Διπλό παιχνίδι από τη Μέρκελ

Του Παντελή ΒαλασόΠόυλόυ
 Διπλό παιχνίδι παίζει η Γερμανίδα καγκε- λάριος Αγκελα Μέρκελ στο Αιγαίο: Από τη μία ενισχύει σε πρωτόγνωρο βαθ- μό τη Frontex, ώστε αυτή να λειτουργεί ως τεί- χος απέναντι στις προσφυγικές ροές, και, από την άλλη, εξοπλίζει την Τουρκία, η οποία αμ- φισβητεί τα σύνορά μας, με τελευταίας τεχνο- λογίας όπλα που αλλάζουν τις ισορροπίες σε βάρος μας. Σύμφωνα με γερμανικές πηγές, οι λόγοι που η καγκελάριος ξεδιπλώνει ένα σχέδιο δημιουρ- γίας ευρωπαϊκού στρατού από τη Frontex ώστε να αντιμετωπιστούν οι προσφυγικές ροές εξ Ανατολών είναι εσωτερικοί. Μετά την είσοδο του ξενοφοβικού AfD στο γερμανικό Κοινοβού- λιο, οι ισορροπίες έχουν αλλάξει και στην κοι- νή γνώμη, καθώς το προσφυγικό κυριαρχεί με αρνητικό πρόσημο. Για τον ίδιο λόγο, πάντως, οι Γερμανοί εμφανίζονται αποφασισμένοι να μην τα σπάσουν επ’ ουδενί με την Τουρκία και έτσι όχι μόνον υποβαθμίζουν τον κίνδυνο από την τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο, αλ- λά συνεχίζουν τις πωλήσεις όπλων στη χώρα αυτή. Μάλιστα, η προγραμματισμένη παρά- δοση των υποβρυχίων τύπου 214 απειλεί να ανατρέψει την ισορροπία ισχύος μεταξύ Ελλά- δας και Τουρκίας. Η φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. και το προσφυγικό/μεταναστευτικό είναι ίσως οι σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετω- πίζουν τη στιγμή αυτή το Βερολίνο και η υπό- λοιπη Ευρώπη και για τον λόγο αυτό προετοι- μάζονται ριζικές μεταρρυθμίσεις που θα αλλά- ξουν τα πάντα στο θέμα αυτό. Νέα πολιτική για τα σύνορα Η καγκελάριος Μέρκελ σε κάθε εμφάνισή της δεν παραλείπει να τονίσει ότι ο βασικός στόχος της θητείας της νέας γερμανικής κυβέρνησης είναι μια νέα πολιτική στη φύλαξη των εξωτερι- κών συνόρων της Ε.Ε. Αυτό έπραξε και πριν από λίγες ημέρες στο εβδομαδιαίο βιντεοσκοπημέ- νο μήνυμά της από την Καγκελαρία. Βερολίνο, Παρίσι και Βρυξέλλες έχουν ξεκι- νήσει ήδη τη μεγάλη μεταρρύθμιση στο ζήτη- μα αυτό, που αφορά άμεσα τη χώρα μας και θα φέρει μεγάλες αλλαγές και στον τρόπο που φυλάσσονται τα σύνορα της Ελλάδας. Πρώτα από όλα, αυτό που χρειάζεται για να αλλάξει η συγκεκριμένη πολιτική είναι χρήματα. Και από τη στιγμή που Βρυξέλλες και Βερολίνο έχουν αναγάγει σε προτεραιότητά τους το θέμα αυ- τό, τα χρήματα έχουν βρεθεί. Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει μέχρι στιγμής γνωστά, η Ε.Ε. θα διαθέσει μέχρι το έτος 2027 36 δισ. ευρώ. Ενα μέρος του ποσού αυτού θα διατίθεται -υπό τον έλεγχο πάντοτε της Ευρωπαϊκής Επιτροπής- στις περιφέρει- ες, δήμους και κοινότητες της Ενωσης, που σηκώνουν το βάρος του προσφυ- γικού/μεταναστευτικού κύματος. Και εδώ εντοπίζονται δύο περιοχές της Ευρώ- πης: η Ελλάδα και η Ιταλία. Επίσης, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά στο Βερολίνο, στο επίκεντρο της μεγάλης αυ- τής μεταρρυθμιστικής πολιτικής θα βρίσκεται η Frontex. Τα σχέδια για την υπηρεσία αυτή κά- νουν λόγο για ριζική αλλαγή της δομής και της φυσιογνωμίας της. Ουσιαστικά, μέσα στα επό- μενα έτη η Frontex θα μετατραπεί σε μια ενιαία ευρωπαϊκή επιτροπή φύλαξης των συνόρων. Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα τη δομή της, μέ- χρι τώρα στη Frontex υπηρετούν 2.000 άτομα, τα οποία τα κράτη-μέλη «δανείζουν» στην υπη- ρεσία για ένα χρονικό διάστημα. Αυτό θα αλ- λάξει. Στο άμεσο μέλλον προβλέπεται πως ο αριθμός των στελεχών της Frontex από 2.000 άτομα θα ανέλθει στα 10.000. Δεν θα πρόκειται πλέον για υπαλλήλους που θα υπηρετούν για μια ορισμένη περίοδο, αλλά για μόνιμα στελέχη που θα προσλαμβάνονται και θα υπηρετούν αποκλειστικά στη Frontex. Μεγάλες αλλαγές αναμένονται και στον εξοπλισμό της υπηρεσίας φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. με τη Frontex να εξοπλίζεται με ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει στον τομέα αυτό. Νέα πλωτά περιπολικά σκάφη, αεροπλάνα ει- δικά για ανάλογες αποστολές, καθώς και υπερ- σύγχρονα drones, που θα περιπολούν μέρα και νύχτα στους ουρανούς των εξωτερικών συνό- ρων της Ε.Ε. και βέβαια στο Αιγαίο. Ολα τα παραπάνω είναι τα πολύ αισιόδο- ξα σχέδια. Ωστόσο, υπάρχουν και εμπόδια, τα οποία βρίσκονται στις συμφωνίες της Ε.Ε. Εκεί προβλέπεται πως η προάσπιση της κυριαρχίας και η φύλαξη των συνόρων των κρατών-μελών είναι αποκλειστικά δική τους αρμοδιότητα. Συ- νεπώς, για να δημιουργηθεί μια νέα ενιαία ευ- ρωπαϊκή συνοριοφυλακή, οι χώρες-μέλη πρέ- πει να παραχωρήσουν μεγαλύτερο μέρος της εθνικής τους κυριαρχίας στις Βρυξέλλες. Αλλαγή στο νομικό πλαίσιο Εκεί εντοπίζεται και το μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς υπάρχουν χώρες οι οποίες διαφωνούν με την αλλαγή αυτή των ευρωπαϊκών συμφω- νιών. Αρα, προκειμένου να καταστούν πραγμα- τικότητα τα σχέδια αυτά για ριζικές αλλαγές, θα πρέπει να προηγηθεί και αλλαγή του νομικού πλαισίου της Ενωσης. Το αισιόδοξο στην ιστο- ρία είναι πως τις αλλαγές αυτές, εκτός από κυ- βερνήσεις μεγάλων χωρών όπως η Γερμανία, στηρίζουν η Κομισιόν και η πλειοψηφία του Ευ- ρωκοινοβουλίου. Πάντως, όπως διαρρέεται από το Βερολίνο, όλα αυτά πρέπει να τρέξουν γρήγορα, καθώς δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Εδώ πρέπει να προστεθεί και μια βασική αλ- λαγή που έχει επέλθει με τη νέα γερμανική κυ- βέρνηση σε ό,τι αφορά το προσφυγικό/μετα- ναστευτικό. Στη γερμανική πρωτεύουσα εκτι- μούν πως δεν υπάρχει μέλλον στις αποφάσεις της Ε.Ε. για δίκαιο καταμερισμό των προσφύγων στα κράτη-μέλη, ειδικά μετά τις ιδιαίτερα σκλη- ρές αντιδράσεις των χωρών του Βίσεγκραντ. Ετσι ουσιαστικά η συμφωνία αυτή έχει πα- γώσει και για το Βερολίνο. Στη γερμανική πρω- τεύουσα πιστεύουν πως οι ανωτέρω μεταρρυθ- μίσεις πρέπει να συνδυαστούν και με μια άλλη μεγάλη αλλαγή: Την καθιέρωση ενιαίας ευρω- παϊκής πολιτικής ασύλου. Στην Ε.Ε. υπάρχουν διαφορετικές προϋποθέσεις για να λάβει κα- νείς άσυλο και, βέβαια, όταν το λάβει, διαφο- ρετικές παροχές. Για παράδειγμα, είναι πολύ μεγαλύτερες οι παροχές που δίνονται στους πρόσφυγες από χώρες όπως η Γερμανία και η Σουηδία και πο- λύ διαφορετικές αυτές από χώρες όπως η Πο- λωνία και η Ελλάδα. Κατά συνέπεια στο Βερο- λίνο λένε πως δεν έχει νόημα τη στιγμή αυτή σε ποια χώρα θα εγκαταστήσεις πρόσφυγες. Οσους, λένε, και να πας στην Πολωνία, αυ- τοί θα αναζητούν συνεχώς τον δρόμο για τη Γερμανία, όπου οι παροχές του κράτους είναι ανώτερες. Επομένως, είναι αναγκαίο να βρεθεί σύντομα μια νέα ευρωπαϊκή πολιτική ασύλου. Το προσφυγικό/μεταναστευτικό και η φύλα- ξη των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. θα είναι το πρωτεύον θέμα που θα απασχολήσει την Ενω- ση στο επόμενο χρονικό διάστημα και βέβαια -όπως ειπώθηκε- είναι κάτι που αφορά άμεσα την Ελλάδα, η οποία σηκώνει ένα τεράστιο και κατά βάση δυσανάλογο βάρος στο μετανα- στευτικό τα τελευταία χρόνια.