Του ΜΙΧΑΗΛ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Στις προτάσεις για ενδιάμεση λύση των επίδοξων μνηστήρων του προγράμματος των φρεγατών, υπήρχαν και άκρως αξιόλογες επιχειρησιακά προτάσεις που περιλάμβαναν την «ταχεία ναυπήγηση» ολοκαίνουργιων πλοίων μικρότερου εκτοπίσματος (κορβετών), η απόκτηση των οποίων υπό φυσιολογικές συνθήκες θα ήταν ευχής έργον για το Πολεμικό Ναυτικό.
Ας μην ξεχνάμε ότι όχι στο τόσο μακρινό παρελθόν, γινόταν συζήτηση για πλοία μεγέθους… «κορβετοφρεγάτας», δηλαδή υπερεξοπλισμένων πλοίων όχι πολύ μεγάλου εκτοπίσματος. Αυτό ήταν απότοκο της προτεραιότητας για την άμυνα του Αιγαίου.
Είναι δεδομένο όμως, ότι η νέα πραγματικότητα της Ανατολικής Μεσογείου επιβάλλει στο Πολεμικό Ναυτικό τη διατήρηση δύο στόλων για τα δυο διαφορετικά από γεωγραφικής απόψεως θέατρα επιχειρήσεων, στα οποία πρέπει να προσαρμοστεί.
Ωστόσο, η παραμέληση του Στόλου επί 15ετία, έχει δημιουργήσει συνθήκες έκτακτης ανάγκης και δεν αφήνει κανένα περιθώριο πέραν της απόλυτης αναπλήρωσης καθεμιάς εκ των MEKO 200 που θα αποχωρεί για να υποστεί εκσυγχρονισμό. Σε περίπτωση που καταφέρει η Ελλάδα με λελογισμένο κόστος 200-220 εκατ. ευρώ και αποκτήσει το συντομότερο και τα τέσσερα Karel Doorman, τα δυο ολλανδικά και τα δυο βελγικά, ίσως ο σχεδιασμός να ανοίγει δρόμο για εναλλακτικές. Εάν βέβαια ενδιαφέρεται κανείς και οι αποφάσεις δεν έχουν ήδη ληφθεί.
Εάν η Ελλάδα δρούσε ορθολογικά θα είχε επιλύσει το πρόβλημα της αναβάθμισης των MEKO 200 το αργότερο πριν μια δεκαετία. Αυτό όμως δεν αναιρεί την ανάγκη για ναυπηγήσεις νέων πλοίων μεγέθους κορβέτας με ισχυρό οπλισμό με κλάσμα του κόστους μιας φρεγάτας.
Η ποσότητα έχει τη δική της ποιότητα, ειδικά στη σημερινή συγκυρία που η συνολική μαχητική ισχύς έχει απόλυτη προτεραιότητα, λόγω του ρεαλιστικού και άμεσου χαρακτήρα της απειλής.
Το έργο το έχουμε ξαναδεί, αλλά ξεχάστηκε…
Από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί κανένας παρά να σκεφτεί τις αναλογίες με την εποχή που η Ελλάδα επέλεξε τις γερμανικές MEKO 200. Ήταν στα τέλη της δεκαετίας του ’80 ελήφθη η απόφαση. Το θέμα είναι ότι οι Έλληνες ναύαρχοι είχαν εκφράσει ξεκάθαρη επιθυμία να αποκτήσουν αυτό που θα αποκτήσουμε σήμερα ως ενδιάμεση λύση! Τις ολλανδικές Karel Doorman τις οποίες θεωρούσαν με διαφορά τα καλύτερα πλοία για να επιλύσουν το ελληνικό αμυντικό πρόβλημα στον τομέα της θαλάσσιας ισχύος!
