Του *Δημήτρη Ντόϊκου
Οι επιλογές της Ελλάδος στην οικονομική της πολιτική
Από το πακέτο στήριξης της ΕΕ μέσω ESM για την Ελλάδα, αναλογούν κάπου στα 34€ δις, ενώ άλλα 19€ δις περίπου θα διατεθούν για τα προγράμματα ΕΣΠΑ και 7 έως 8€ δις ήδη έρχονται από φέτος από τα τρία εργαλεία της ΕΕ SURE, EIB Fund, και ESM Pandemic Crisis Support. Τα χρήματα αυτά σκοπό έχουν να αναπληρώσουν σε όσο μεγαλύτερο βαθμό γίνεται τις απώλειες στην οικονομία των ευρωπαικών χωρών που επέφερε η πανδημία, ταυτόχρονα όμως και ειδικά για την Ελλάδα αποτελούνε την μεγαλύτερη και μάλλον και την μοναδική ευκαιρία για την Ελλάδα να τοποθετήσει την οικονομία της σε νέες κατευθύνσεις, κατευθύνσεις που θα οδηγήσουν την οικονομία σε νέα τοπία και θα την ξαναβάλλουν στις πρώτες σειρές των ανεπτυγμένων χωρών. Ολα αυτά βέβαια στην θεωρία, στην πράξη μένει να σκεφτούνε οι ταγοί της χώρας που και πως θα τοποθετηθούνε αυτά τα χρήματα, αν μπορέσουν να αποφύγουν λάθη του παρελθόντος, αν έχουν την δυνατότητα να ξεφύγουν οι ίδιοι από τα κλισέ της επαρχιακής νοοτροπίας της χώρας που την έφεραν σε αυτά τα χάλια, αν μπορούνε να υπερβούνε τον ίδιο τον εαυτό τους.
Η χρεοκοπία του παλιού μοντέλου, αιτίες και συνέπειες.
Με την χρεοκοπία του 08, δεν χρεοκόπησε μόνον μία οικονομία, αλλά και ένα σύστημα, μία κοινωνία με ολόκληρο το αξιακό σύστημα που την διείπε. Ενα σύστημα που μόνον κατ όνομα ήταν οικονομία της αγοράς, ο ελεύθερος ανταγωνισμός ήταν ανέκδοτο με δύο λέξεις, η μόνη παραγωγική δραστηριότητα λειτουργούσε με κρατικές ενέσεις, νέες ιδέες δεν έρχοταν, κι αν έρχοταν θάβοταν, δέκα οικογένεις λυμαίνοταν την χώρα, ταλέντα χάνοταν, ευκαιρίες περνούσαν απαρατήρητες. Κάναμε τα πάντα για να χρεοκοπήσουμε. Η Ελλάδα μετά το 90 και την ευδαιμονία που ακολούθησε την πτώση του κομμουνιστικού στρατοπέδου, ανακάλυψε ότι τα λεφτά ήταν αυτονόητο, ότι τα ευρωπαικά κονδύλια θα έρχονται χωρίς να υπάρχει τέλος, ονομάστηκαν επιχειρηματίες οι ιδιοκτήτες καφετεριών, ρεστοράν, μπουζουξίδικων, στριπτιτζάδικων, φόρους δεν πλήρωνε κανείς, αποδείξεις δεν υπήρχαν καν ως ντεκόρ σε ταινία, τα σήριαλ και οι τηλεοπτικές εκπομπές ανάδυαν έναν ανείπωτο και ανεξήγητο πλούτο, όλοι γελούσανε κλείνοντας πονηρά το μάτι με τις μίζες που έπεφταν σε κάθε τομέα του δημοσίου, βενζινάδες προμηθευτές του δημοσίου έκαναν διακοπές σε τροπικά μέρη και κυκλοφορούσαν με Πόρσε, ακούγαμε για συμβόλαια εκατομμυρίων για αοιδούς της νύχτας και τηλεπερσόνες που ανέλαβαν την αγωγή και διαπαιδαγώγηση του ελληνικού τηλεθεάμονος κοινού, κρατικές προμήθειες και εργολαβίες δημοσίων έργων όπου τα πεζοδρόμια κόστιζαν όσο μια λωρίδα εθνικής, γενικά για μια οικονομία που δεν παρήγε τίποτα, που δεν προσπαθούσε για τίποτα, και που κεντρική ιδέα ήταν το γρήγορο και άμμεσο θέρος χρημάτων. Ανθρωποι που έρχοταν από το εξωτερικό ένοιωθαν