Γράμμα από το Νέο Δελχί


του C. Raja Mohan

Carnegie Europe

Τα αυξανόμενα προβλήματα της Ευρώπης -συμπεριλαμβανομένης της απόφασης της Βρετανίας να αποχωρήσει από την ΕΕ, οι μεταναστευτικές ροές από το Νότο, και οι νέες προκλήσεις ασφαλείας από την Ανατολή- έχουν υποχρεώσει την Ινδία να εξετάσει με νέα ματιά μια περιοχή που το Νέο Δελχί δυσκολευόταν να εργαστεί συλλογικά. Η Ινδία είχε την τάση να αγνοεί την Ευρώπη όταν οι Βρυξέλλες ήταν σε ανοδική πορεία. Τώρα το νέο Δελχί φοβάται ότι οι ασθενείς Βρυξέλλες θα υπονομεύσουν αναπόφευκτα την γεωπολιτική θέση της Ινδίας στην Ευρασία.

Η δημιουργία της ΕΕ από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα πριν από 25 χρόνια, ήρθε σε μια στιγμή που η ίδια η εξέλιξη της Ινδίας ως μια σύγχρονη δημοκρατία, διαταράχθηκε για πρώτη φορά. Η αποδυνάμωση του Εθνικού Ινδικού Κογκρέσου, το οποίο είχε ηγηθεί του κινήματος ανεξαρτησίας της χωρας και κυριάρχησε στο πολιτικό τοπίο για τις τέσσερις -και περισσότερες- πρώτες δεκαετίες, οδήγησε το Νέο Δελχί σε αδύναμους πολιτικούς συνασπισμούς. Η κατάρρευση του κρατικού σοσιαλισμού απαιτούσε οικονομική παγκοσμιοποίηση και απελευθέρωση την οποία λίγοι στην πολιτική τάξη ήταν έτοιμοι να ξεκινήσουν. Η εξαφάνιση της Σοβιετικής Ένωσης στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, έβαλε την Ινδία σε αχαρτογράφητο διεθνές περιβάλλον.

Η αλλαγή στον οικονομικό προσανατολισμό του Νέου Δελχί και η προσαρμογή της εξωτερικής της πολιτικής θα έπρεπε να έχουν καταστήσει την αναδυόμενη ΕΕ, ως βασική προτεραιότητα για την ινδική διπλωματία. Δεν εξελίχθηκε έτσι. Ο αργός και ανασταλτικός ρυθμός των οικονομικών μεταρρυθμίσεων της Ινδίας, που έχει τις ρίζες του στην απουσία πολιτικής βούλησης για την έναρξη μιας αντιλαϊκής και συχνά επώδυνης μεταρρύθμισης, σήμαινε ότι η απελευθέρωση και η παγκοσμιοποίηση της Ινδίας ήταν ουσιαστικά αμυντικοί στον χαρακτήρα τους.

Στο μέτωπο της εξωτερικής πολιτικής, η απελευθέρωση της Ινδίας από τη συμμαχία της στον Ψυχρό Πόλεμο με τη Σοβιετική Ένωση, άνοιξε επεκτατικές δυνατότητες για την συνεργασία με άλλες δυνάμεις. Αλλά η περισσότερη από την ενέργεια του Νέου Δελχί αφιερώθηκε στην αναδιάταξη των σχέσεων με τις ΗΠΑ, στην ανοικοδόμηση διμερών σχέσεων με ευρωπαϊκές δυνάμεις όπως η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία, και η εκ νέου δέσκευση με τις ασιατικές δυνάμεις Κίνα και Ιαπωνία. Σε αυτή τη φρενήρη μεταμόρφωση των σχέσεων της Ινδίας με μεγάλες δυνάμεις, η ΕΕ δεν έλαβε την προσοχή που άξιζε. Αν και η Ινδία και η ΕΕ διακήρυξε μια στρατηγική εταιρική σχέση στην στροφή αυτής της χιλιετίας, έκανε μικρές αλλαγές στο ρυθμό και στην κατεύθυνση αυτής της σχέσης. Τρεις παράγοντες περιόρισαν τη δέσμευση.

Πρώτον, η αμυντική παγκοσμιοποίηση της Ινδίας σήμαινε ότι το Νέο Δελχί δεν ήταν ενας ενθουσιώδης ή σκόπιμος διαπραγματευτής για το εμπόριο και συναφή οικονομικά ζητήματα που ήταν στον πυρήνα της διεθνούς προσωπικότητας της ΕΕ.