Αναρωτιέται λοιπόν κανείς εύλογα, για ποιον λόγο η χώρα αποκτά το πλοίο που επιθυμούσε το Πολεμικό Ναυτικό, όταν οι κύριοι χρήστες το αποσύρουν από την ενεργό υπηρεσία… Και πάλι ικανοποιημένοι είμαστε. Διότι και τώρα όλα δείχνουν ότι γεωπολιτικοί λόγοι που κάποτε επέβαλαν τη γερμανική επιλογή, σήμερα θα οδηγήσουν στην επιλογή της αμερικανικής φρεγάτας MMSC. Αυτά είναι τα μηνύματα που εκπέμπει η ελληνική κυβέρνηση, έστω και συγκεκαλυμμένα.
Το πρόβλημα είναι ότι ενώ στην περίπτωση των MEKO 200, αποδείχθηκαν πλοία που στάθηκαν αξιοπρεπέστατα και «έβγαλαν τα λεφτά τους», στην περίπτωση των αμερικανικών MMSC της Lockheed Martin, οι… προγνώσεις δεν είναι και τόσο αισιόδοξες. Δεν είναι πλοίο έστω στην τριάδα μιας υποτιθέμενης “short list”, όπου η στάθμιση του γεωπολιτικού παράγοντα θα νομιμοποιήσει την επιλογή τους.
Αυτό προκύπτει από το ρεπορτάζ και έχουμε την υποχρέωση να το καταγράψουμε είτε αρέσει είτε όχι. Οπότε το ρίσκο που αναλαμβάνει η χώρα είναι πολύ μεγαλύτερο. Κι αν το επιχείρημα είναι το ξεμπέρδεμα του «κουβαριού» με τα ναυπηγεία, άλλο αποτέλεσμα εγκλημάτων της πολιτικής ηγεσίας της χώρας επί τρεις και πλέον δεκαετίες, το αντεπιχείρημα είναι ότι το Πολεμικό Ναυτικό σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να πέσει θύμα αυτής της προτεραιότητας.
Θα πρέπει να κατανοήσουμε επιτέλους ότι εάν δεν είμαστε ικανοί να διαχειριστούμε τα ναυπηγεία και τα οδηγούμε συνεχώς στη χρεοκοπία, με αποτέλεσμα στη συνέχεια να αναδεικνύεται πολιτική προτεραιότητα πως θα τα ξεφορτωθούμε με «τυρί» ένα ναυπηγικό πρόγραμμα, λύση δεν θα βρεθεί. Αυτό είναι ένα σενάριο που έχει παιχτεί στο παρελθόν και έχει αποτύχει παταγωδώς.
Οι δυο εναλλακτικές για όποιον ενδιαφέρεται
Συνυπολογίζοντας λοιπόν το πρόβλημα των ναυπηγείων μαζί με αυτό της ανάγκης για άμεση ενίσχυση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων του Πολεμικού Ναυτικού που πάντα εκτιμούσε απεριόριστα την ικανότητα των Ολλανδών να φτιάχνουν ισχυρότατα και αξιόπλοα πολεμικά πλοία, κάνουμε τις ακόλουθες σκέψεις…
Πρώτον, έχουμε ως δεδομένο ότι οποιοσδήποτε άλλος προμηθευτής θα απαλλαγεί από την υποχρέωση προσφοράς «ενδιάμεσης λύσης». Υπήρχε κι ένα κονδύλι της τάξεως των 300 εκατ. ευρώ γι’ αυτό τον σκοπό. Εάν λοιπόν υποτεθεί ότι η Ελλάδα αποκτά τις τέσσερις Karel Doorman που θα δώσουν «ανάσα» 10-15 ετών στο Πολεμικό Ναυτικό, μήπως θα έπρεπε να εξεταστεί η σύνδεση του προγράμματος αναβάθμισης των MEKO 200 με τις ολλανδικές φρεγάτες και όχι με την απόκτηση νέων;
Σε τελική ανάλυση για 10-15 χρόνια θα αξιοποιηθούν επιχειρησιακά πριν ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την αντικατάσταση και των Karel Doorman και των MEKO 200! Το δε επιχείρημα της ομοιοτυπίας ουσιαστικά δεν υφίσταται, καθώς πάλι θα έχουμε οχτώ κύριες μονάδες επιφανείας απολύτως διαλειτουργικές και μάλιστα σε χρόνο ταχύτερο από την ολοκλήρωση του ναυπηγικού προγράμματος!