ως οι τελευταίοι ηλίθιοι βλέποντας τον όγκο χρήματος που κυκλοφορεί και συγκρίνοντας το με την δομή της ελληνικής οικονομίας, ιδιαίτερα με την έλλειψη παραγωγής. Για να είμαστε ειλικρινείς, τα τρώγαμε από τους αφελείς Ευρωπαίους. Και δανειζόμασταν, λες και αυτός που δανείζει δεν πρόκειται ποτέ να ζητήσει τα λεφτά του πίσω. Καλλιεργήθηκε έτσι η νοοτροπία της αρπαχτής, αλλά και η νοοτροπία του εξυπνακισμού και της λούφας.Η ιδέα να οργανωθεί μία ιδέα και να μετατραπεί σε οργανωτική βάση σε παραγωγή ούτε που περνούσε από το μυαλό όλων αυτών των ανθρώπων, μιας γεννιάς καταραμένης, που καταδίκασε τα παιδιά της και τα εγγόνια της στην μιζέρια, στην ανασφάλεια, και στην κακομοιριά. Το κράτος έγινε ένα πελατειακό σύστημα, ένας μαστρωπός που διάλεγε τα καλύτερα κομμάτια του που θα του φέρνουνε πελάτες, και τους αντάμοιβε αδρά. Περισσότερο λειτουργούσε σαν τον νταβατζή της γειτονιάς που έχει βγάλει τις πόρνες του στο σεργιάνι προς άγραν πελατών-ψηφοφόρων, παρά σαν κράτος που σκέφτεται όλους τους υπηκόους του και την ευημερία τους μέσω της εξασφάλισης ενός λειτουργικού συστήματος. Συνέπεια ήταν η χρεοκοπία, η εγκατάλειψη, ο διασυρμός, οι αυτοκτονίες, η απομυθοποίηση, η κατάθλιψη. Δεν υπήρχαν βάσεις πάνω στις οπίες θα μπορούσε να χτιστεί ένα νέο μέλλον. Δεν υπήρχαν δρόμοι να χαραχθούν νέες κατευθύνσεις. Ποιος θα αναλάμβανε το ρίσκο μιας επένδυσης σε έναν πρωτοποριακό τομέα, ο εργολάβος που μοίραζε τα κονδύλια με τους υπάλληλους υπουργείων; Ο ιδιοκτήτης νυχτερινού κέντρου που λάδωνε διάφορους δημοτικούς και κρατικούς φορείς για να εξασφαλίζει άδεια λειτουργίας; Οχι μόνον βρεθήκαμε ανάπηροι, αλλά δεν είχαμε
ούτε καν καροτσάκι για να κινηθούμε. Το χειρότερο όμως όλων είναι ότι ο Ελληνας ξέχασε να επενδύει, ξέχασε να τολμάει, να βλέπει μακριά. Μία χώρα που ευαρέσκοταν να προβάλλει την οικονομία της για 30 χρόνια ως συμπληρωματική του τομέα των υπηρεσιών, το μόνο που έμαθε στον δήθεν επιχειρηματικό της κόσμο, ήταν επενδύσεις σε ακίνητα, μετοχές, αλυσσίδες καταστημάτων, εμπορικές αντιπροσωπείες, ξενοδοχεία, τράπεζες. Χρήμα δεν παράγοταν, το χρήμα περνούσε από το ένα χέρι στο άλλο, ελλάχιστο φρέσκο χρήμα έμπαινε στην χώρα. Απομένει λοιπόν το ερώτημα, μέγα και βασανιστικό, ποιος θα αναλάβει να ξυπνήσει την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα;
Το κράτος επιχειρηματίας; Τι κάνουν οι άλλοι καλύτερα;
Η πανδημία του κορονοιού έφερε τις ηγεσίες σε μεγάλα διλλήματα όσον αφορά την οικονομία. Οι ισχυρές οικονομικά χώρες λίγο πολύ θα καταφέρουν να ξεπεράσουν αυτή την δύσκολη συγκυρία, κι εδώ η Ελλάδα έχει μεγάλη τύχη που βρίσκεται στους κόλπους της ΕΕ, που για την περίπτωση αυτή δεν φείδεται ιδιαίτερα χρημάτων. Στην πανδημία αυτή πολλοί άνθρωποι θα χάσουν την δουλειά τους, μεγάλος αριθμός δανείων κατά συνέπεια θα μείνει μετέωρος, διότι