνα.

Αυτό βέβαια προϋποθέτει ξεκάθαρους στόχους: 

α) Διασύνδεση της παραγωγής με την έρευνα των πανεπιστημίων,

β)Ξεκάθαρο σχέδιο των τομέων που θα αναπτυχθούν ανά περιοχή και περιφέρεια και το εξειδικευμένο προσωπικό που θα χρειαστεί. Δημιουργώντας παραγωγικά συστήματα-διαμερίσματα στην χώρα.

γ) Σχεδιάζοντας τα προϊόντα που θα παραχθούν και τις δυνατότητες που θα έχουν στην διεθνή αγορά  παίρνοντας τα ιστορικά, πολιτιστικά, γεωγραφικά, χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής και συνδέοντας τα με την υψηλή τεχνολογία και την παραγωγή.

Σημασία έχει που θέλουμε να κατατάξουμε την χώρα στους νέους παγκόσμιους μετασχηματισμούς ανακατανομής ισχύος και παραγωγής.

Το οικονομικό πακέτο της Ευρώπης που εξαγγέλθηκε, μπορεί να γίνει ένα νέο σχέδιο Marshall για την ελληνική οικονομία και όχι αγοράς εισαγωγής προϊόντων.

Εάν για παράδειγμα η πράσινη οικονομία δεν συνδυαστεί με ένα σχέδιο για την παραγωγή και την καινοτομία ελληνικών προϊόντων και θεωρηθεί πράσινη οικονομία η εισαγωγή αγαθών, τότε και αυτός ο κύκλος που διαμορφώνεται στην παγκόσμια σφαίρα και τις ευκαιρίες που έχει, θα χαθεί. Μαζί της, θα χαθούν και άλλες γενιές Ελλήνων, συνεχίζοντας την παραγωγή επιστημόνων-μεταναστών, βοηθώντας άλλες χώρες που θα έχουν τις βάσεις για την παραγωγή υψηλής τεχνολογίας.Ενώ εμείς αντίστροφα, θα εισάγουμε μετανάστες και φτηνό εργατικό δυναμικό, για την παραγωγή πρώτων υλών  και παροχή υπηρεσιών, με ότι αυτό συνεπάγεται για την χώρα μας σε πολλά επίπεδα.

Η ευκαιρία της κυβέρνησης δεν είναι η «παραγωγή» και η «κατανάλωση» των λέξεων για την πράσινη οικονομία και καινοτομία. Η πράξη και το σχέδιο της παραγωγής ελληνικών προϊόντων θα πρέπει να είναι. Δεν μπορεί να μιλάμε για πράσινη ενέργεια και να μιλάμε για εισαγωγή πράσινων προϊόντων, αυτό δεν είναι ανάπτυξη. Η παραγωγή καινοτόμων εγχώριων πράσινων προϊόντων, είναι ανάπτυξη.

Τότε θα έχει αξία το νέο αφήγημα που θέλει να προωθήσει η κυβέρνηση, προλαβαίνοντας το «τρένο», ώστε η χώρα μας να μην καταταγεί στις χώρες του πρώην τρίτου κόσμου.

*Ο Γιάννης Φουρνάρος: Ηλεκτρονικός Μηχανικός (ΤΕ),

Πηγές: 

Βιβλίο,Νέα Αναπτυξιακή Παιδεία, 

Κεφ.

Ο πολιτισμός και η γνώση ως συντελεστές παραγωγής, Μιχάλης Χαραλαμπίδης, Εκδότης Στράβων

Βιβλίο: Γερμανία: Από τη RAF στους Πρασίνους 

,Εκδότης, Εναλλακτικές Εκδόσεις

Βιβλίο: Αμερικανισμός και Φορντισμός, Αντόνιο Γκράμσι, Εκδόσεις Α/ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Βιβλίο: Το σχέδιο  Μάρσαλ Ανασυγκρότηση και διαίρεση της Ευρώπης,Συλλογικό,Εκδότης Πατάκη

Πηγη: https://elefterosarthrografos.blogspot.com/