Η ιδιότητα της Ολλανδίας ως κράτους-μέλους του ΝΑΤΟ και η εμπειρία στον ναυπηγικό τομέα, θα μπορούσε να στρώσει το έδαφος και για εμπλοκή των Αμερικανών με τρόπο που θα εξηγηθεί στη συνέχεια.
Επεκτείνοτας δε τη σκέψη, για ποιον λόγο δεν απομονώνεται ένα κονδύλι 2 περίπου δισ. ευρώ για την «ταχεία ναυπήγηση» 2-3 κορβετών με ισχυρότατο οπλισμό; Διότι με αυτή τη δαπάνη, το Πολεμικό Ναυτικό θα αποκτήσει σε χρόνο ρεκόρ 10+ αξιόμαχα σκάφη, με τα οχτώ να μας «αγοράζουν» χρόνο 15 ετών: Τέσσερις Karel Doorman, άλλες τόσες MEKO 200, συν δυο κορβέτες που θα επιχειρούν για πάνω από τρεις δεκαετίες. Πόσο ισχυρό θα ήταν για την Ολλανδία το κίνητρο να ασχοληθεί με ένα τουλάχιστον ναυπηγείο (π.χ. Σκαραμαγκάς) και πόσο αυταπόδεικτο το επιχειρησιακό όφελος για την Ελλάδα;
Και θα περισσεύουν και 3 δισ. ευρώ για να ασχοληθούμε με τη ναυπήγηση των τεσσάρων φρεγατών! Πόσα άραγε σκοπεύουμε να δαπανήσουμε ανά φρεγάτα; 750 εκατ. ευρώ ανά σκάφος δεν αρκούν; Ακόμα κι αν δεχθούμε ότι θα επιλεγούν οι MMSC; Αν όχι, συγγνώμη, αλλά όποιος και αν είναι προμηθευτής, θα μας έχει πιάσει κορόιδα.
Δεύτερον, εάν μπορεί να καλυφθεί για μερικά χρόνια το επιχειρησιακό κενό, για ποιον λόγο η Ελλάδα να υποχρεωθεί να επιλέξει την προμήθεια ενός πλοίου το οποίο μόνο οι διπλωματικές αβρότητες δεν επιτρέπουν στο Πολεμικό Ναυτικό να το χαρακτηρίσει συγκριτικά με τις υπόλοιπες προτάσεις ως ακατάλληλο! Διότι περί αυτού πρόκειται παρά τη δεδομένη προθυμία πολλών, για δικούς τους λόγους.
Με αποτέλεσμα να επιλέγεται ο πολιτικώς ορθός «ελιγμός διαφυγής» με τη φράση που έχουμε ακούσει τόσες φορές τον τελευταίο χρόνο «ό,τι και να πάρουμε καλύτερα θα είναι από τη σημερινή κατάσταση»!