οι οφειλέτες δεν θα είναι σε θέση να τα ξεχρεώσουν, πράγμα που θα επιβαρύνει ιδιαίτερα τον ούτως ή άλλως ασταθή κλάδο των τραπεζών. Στην Γερμανία ανησυχούν πολύ λιγότερο για αυτό παρά τους κραδασμούς που αναμένονται. Γιατί; Διότι τα περισσότερα στεγαστικά δάνεια, 31% για την ακρίβεια είναι στα χέρια των ταμιευτηρίων, τις λεγόμενες Sparkassen, οι οποίες ανήκουν στις εκάστοτε κοινότητες, και κατά συνέπεια στο γερμανικό κράτος, ενώ και στο μεγαλύτερο μέρος των τραπεζών που έπονται, το κράτος διατηρεί πλειοψηφικά ή μειοψηφικά πακέτα, είτε μέσω άμμεσης συμμετοχής, είτε μέσω κρατικών Funds και Ταμείων. Σε περίπτωση μεγάλης ανάγκης, η γερμανική κυβέρνηση θα είναι έτοιμη να στέρξει προς βοήθειαν και στήριξη των παιδιών της, ώστε αυτά εν καιρώ να ανταποδώσουν την ευγνομοσύνη τους οφελώντας τους πολίτες και το κράτος από την πλευρά τους. Εκτός από τις τράπεζες, η Γερμανία κατέχει το 32% στην Deutsche Telekom, όπου και προωθεί όλα τα προγράμματα της εταιρίας με Γερμανούς προμηθευτές μόνον, κάτι που προσπάθησε κάποτε να κάνει και ο ελληνικός ΟΤΕ με την συνεργασία της ΙΝΤΡΑΚΟΜ, όταν ακόμη “σοσσιαλίζαμε”, ενώ τώρα που ανακαλύψαμε την φιλελεύθερη οικονομία, οι “σοβιετίζοντες” Γερμανοί εξακολουθούν να μοιράζουν μαθήματα οικονομικού ορθολογισμού. Διότι μετά το ξεπούλημα του ΟΤΕ, η χώρα έχασε την ευκαιρία να έχει ένα επιχειρηματικό όχημα το οποίο θα τραβούσε στην πορεία του εγχώριες εταιρίες τεχνολογίας, προμηθευτές, και θα προωθούσε ερευνητικά προγράμματα το κόστος των οποίων δεν αντέχουν από μόνες τους οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα οι ελληνικές. Αυτά τα κάνουν οι αφελείς Γερμανοί, Γάλλοι, Ολλανδοί, Κινέζοι, Κορεάτες, κλπ. Αρκεί να πω μόνον ότι στην Γερμανία ακόμη και ο κολοσσός της αυτοκινητοβιομηχανίας Volkswagen, ανήκει κατά 34% στο κράτος, ενώ το 25% του μεγαλύτερου ενεργειακού παραγωγού της χώρας ΕΟΝ διανεμήθηκε σε κοινότητες, οι οποίες έτσι εξασφάλισαν ένα μεγάλο τμήμα των εσόδων τους μέσω μερισμάτων, κάτι που ούτε σκέφτηκε, ούτε και πρόκειται να σκεφτεί κάποιος νεοφιλελές πολιτικός εν Ελλάδι. Διότι στην χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας είναι όλα φαιδρά, έχουν μόνο ένα τίτλο κι ένα όνομα, και ουσία μηδέν. Το σουηδικό κράτος είναι ο αποκλειστικός μέτοχος της ενεργειακής Wattenfall, το γαλλικό κατέχει το 84% της EDF, ενώ οι Ολλανδοί έχουν σε κρατικά χέρια τον δικό τους ΑΔΜΗΕ Tenet T. Στον πετρελαικό τομέα το αυστριακό κράτος έχει το 31,5% της ισχυρότατης ÖMV, η Statoil ανήκει κατά 67% στο Νορβηγικό κράτος, ενώ οι Ισπανοί μιμήθηκαν στον ενεργειακό τομέα το παράδειγμα των Γερμανών δημιουργώντας δύο κοινοπραξίες τοπικών ταμιευτηρίων τα οποία μετέχουν στην μετοχική σύνθεση της ενεργειακής Iberdrola. Τα κράτη αυτά δεν κυβερνώνται ούτε από ηλίθιους, ούτε από νοσταλγούς σοσσιαλιστικών