Το καλοκαίρι μιας εξασθενημένης Ευρώπης

της Judy Dempsey
Carnegie Moscow Center


Η Angela Merkel έχει οργανώσει το καλοκαίρι της. Μετά από μια μικρή διακοπή -συνήθως μια πεζοπορια- η Γερμανίδα Καγκελάριος θα επιστρέψει και θα βάλει μπρος την προεκλογική καμπάνια για τις κοινοβουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου.Η Merkel θέλει και τέταρτη θητεία. Οι δημοσκοπήσεις για την ώρα δείχνουν ότι δεν θα υπάρξουν εμπόδια για το Συντηρητικό της Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα και το αδερφό Χριστιανική Κοινωνική Ένωση της Βαυαρίας.

Αλλά η Merkel δεν αφήνει τίποτα στην τύχη. Δεν υπάρχει καμία αίσθηση εφησυχασμού είτε στην Καγκελαρία είτε στα γραφεία του CDU στο Βερολίνο. Η Merkel θέλει να νικήσει. Θέλει επίσης τους φιλελεύθερους ΕΛεύθερους Δημοκράτες υπό τον χαρισματικό τους ηγέτη, Christian Lindner, να επιστρέψουν στη Βουλή μετά από απουσία τεσσάρων ετών. Ακόμη και έτσι, η Merkel ίσως χρειαστεί τους Πράσινους για να κυβερνήσει ξανά, με την προϋπόθεση ότι το συντηρητικό της κόμμα θα παραμείνει η μεγαλύτερη κοινοβουλευτικό ομάδα.

Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών η Γερμανία θα πρέπει να τερματίσει την αναποφασιστικότητά της για την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η Ευρώπη. Η Merkel και ο υπουργός Οικονομικών της, Wolfgang Schauble, θα μπορούσε να αναβάλει τις δύσκολες αποφάσεις για το μέλλον της ΕΕ διότι δεν υπήρχε ανταγωνισμός από άλλους Ευρωπαίους ηγέτες. Η εκλογή του Emmanuel Macron στη γαλλική προεδρία τα έχει αλλάξει αυτά. Ο Macron έχει μεγάλες φιλοδοξίες για την χώρα του και για την ΕΕ. Εάν μπορέσει να αντιστρέψει την γαλλική οικονομία, μπορεί να ασκήσει μεγαλύτερη πολιτική επιρροή στην ΕΕ.

Η Γαλλία, η Γερμανία και άλλες χώρες της ευρωζώνης θα χρειαστεί να αποφασίσουν πώς να ενοποιήσουν περαιτέρω την ΕΕ. Εάν αυτό θα σημαίνει τον ορισμό ενός υπουργού Οικονομικών της ΕΕ, κάποιου είδους τραπεζική ένωση ή μια επίσημη Ευρώπη δύο ταχυτήτων, θα εμφανιστεί στη διάρκεια των σσυζητήσεων που θέλει ο Macron μετά τις γερμανικές εκλογές.

Η πολιτική ενοποίηση θα είναι ακόμη πιο δύσκολη. Η προσφυγική και μεταναστευτική πρόκληση έχει αποδυναμώσει την Κομισιόν, ενώ τα κράτη-μέλη της ΕΕ είναι τώρα συχνά στα "μαχαίρια” με την Κομισιόν και μεταξύ τους.

Είναι δύσκολο να δούμε την Ουγγαρία ή την Πολωνία να έλκονται από μια πιο ενοποιημένη Ευρώπη δεδομένων των προστατευτικών τους απόψεων για την κυριαρχία, τον σκεπτικισμό τους για τον ρόλο της Κομισιόν και την περιφρόνησή ους στην απαξίωση της Γερμανία, για την οποία τόσο η Βαρσοβία όσο και η Βουδαπέστη θεωρούν ότι κυριαρχεί στην ΕΕ.



Ωστόσο αρκετές μεγάλες χώρες, μεταξύ των οποίων η Γαλλία και η Γερμανία, ανησυχούν για την έκταση της πολιτικής ενοποίησης και όχι μονο επειδή οι λαϊκιστές θα μπορούσαν να την εκμεταλλευτούν ως μια προσπάθεια να οικοδομηθεί μια ομοσπονδιακή Ευρώπη. Λογικά, μεγαλύτερη ολοκλήρωση θα σήμαινε ότι δίνεται εξουσία στην Κομισιόν για θέματα άμυνας, ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής.

Εν ολίγοις, η περαιτέρω ενοποίηση απαιτεί ένα τεράστιο άλμα πίστης και βαθιάς εμπιστοσύνης από τα κράτη-μέλη, στις ικανότητες της κομισιόν για να έχει αποτέλεσμα.

Τώρα το καλοκαίρι, οποιαδήποτε συζήτηση για πολιτική ενοποίηση θα μπορούσε να αναχαιτιστεί από τη συνεχιζόμενη σύγκρουση μεταξύ των κρατών-μελών για το πώς θα αντιμετωπιστεί η μετανάστευση. Η Ιταλία βρίσκεται στα όριά της. Χιλιάδες μετανάστες φθάνουν στις ακτές της κάθε εβδομάδα. Αυτό -σε συνδυασμό με την αποτυχία της ΕΕ να εφαρμόσει μια συνεκτική μεταναστευτική πολιτική, την εξαιρετικά εύθραυστη οικονομία της Ιταλίας, και τις γενικές εκλογές στη χώρα να εκκρεμούν- υποδηλώνουν την ανάγκη για περισσότερη ενοποίηση. Αλλά στο χειρότερο σενάριο, αυτοί οι παράγοντες επίσης υποδηλώνουν πιθανή αποσύνθεση της Ευρώπης.

Το Brexit έχει δώσει στην ΕΕ κάποια αναζωογόνηση, ακόμη και κάποια εμπιστοσύνη. Αλλά αυτή η εμπιστοσύνη θα πάει χαμένη εάν οι ηγέτες της ΕΕ επιστρέψουν από τις καλοκαιρινές τους διακοπές πιστεύοντας ότι τα άλλα μεγάλα ζητήματα θα εξαφανιστούν. Δεν θα εξαφανιστούν.

Ούτε και το ζήτημα της ψηφιοποίησης. Αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο αρκετοί ηγέτες της ΕΕ αποφεύγουν διότι γνωρίζουν την καταστροφική επίδραση της τεχνολογίας στις θέσεις εργασίας, στην εκαπίδευση και στον ανταγωνισμό και- πάνω από όλα, το γεγονός ότι η ψηφιοοποίηση θα επηρεάσει τον ιστό της κοινωνίας και τον ρόλο του κράτους.

Επομένως, έτσι όπως ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin θα συνεχίσει τις προσπάθειές του να διχάσει τη διατλαντική συμμαχία και η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Donald Trump θα συνεχίσει να υπονομεύει την παγκόσμια επιρροή της Αμερικής. ΟΙ Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να καταλάβουν ότι ο πνευματικός και πολιτικός εφησυχασμός δεν αποτελούν πλέον επιλογές για την πλευρά της Δύσης.


thumbnail
About The Author

0 comments