Καμία αντίρρηση, όμως υπάρχει σαφές θέμα βέλτιστης αξιοποίησης των δισεκατομμυρίων που θα επενδυθούν από τον φορολογούμενο πολίτη για την ασφάλειά του. Σε αυτά, «εκπτώσεις» δεν χωρούν και όποιος κυβερνητικός διαφωνεί, ας βγει ευθαρσώς να το εξηγήσει και αν το υποστηρίξει…
Με ποια δικαιολογία και ποιο δικαίωμα σε τελική ανάλυση, η όποια κυβέρνηση δέχεται να καταστήσει όμηρο της υλοποίησης ενός εξοπλιστικού προγράμματος -και μάλιστα με άξονα τη συγκεκριμένη πρόταση- τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις;
Ομηρία διμερών σχέσεων και οι δυο εναλλακτικές ικανοποίησης των ΗΠΑ
Δεν υπάρχει κανείς να τους πει τις δυο εναλλακτικές που έχουμε στη διάθεσή μας ως χώρα ώστε και να είναι ικανοποιημένη η αμερικανική πλευρά και να μην επιβληθεί στο Πολεμικό Ναυτικό επιλογή που ξεκάθαρα δεν την επιθυμεί αμιγώς με επιχειρησιακούς όρους;
Πρώτη εναλλακτική λοιπόν… Γιατί να μην περιμένουμε τις εξελίξεις με τη ναυπήγηση της πρώτης αμερικανικής φρεγάτας τύπου “Constallation” που ναυπηγεί η Lockheed Martin με την ιταλική Fincantieri, δεδομένου ότι έχουμε ήδη προαναγγείλει την επιθυμία μας να ενταχθούμε; Σε δυο χρόνια θα έχει ναυπηγηθεί και θα φανεί εάν το US Navy θα προχωρήσει στην υλοποίηση της πρόθεσης ναυπήγησης 20 μονάδων. Αν όλα πάνε καλά προχωράμε…
Η εμμονή της αμερικανικής πλευράς στις MMSC μοιάζει ακατανόητη, εκτός κι αν ταυτιστούν τα συμφέροντα της κατασκευάστριας Lockheed Martin με αυτά των ΗΠΑ. Στα μάτια των πολλών όμως, μόνο σε αποικίες θα μπορούσαν να επιβληθούν τέτοιες λύσεις με τέτοιες διαδικασίες.
Προτάσσεται τις τελευταίες ώρες η φερόμενη ως μεγάλη πρόοδος που έχει σημειωθεί στη διόρθωση του προβλήματος με το σύστημα πρόωσης των MMSC/LCS, λες και αμφέβαλλε κανείς ότι κάποια στιγμή θα επιλυόταν! Ωστόσο, ας περιμένουμε καλού κακού να δώσει πρώτα το πράσινο φως αποδοχής της λύσης το αμερικανικό Ναυτικό.
Επίσης, αυτό το δεδομένο δεν αναιρεί το ότι σύμφωνα με τη συντριπτική πλειοψηφία των έμπειρων περί τα ναυτικά παρατηρητών, το πλοίο εξακολουθεί να υστερεί έναντι όλων των ανταγωνιστικών προτάσεων. Εάν δε υπάρξει ικανοποιητική διαμόρφωση, θα πρέπει να ξεκαθαριστεί έναντι ποιου ποσού θα προμηθευτεί η Ελλάδα καθεμιά από τις φρεγάτες του τύπου.
Δεύτερη εναλλακτική, στην οποία έχουμε αναφερθεί ξανά… Η ναυπήγηση του πλοίου στο επίπεδο του κόστους αντιστοιχεί στο 40% περίπου όλου του έργου. Το υπόλοιπο είναι η ολοκλήρωση των επιλεγέντων οπλικών συστημάτων.
Στον τομέα των οπλικών συστημάτων υπάρχουν εξαιρετικά αξιόλογα συστήματα και αισθητήρες αμερικανικής κατασκευής τα οποία θα έκαναν μια χαρά τη δουλειά του Πολεμικού Ναυτικού, πάντα όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ.
Προς τι λοιπόν η ακατανόητη επιχειρησιακά -όχι βιομηχανικά που αφορά άλλους- συστημική εμμονή με τις MMSC; Τη στιγμή μάλιστα κατά την οποία η αμερικανική πλευρά συνδέεται και με την ιραλική και με την ισπανική και με τη… δεύτερη αμερικανική πρόταση ναυπήγησης πλοίου. Κι εδώ οι αρμόδιοι προφανώς οφείλουν μια πειστική απάντηση. Το… γεωπολιτικό επιχείρημα δεν μπορεί να θεραπεύει «πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν» που λέει και το ιερό Ευαγγέλιο…
0 comments