Δεύτερον, στο διπλωματικό μέτωπο, η Ινδία και η Ευρώπη φαινόταν να διαπραγματεύονται τις ιστορικές τους θέσεις. Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι πολιτικές της Ινδιας, υποκινούμενες από ηθικά κίνητρα, σε θέματα ειρήνης και ασφάλειας (moralpolitik), ήταν ένα διαρκές παζλ για την Ευρώπη.Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, καθώς το Νέο Δελχί μετακινήθηκε προς την realpolitik, διαπίστωσε ότι η στάση της Ευρώπης ως μια αυτοκρατορία κανώνων, είναι τελείως ανεπιθύμητη. Είτε επρόκειτο για τη μη διάδοση ή για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Νέο Δελχί γνώριζε ότι υπήρχε περιθώριο για πρακτικές διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον, ενώ οι Βρυξέλλες φαινόταν άκαμπτες.

Τρίτον, η Ευρώπη δεν υπήρξε ποτέ ως κάτι συλλογικό στο μυαλό της ινδικής πολιτικής τάσης -πόσο μάλλον στο ευρύτερο κοινό.

Η αλλαγή είναι τώρα διαθέσιμη. Στην Ινδία, η άφιξη του πρωθυπουργού Narendra Modi τον Μάιο του 2014, ανανέωσε την εξωτερική πολιτική της χώρας. Πέραν του γενικότερου ακτιβισμού, ο Modi έχει ξεκινήσει να κόβει ορισμένες απο τις βαθιά ριζωμένες αμφιβολίες της Ινδίας προς τη Δύση. Δίνοντας έμφαση στην προοπτική της Ινδίας ως μια κορυφαία δύναμη στο παγκόσμιο στερέωμα και απορρίπτοντας τις κληρονομιές μη ευθυγράμμισης, ο Modi είναι πρόθυμος να εμβαθύνει τους δεσμούς με τις Δυτικές δυνάμεις, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, Ευρώπη (τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και συλλογικά) και Ιαπωνία.

Ο Modi έχει προχωρήσει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο από τους προκατόχους του στο να σκεφτεί μια ισχυρότερη συνεργασία ασφάλειας με τη Δύση. Έχει λιγότερο χρόνο για τα αποστειρωμένα ιδεολογικά επιχειρήματα του παρελθόντος και εστιάζει στην επίλυση των εκκρεμών προβλημάτων με τους δυτικούς εταίρους. Ο πραγματισμός του είναι να αξιοποιήσει τις δυνατο΄τητες της Δύσης για να επιταχύνει την άνοδο της Ινδίας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στο μεταξύ, και η ΕΕ απομακρύνεται από κάποιες από τις προηγούμενες ιδεαλιστικές της περιοχές εστίασης. Η Ινδία χαιρατίζει τη νέα αναγνώριση από την ΕΕ της παγκόσμιας στρατηγικής της που παρουσιάστηκε το 2016, ότι η ύπαρξη αστικής εξουσίας δεν είναι αρκετή και ότι οι Βρυξέλλες πρέπει να συνδυάσουν την σκληρή και μαλακή δύναμη. Η Ινδία επίσης βλέπει τη νέα έμφαση της ΕΕ στην εξισορρόπηση συμφερόντων και αξιών της ΕΕ ως μια μακρόπνοη μεταστροφή των Βρυξελλών προς το ρεαλισμό.

Η φιλοδοξία της ΕΕ για μεγαλύτερη στρατηγική αυτονομία δεν έχει έρθει πολύ νωρίς για το Νέο Δελχί. Σε μια περίοδο που η Ρωσία και η Κίνα είναι διεκδικητικές και φέρνουν ένα κοινό ευρασιατικό όραμα από μόνες τους και αυξάνονται οι αμφιβολίες στις ΗΠΑ για τον παγκόσμιο ρόλο της χώρας, η Ευρώπη χρειάζεται να επιδείξει μεγαλύτερη αποφασιστικότητα ανεξαρτησίας και υπευθυνότητα στο να διασφαλίσει τα συμφέροντά της.

Αυτή η νέα κατεύθυνση οδηγεί την Ευρώπη πιο κοντά στην προσέγγιση της Ινδίας στον κόσμο. Δεν θα είναι εύκολο να μεταφραστεί αυτή η σύγκλιση σε αποτελεσματικά και απτά αποτελέσματα μεταξύ των Βρυξελλών και του Νέου Δελχί. Αλλά η Ινδία έχει πλήρη συνείδηση ότι έχει τα περισσότερα να χάσει από οποιονδήποτε περαιτέρω κατακερματισμό και αποδυνάμωση της ΕΕ. Η κυριαρχία ενός ηπειρωτικού συνδυασμού σε μια διαιρεμένη Ευρώπη, θα βλάψει βαθιά την επιθυμία της Ινδίας για μια σταθερή ευρασιατική ισορροπία. Η πρόληψη αυτού του αποτελέσματος απαιτεί η Ινδία να επιταχύνει την οικονομική της συνεργασία και τη συνεργασία στην ασφάλεια με μια ενωμένη Ευρώπη.


Capital.gr 
thumbnail
About The Author

0 comments