καθεστώτων, αλλά από σκληρούς οικονομολόγους πραγματικούς λογιστές που σκέφτονται μόνο το χρήμα, και εργάζονται με βάση το κέρδος μόνον. Τα κράτη αυτά ελέγχουν τους βασικότερους τομείς λειτουργίας και τροφοδοσίας τους, φροντίζοντας έτσι την ομαλή ρύθμιση στις εσωτερικές αγορές τους χωρίς να απαγορεύουν την δραστηριότητα των ανταγωνιστών τους, διατηρώντας θέσεις εργασίας, συνεισφέροντας στην ανεξάρτητη οικονομική πολιτική τους, προσφέροντας ευκαιρίες εξέλιξης σε εγχώριες εταιρίες προμηθευτών και κατασκευαστών, ενισχύοντας ερευνητικά προγράμματα,και φυσικά ενισχύοντας τα κρατικά ταμεία με τα έσοδά τους, κάτι που δεν εξυπακούεται σε τυχόν ιδιοτικοποίηση μιας
εταιρίας, η οποία θα είχε την δυνατότητα να καταγράψει τμήμα των κερδών της σε μία από τις αναρίθμητες off shore. Μία χώρα που ιδιοτικοποιεί τους βασικούς τομείς τροφοδότησης και λειτουργίας της είναι σαν να δηλώνει ότι δεν είναι σε θέση να λειτουργήσει. Μία ΔΕΗ με ένα καλό διεθνοποιημένο μάνατζμεντ θα ήταν σε θέση να γίνει η ναυαρχίδα της οικονομίας μας στα Βαλκάνια και στην ευρύτερη περιοχή. Σε συνδυασμό με τα ΕΛΠΕ θα μπορούσαν να σύρουν την Ελλάδα σε μια νέα εποχή εξέλιξης τόσο εν Ελλάδι όσο και στο εξωτερικό. Η Ελλάδα δεν είναι ΗΠΑ ώστε να διαθέτει πληθώρα επιχειρηματιών με αστείρευτα κεφάλαια και παράδοση αιώνων στην επενδυτική τόλμη, ώστε να αναλάβουν την ανέγερση από μόνοι τους ολόκληρων οικονομικών τομέων από το μηδέν ουσιαστικά. Αυτό δεν το μπορούνε κράτη με πολλαπλάσια οικονομική ισχύ από την ελληνική, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Σουηδία, και άλλες. Κανένας εγχώριος ιδιώτης δεν είναι σε θέση να αναλάβει μία ΔΕΗ ή τα ΕΛΠΕ από μόνος του και να τα οδηγήσει στο μέλλον. Είναι άλλο πράγμα η ιδιοτικοποίηση τμήματος μιας εταιρίας μέσω χρηματιστηρίου, και άλλο η ολική πώληση σε έναν και μοναδικό αγοραστή, ο οποίος ούτως ή άλλως θα θελήσει να κατοχυρώσει την μονοπωλιακή θέση της εταιρίας προκειμένου να καλύψει την δαπάνη του. Ας μην γελιόμαστε, τέτοιου είδους ιδιοτικοποιήσεις απέτυχαν παταγωδώς, όπως στην Βρεττανία με τους σιδηρόδρομους και την ενέργεια για παράδειγμα, και στέρησαν από τα κράτη που πούλησαν την δυνατότητα εξέλιξης εγχώριων τεχνολογικών εταιριών. Ποιοι είναι οι βασικοί προμηθευτές του ΟΤΕ πλέον; Η υποκρισία βλάπτει. Οποιος θέλει οικονομική ανέλιξη, πρέπει να διατηρήσει τους βασικούς πυλώνες ανέπαφους. Ας πάρουμε για παράδειγμα την Γερμανία, όπου όλοι την κατηγορούνε για την προστατευτική πολιτική που ακολουθεί στο πεδίο έμμεσης και παράνομης ενίσχυσης των ενεργοβόρων βιομηχανιών της με χαμηλότερη τιμή ρεύματος, την διαφορά του οποίου μετακυλάει στους καταναλωτές.
*Έχει σπουδάσει Αρχαιολογία, Ιστορία, και minor subject διεθνείς σχέσεις. Ασχολείται με το διεθνές εμπόριο στο εξωτερικό
Συνεχίζεται...
Πηγή: https://marketnews.gr
0 comments